برگزاری مسابقه اتومبیلرانی در محوطه تخت جمشید و در حریم درجه سه آن. خبرگزاری مهر می‌گوید که این اتفاق، ظهر روز جمعه روی داده‌است و در اثر آن سه نفر از گردشگران مصدوم شده‌اند.
شاهدان عینی این حادثه به این خبرگزاری گفته‌اند که خط پایانی این مسابقه اتومبیلرانی رو به مجموعه تخت جمشید و در محل رفت و آمد گردشگران بوده و در جریان آن یک اتومبیل هم با عبور از نرده‌های بیرونی با دو زن و یک مرد گردشگر برخورد کرده و موجب آسیب دیدن شدید آنها شده‌است.
علی جلالی، روزنامه‌نگار حوزه گردشگری و میراث فرهنگی درباره امکان برگزاری چنین رویدادهایی در حریم تاریخی تخت جمشید، با توجه به ثبت آن در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو به رادیو فردا می‌گوید:
علی جلالی: در رابطه با حریم مراکز تاریخی یا جاهایی که مربوط به میراث فرهنگی می‌شود، چه در سطح بین‌المللی و چه در قوانین داخلی کشور، این حریم‌ها به سه دسته تقسیم شده‌اند.
یکی از این حریم‌ها، حریم حفاظتی است، دوم حریم بستری و سوم حریم کاربردی است که اینها حریم‌هایی هستند که بایستی به خاطر حفظ آثار تاریخی و جلوگیری از فروریختن و آسیب دیدن کلی اثر و برای اینکه بازدیدکنندگان بتوانند در امنیت کامل از آن اثر تاریخی دیدن کنند، مراعات می‌شود.
ولی اینکه می‌بینیم یک چنین اتفاق‌هایی در ایران می‌افتد، در هیچ کجای دنیا شما نمی‌توانید مقایسه کنید و نمی‌توانید مشاهده کنید چیزی شبیه به این که بیایند و در یک محوطه تاریخی مسابقه رالی خودرو برگزار کنند.
اگر برگزاری مسابقه هنری در کنار یک مجموعه تاریخی برگزار شود، چندان عجیب نیست. ولی برگزاری مسابقه رالی، یعنی مسابقه‌ای که در آن خودروها با امکان تصادف و سر و صدا و آلودگی‌های صوتی و زیست محیطی تردد می‌کنند، در هیچ کجای دنیا سابقه ندارد.
خبرگزاری مهر در گزارشش از صدور مجوز برگزاری چنین مسابقه‌ای از سوی نهادهای مسئول انتقاد کرده، اما نگفته‌است که چه نهادی مسئول صدور مجوز برای این مسابقه بوده است.
آقای جلالی در مورد نهادهایی که معمولا مسئول صدور این گونه رویدادها هستند، می‌گوید:
در محدوده تخت جمشید، برگزاری چنین مسابقه‌ای که در آن خط پایان مشخص شده و محوطه‌ای در نظر گرفته شده که در آن یک رالی برگزار شود، دور از چشم فدراسیون و دور از چشم میراث فرهنگی نبوده‌است.
چون این مسابقه در محدوده‌ای برگزار شده‌است که در آن تردد خودرو مجاز نبوده‌است.
ظاهرا در خبرها آمده‌است که این مسابقه در حریم درجه سه یا در حریم بیرونی برگزار شده‌است. یعنی می‌شود گفت که احتمالا در حریم کاربردی برگزار شده‌است که البته شاید در حریم کاربردی مسئله فرق کند، ولی این مسئله چیزی نیست که حتی اگر بخواهیم مسئولین فدراسیون را مقصر ندانیم، ولی مسئولین میراث فرهنگی را مبرا بدانیم و مسئولین میراث فرهنگی باید حتما جوابگو باشند.
برگزاری مسابقه رالی اتومبیلرانی در حریم مجموعه تخت جمشید در حالی روی می‌دهد که در چند سال اخیر، گزارش‌های مختلفی از احتمال تاثیر عوامل مختلف بر این مجموعه تاریخی منتشر شده‌است.
علی جلالی می‌گوید که برگزاری مسابقات اتومبیلرانی نیز می‌تواند عامل مخربی برای تخت جمشید باشد:
علی جلالی: شما در نظر بگیرید که به غیر از اینکه این مجموعه تاریخی وقتی در معرض آلودگی‌های صوتی و آلودگی‌های زیست محیطی قرار می‌گیرد، صدمه خواهد دید، به هر حال شما در برنامه‌هایی مثل رالی خودرو شاهد بروز تصادفات و احتمال بروز آتش‌سوزی و حوادث غیر مترقبه خواهید بود.
به هر حال این قبیل مسابقات، برنامه‌های امنیتی و ایمنی خودشان را دارند و باید در حد کارشناسی برگزار شوند. کارشناسان مسئول باید در آن مسابقه حضور داشته باشند و بتوانند بر آن نظارت کنند.
به هر حال این کاری است که هیچ نظارتی بر آن نبوده و کاملا کار غلط و اشتباهی بوده‌است که ممکن است آثار بدتری به دنبال داشته باشد.
به غیر از اینکه ما بایستی نگران آثار تاریخی کشورمان باشیم، از سوی دیگر به هرحال باید نگران جان و سلامتی گردشگرانمان باشیم که آنهم بسیار مهم و باارزش است.
گر چه فرقی نمی‌کند، چه گردشگران داخلی و چه خارجی، مسئولان بایستی پاسخگو باشند، ولی تصور کنید که این گردشگران، گردشگران خارجی می‌بودند، آن موقع مسئولان چه جوابی می‌خواستند به کشورهای میهمان و به اتباع خارجی بدهند که نتوانسته‌اند امنیتشان را تامین کنند؟
مسئولان سازمان میراث فرهنگی تا کنون درباره این حادثه ابراز نظری نکرده‌اند.
شاهدان عینی این حادثه به این خبرگزاری گفته‌اند که خط پایانی این مسابقه اتومبیلرانی رو به مجموعه تخت جمشید و در محل رفت و آمد گردشگران بوده و در جریان آن یک اتومبیل هم با عبور از نرده‌های بیرونی با دو زن و یک مرد گردشگر برخورد کرده و موجب آسیب دیدن شدید آنها شده‌است.
گفت‌وگوی بابک غفوری آذر با علی جلالی، روزنامه‌نگار، در مورد رالی تخت جمشید
علی جلالی، روزنامه‌نگار حوزه گردشگری و میراث فرهنگی درباره امکان برگزاری چنین رویدادهایی در حریم تاریخی تخت جمشید، با توجه به ثبت آن در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو به رادیو فردا می‌گوید:
علی جلالی: در رابطه با حریم مراکز تاریخی یا جاهایی که مربوط به میراث فرهنگی می‌شود، چه در سطح بین‌المللی و چه در قوانین داخلی کشور، این حریم‌ها به سه دسته تقسیم شده‌اند.
یکی از این حریم‌ها، حریم حفاظتی است، دوم حریم بستری و سوم حریم کاربردی است که اینها حریم‌هایی هستند که بایستی به خاطر حفظ آثار تاریخی و جلوگیری از فروریختن و آسیب دیدن کلی اثر و برای اینکه بازدیدکنندگان بتوانند در امنیت کامل از آن اثر تاریخی دیدن کنند، مراعات می‌شود.
ولی اینکه می‌بینیم یک چنین اتفاق‌هایی در ایران می‌افتد، در هیچ کجای دنیا شما نمی‌توانید مقایسه کنید و نمی‌توانید مشاهده کنید چیزی شبیه به این که بیایند و در یک محوطه تاریخی مسابقه رالی خودرو برگزار کنند.
اگر برگزاری مسابقه هنری در کنار یک مجموعه تاریخی برگزار شود، چندان عجیب نیست. ولی برگزاری مسابقه رالی، یعنی مسابقه‌ای که در آن خودروها با امکان تصادف و سر و صدا و آلودگی‌های صوتی و زیست محیطی تردد می‌کنند، در هیچ کجای دنیا سابقه ندارد.
خبرگزاری مهر در گزارشش از صدور مجوز برگزاری چنین مسابقه‌ای از سوی نهادهای مسئول انتقاد کرده، اما نگفته‌است که چه نهادی مسئول صدور مجوز برای این مسابقه بوده است.
آقای جلالی در مورد نهادهایی که معمولا مسئول صدور این گونه رویدادها هستند، می‌گوید:
در محدوده تخت جمشید، برگزاری چنین مسابقه‌ای که در آن خط پایان مشخص شده و محوطه‌ای در نظر گرفته شده که در آن یک رالی برگزار شود، دور از چشم فدراسیون و دور از چشم میراث فرهنگی نبوده‌است.
چون این مسابقه در محدوده‌ای برگزار شده‌است که در آن تردد خودرو مجاز نبوده‌است.
ظاهرا در خبرها آمده‌است که این مسابقه در حریم درجه سه یا در حریم بیرونی برگزار شده‌است. یعنی می‌شود گفت که احتمالا در حریم کاربردی برگزار شده‌است که البته شاید در حریم کاربردی مسئله فرق کند، ولی این مسئله چیزی نیست که حتی اگر بخواهیم مسئولین فدراسیون را مقصر ندانیم، ولی مسئولین میراث فرهنگی را مبرا بدانیم و مسئولین میراث فرهنگی باید حتما جوابگو باشند.
برگزاری مسابقه رالی اتومبیلرانی در حریم مجموعه تخت جمشید در حالی روی می‌دهد که در چند سال اخیر، گزارش‌های مختلفی از احتمال تاثیر عوامل مختلف بر این مجموعه تاریخی منتشر شده‌است.
علی جلالی می‌گوید که برگزاری مسابقات اتومبیلرانی نیز می‌تواند عامل مخربی برای تخت جمشید باشد:
علی جلالی: شما در نظر بگیرید که به غیر از اینکه این مجموعه تاریخی وقتی در معرض آلودگی‌های صوتی و آلودگی‌های زیست محیطی قرار می‌گیرد، صدمه خواهد دید، به هر حال شما در برنامه‌هایی مثل رالی خودرو شاهد بروز تصادفات و احتمال بروز آتش‌سوزی و حوادث غیر مترقبه خواهید بود.
به هر حال این قبیل مسابقات، برنامه‌های امنیتی و ایمنی خودشان را دارند و باید در حد کارشناسی برگزار شوند. کارشناسان مسئول باید در آن مسابقه حضور داشته باشند و بتوانند بر آن نظارت کنند.
به هر حال این کاری است که هیچ نظارتی بر آن نبوده و کاملا کار غلط و اشتباهی بوده‌است که ممکن است آثار بدتری به دنبال داشته باشد.
به غیر از اینکه ما بایستی نگران آثار تاریخی کشورمان باشیم، از سوی دیگر به هرحال باید نگران جان و سلامتی گردشگرانمان باشیم که آنهم بسیار مهم و باارزش است.
گر چه فرقی نمی‌کند، چه گردشگران داخلی و چه خارجی، مسئولان بایستی پاسخگو باشند، ولی تصور کنید که این گردشگران، گردشگران خارجی می‌بودند، آن موقع مسئولان چه جوابی می‌خواستند به کشورهای میهمان و به اتباع خارجی بدهند که نتوانسته‌اند امنیتشان را تامین کنند؟
مسئولان سازمان میراث فرهنگی تا کنون درباره این حادثه ابراز نظری نکرده‌اند.
