لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۰۱:۳۰

ایران و سرنوشت جنگ در دیدار اوباما و نتانیاهو


باراک اوباما (راست) و بنیامین نتانیاهو، رؤسای جمهور آمریکا و اسرائیل
باراک اوباما (راست) و بنیامین نتانیاهو، رؤسای جمهور آمریکا و اسرائیل
مذاکرات رویاروی ۵ مارس مابین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل و اوباما رئیس جمهور آمریکا را می‌توان، بخش بااهمیت هفته‌ای سرنوشت‌ساز در رابطه با ایران، موضوع جنگ احتمالی علیه جمهوری اسلامی، مناسبات دشوار کنونی واشنگتن-تل‌آویو، و تا حدودی مرتبط با نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در ماه نوامبر سال جاری تلقی کرد.

انتظار می‌رود پیش از دیدار تعیین‌کننده روز دوشنبه رهبران آمریکا و اسرائیل، باراک اوباما روز یک‌شنبه ضمن حضور در جلسه «انجمن همکاری‌های عمومی آمریکا و اسرائیل» و تبیین خطوط همکاری‌های نزدیک سیاسی-امنیتی میان دو کشور هم‌پیمان، جدی بودن حفظ «گزینه نظامی» علیه ایران را مورد تاکید قرار دهد.

طی هفته‌های اخیر، موضوع ایران و نحوه برخورد با برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، بیش از پیش به صورت عامل تفرقه و گسترش فاصله میان دو دولت کنونی در واشنگتن و تل‌آویو ظاهر شده‌است.

مناسبات شخصی اوباما و نتانیاهو از زمان به‌روی کار آمدن بیش و کم همزمان دو رهبر کنونی در سال ۲۰۰۹، شرایط سرد و دشواری را شاهد بوده و در موقعیت‌های متعدد، ناخشنودی‌های متقابل به رسانه‌ها نیز کشیده شده‌است.

در توضیح ناخشنودی رهبران اسرائیل از خط مشی آمریکا در قبال ایران و نگرانی‌های کنونی تل‌آویو، جان مک‌کین، سناتور بانفوذ آمریکایی، پس از دیدار هفته گذشته خود با نتانیاهو در تل‌آویو (همراه با چهار سناتور آمریکایی دیگر) اظهار داشت: «هرگز نخست‌وزیر اسرائیل را تا این حد ناخشنود، و مناسبات دو کشور را در این وضعیت شاهد نبوده‌ام.»

انتخابات

در سال برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، ادامه مناسبات انتقادآمیز جاری میان واشنگتن و تل‌آویو، می‌تواند رای‌دهندگان یهودی آمریکا را از اوباما دور و به نامزد‌های حزب جمهوری‌خواه نزدیک‌تر سازد.

اوباما با استفاده از فرصت حضور در جمع یهودیان و میهمانان نشست سالانه انجمن همکاری‌های عمومی دو کشور، پیش از رویارویی با نتانیاهو، اهمیت همکاری‌های دفاعی و مبادله اطلاعات با اسرائیل را مورد تاکید قرار خواهد داد.

دولت اوباما بر این باور است که اعمال فشار‌های سیاسی و اقتصادی علیه ایران، به تشدید انزوای جمهوری اسلامی انجامیده و آن کشور را ضعیف‌تر ساخته و در وضعیت اقتصادی فوق‌العاده دشواری قرار داده‌است.

تفاوت‌ها

اسرائیل، جمهوری اسلامی را تهدیدی علیه موجودیت خود معرفی می‌کند؛ حال آنکه دولت کنونی آمریکا با این نظر به‌طور کامل موافق نیست، و حتی ایران مسلح شده به بمب اتمی را نیز شاید تهدید واقعی علیه موجودیت اسرائیل نمی‌داند.

اسرائیل هم‌اینک دارای حداقل ۱۰۰ بمب اتمی، و سه گونه وسایل حمل آنها توسط هواپیماهای دورپرواز، زیردریایی، و موشک است. اسرائیل در صورت استفاده از این ظرفیت قادر به نابودی تمامی ۷ شهر بزرگ ایران خواهد بود.

ایران هنوز به ساخت بمب اتمی مبادرت نکرده، و درصورت تولید بمب، به بیش از یک تا دو سال وقت برای تکمیل طرح نصب آن بر دماغه موشک و حمل تا هدف نیازمند است.

اسرائیل مسلح شدن جمهوری اسلامی به بمب اتمی را خط قرمز خود اعلام داشته و انتظار دارد به‌منظور متوقف ساختن ایران پیش از عبور از این خط، واشنگتن آمادگی‌های نظامی برای مداخله نظامی و همکاری با تل‌آویو را با جدیدت بیشتری پی‌گیری کند.

آمریکا معتقد است که تحریم‌ها و فشار‌های سیاسی علیه ایران تاکنون موثر واقع شده، و پیش از متوسل شدن به جنگ و هجوم علیه تاسیسات هسته‌ای و یگان‌های نظامی و زیرساخت‌های اقتصادی و صنعتی آن کشور، که متضمن هزینه‌های سنگین برای آمریکا، مخاطرات غیر قابل پیش‌بینی برای اسرائیل، و زیان‌های چشمگیری برای کلیه مصرف‌کنندگان نفت خام در سراسر جهان است، می‌باید، به ادامه وضع موجود و پی‌گیری سیاست تضعیف تدریجی ایران بسنده کرد.

دولت نتانیاهو با توجه به وضعیت کنونی داخلی در آمریکا، علاقه‌مند به استفاده از کارت انتخابات و نمایش تمایل بیشتر به نامزدهای حزب جمهوری‌خواه با هدف حفظ و افزایش فشارهای کنونی واشنگتن علیه ایران است.

نگرانی دیگر اسرائیل، دادن فرصت بیشتر به مذاکرات سیاسی آینده با جمهوری اسلامی است. ظاهرا جامعه اروپا با چراغ سبز آمریکا و میانجی‌گری ترکیه امکان انجام گفت‌وگوهایی با جمهوری اسلامی را طی دو ماه آینده مورد مطالعه قرار داده‌است.

هفته گذشته، و پس از بازگشت از اسرائیل، ژنرال مارتین دمسی، رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا طی گفتگو با شبکه خبری سی‌ان‌ان، اظهار داشت: «ایران بازی‌گری منطقی است.» این اظهار نظر ناخشنودی فوری نمایندگان دولت و رسانه‌های اسرائیل را برانگیخت.

زمینه‌سازی

به‌منظور فراهم ساختن زمینه موفقیت مذاکرات بااهمیت رهبران آمریکا و اسرائیل، از دو هفته پیش رفت‌وآمد‌های متعددی میان نمایندگان بلندپایه دو کشور جریان داشته‌است.

علاوه بر سفر هفته گذشته پنج سناتور آمریکایی به تل‌آویو، ژنرال مارتین دمسی رئیس ستاد و تام دانیلون مشاور امنیت ملی اوباما نیز طی روز‌های اخیر در پایتخت اسرائیل حضور داشته‌اند.

متقابلاً اهود باراک، وزیر دفاع اسرائیل نیز از ابتدای هفته جاری به واشنگتن سفر کرده‌است.

یکی از نتایج عمده و برنامه‌ریزی شده و مورد انتظار ناشی از دیدارهای سیاسی فشرده روزهای اخیر میان رهبران آمریکا و اسرائیل، ارزیابی اطلاعاتی مشترک دو کشور پیرامون میزان پیشرفت برنامه‌های هسته‌ای ایران، و ارائه نتیجه این ارزیابی به رهبران دو کشور پیش از دیدار روز دوشنبه آن دو در واشنگتن است.

تا کنون خطوط قرمز آمریکا و اسرائیل پیرامون ایران، به‌رغم محتوای بیانیه‌های رسمی و خبری، دارای تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای بوده‌اند. در صورت هماهنگ شدن این خطوط، پس از دیدار روز دوشنبه سران دو کشور در واشنگتن، تکلیف مبادرت به حمله نظامی محتمل علیه ایران، و یا بسنده کردن به حفظ آمادگی نظامی و خودداری از آغاز عملیات تا آینده قابل پیش‌بینی، روشن خواهد شد.
XS
SM
MD
LG