لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۳ تهران ۱۷:۲۳

هشدار احمد جنتی؛ «هراس از خبرگان پسا خامنه‌ای»


آخرین دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری با رهبر جمهوری اسلامی
آخرین دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری با رهبر جمهوری اسلامی
هنوز دو سال تا برگزاری انتخابات بعدی مجلس خبرگان رهبری باقی مانده اما دبیر شورای نگهبان از همین حالا هشدار داده است که «عده‌ای به دنبال تصرف» این مجلس‌اند تا به گفته او «قدرت رهبری را محدود کنند.»

آقای جنتی از کسی نام نبرده اما گفته آنهایی که «سنگر اول را فتح کرده‌اند، در حال طراحی هستند تا مجلس خبرگان رهبری و بعد شورای اسلامی را تصرف کنند و مقاصد فاسد خود را از این طریق دنبال نمایند.»

دبیر شورای نگهبان که خودش یکی از اعضای مجلس خبرگان رهبری است، این سخنان را روز یکشنبه ۱۰ فروردین و در جمع ناظران شورای نگهبان در مشهد بیان کرد.

مرتضی کاظمیان، تحلیلگر مسائل ایران معتقد است که یک اکثریت یا حتی اقلیت موثر اصلاح‌طلب و میانه‌رو در مجلس خبرگان رهبری، بیشتر به کار دوران پس از رهبر فعلی جمهوری اسلامی می‌آید تا دوران کنونی.

آقای کاظمیان به رادیو فردا می‌گوید: «چشم انداز حضور یک رویکرد اصلاح‌طلبانه یا لااقل غیر اقتدارگرایانه در مجلس خبرگان رهبری، شاید بتواند روند جدیدی را در راس هرم جمهوری اسلامی برای دوران پس از آیت‌الله خامنه‌ای شکل دهد. ولی بعید می‌دانم در ساختار سیاسی فعلی قدرت حتی شکل‌گیری یک اقلیت قدرتمند یا اکثریت معنی‌دار از کسانی که باورهای اصلاح‌طلبانه دارند، به اعمال فشار بر آقای خامنه‌ای یا تغییر رویکردهای او منجر شود.»
چشم انداز حضور یک رویکرد اصلاح‌طلبانه یا لااقل غیر اقتدارگرایانه در مجلس خبرگان رهبری، شاید بتواند روند جدیدی را در راس هرم جمهوری اسلامی برای دوران پس از آیت‌الله خامنه‌ای شکل دهد. ولی بعید می‌دانم در ساختار سیاسی فعلی قدرت حتی شکل‌گیری یک اقلیت قدرتمند یا اکثریت معنی‌دار از کسانی که باورهای اصلاح‌طلبانه دارند، به اعمال فشار بر آقای خامنه‌ای یا تغییر رویکردهای او منجر شود.
مرتضی کاظمیان، تحلیلگر سیاسی


به گفته این تحلیلگر مسائل ایران، در صورتی که ترکیب کنونی مجلس خبرگان رهبری به نفع اصلاح‌طلبان و میانه‌رو‌ها بر هم بخورد، این مجلس می‌تواند در دوران پس از رهبر فعلی جمهوری اسلامی، در انتخاب رهبر جدید یا تشکیل شورای رهبری نقش ایفا کند و همین مسئله است که باعث شده دبیر شورای نگهبان، دو سال قبل از انتخابات آینده خبرگان، چنین سخنان تندی بیان کند.

«این تناقض»

قانون اساسی ایران می‌گوید که مجلس خبرگان رهبری، تنها نهادی است که هم می‌تواند رهبر جمهوری اسلامی را تعیین و هم او را برکنار کند. اتفاقی که در عمر ۳۵ ساله جمهوری اسلامی یک بار رخ داده است؛ وقتی در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ علی خامنه‌ای را جایگزین روح‌الله خمینی کرد که یک روز قبل از آن درگذشته بود.

اما بر اساس همین قانون اساسی، شورای نگهبان وظیفه نظارت بر تمام انتخابات کشور به جز شوراهای شهر و روستا را بر عهده دارد و این شورا هم نظارت خود را به گونه‌ای تعریف کرده که می‌تواند امکان کاندیداتوری در انتخابات را به یک فرد بدهد یا این امکان را از او بگیرد.

این در حالی است که نیمی از اعضای شورای نگهبان را رهبر جمهوری اسلامی به طور مستقیم انتخاب می‌کند و نیمی دیگر به پیشنهاد رییس قوه قضاییه‌ به مجلس معرفی می‌شوند که خودش منصوب مستقیم رهبر است.

مرتضی کاظمیان با اشاره به «این تناقض» می‌گوید: «از زاویه نیروهایی که می‌خواهند وضعیت موجود را اصلاح‌طلبانه تغییر دهند و تغییر تدریجی در چارچوب قانون اساسی جمهوری اسلامی را پذیرفته‌اند، طبیعتا هر امکان انتخاباتی مانند مجلس خبرگان می‌تواند مهم و تاثیرگذار بر ساختار قدرت باشد.»

اما به نظر می‌آید دبیر شورای نگهبان هم متوجه این مسئله است.

آقای جنتی از «وظیفه سنگین» شورای نگهبان برای جلوگیری از «تصرف» مجلس خبرگان رهبری خبر داده و گفته که «۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار نفر» از ناظران این شورا در سراسر کشور با «بیداری و بصیرت» مراقب شرایطند.

«میدان جدید زورآزمایی»

در حالی‌که مرتضی کاظمیان می‌گوید این سخنان «هشداری صریح به اصلاح‌طلبان» است، لااقل در ظاهر خبری از تحرکات انتخاباتی این جناح برای مجلس خبرگان رهبری آن هم در فاصله دو سال مانده تا انتخابات این مجلس به چشم نمی‌خورد.

اما سایت «خبرآنلاین» که به حسین انتظامی٬ معاون وزارت ارشاد دولت حسن روحانی و نزدیک به علی لاریجانی تعلق دارد، اسفندماه گذشته٬ انتخابات مجلس خبرگان را «میدان جدید زورآزمایی اصولگرایان و اصلاح‌طلبان» توصیف کرده بود.

این سایت در تحلیلی نوشته بود که اصلاح‌طلبان این روز‌ها استراتژی «فتح سنگر به سنگر» را در پیش گرفته‌اند و «برنامه‌ریزی جدی» برای تصاحب صندلی‌های سبز بهارستان و مجلس خبرگان را از «مدت‌ها پیش» آغاز کرده‌اند.

به نوشته خبرآنلاین، آماده‌سازی «چهره‌های سفید و کم حاشیه از یک سو و فضاسازی برای بازگرداندن صندلی ریاست مجلس خبرگان به آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را شاید بتوان مشخص‌ترین استراتژی اصلاح طلبان برای انتخابات مجلس خبرگان دانست.»

این سایت افزوده بود که «هاشمی رفسنجانی اما قصد دارد حسن روحانی و سیدحسن خمینی را برای ورود به انتخابات مجلس خبرگان راضی کند٬ تلاشی که گفته می‌شود اصلاح‌طلبان نیز برای راضی کردن سیدحسن خمینی برای حضور در انتخابات٬ آغاز کرده‌اند.»

در واکنش به این گزارش، رجانیوز٬ وبسایت نزدیک به جبهه پایداری و محمدتقی مصباح یزدی، با انتقاد از «رویکرد خطرناک برخی جریانات سیاسی برای تقلیل انتخابات مهم خبرگان در دعواهای نازل سیاسی و گروهی»، خواستار «برخورد و واکنش جدی فعالین سیاسی در جناح‌های مختلف سیاسی» با این رویکرد شد.

مرتضی کاظمیان معتقد است که سخنان اخیر دبیر شورای نگهبان «پس ذهن او و جریان تمامیت‌خواه و ارزیابی آن‌ها از وضعیت موجود بعد از ریاست جمهوری حسن روحانی را عریان می‌کند.»

به گفته این تحلیلگر مسائل ایران، محتوای اظهارات احمد جنتی «نشان می‌دهد تغییر قوه مجریه و روی کار آمدن فردی به جز جریان اقتدارگرا، چقدر جایگاه این جریان را متزلزل کرده و آن‌ها را به هراس انداخته است.»
XS
SM
MD
LG