يک سال پيش در اين روزها بود که محمود احمدینژاد، ریيس جمهوری پيشين و احمد وحيدی، وزير دفاع وقت ايران، از هواپيمای قاهر ۳۱۳ يا اف-۳۱۳ رونمايی کردند.
مسئولان و رسانههای رسمی جمهوری اسلامی پس از رونمايی از اين هواپيما در مصاحبهها و گزارشهای متعددی گفتند که قاهر ۳۱۳ از قدرتمندترين هواپيماهای جنگی جهان با مدرنترين امکانات و قابليتها است که توانايی رقابت با پيشرفتهترين هواپيماهای نظامی دنيا را دارد.
اما حالا يک سال است که هيچ خبری از آن هواپيمای پيشرفته نه در موضعگيریهای فرماندهان نظامی جمهوری اسلامی وجود دارد و نه در گزارشهای صداوسيما و رسانههای نزديک به حکومت.
حسين آرين، کارشناس مسائل نظامی با استناد به نظر کارشناسان خارجی به راديو فردا میگويد که کارشناسان خارجی از همان ابتدا معتقد بودند که هواپيمای نمايش داده شده چيزی بيشتر از «يک ماکت پلاستيکی» نبود.
در واکنش به اين قبيل اظهارات بود که تلويزيون حکومتی ايران، فيلمی از پرواز يک هواپيما نشان داد اما به گفته آقای آرين، کارشناسان نظامی معتقدند که هواپيمای نمايش داده شده، در واقع يک «مدل هواپيمای کنترل از راه دور» بوده است.
سپس برخی سايتهای نزديک به حکومت عکسی از پرواز اف-۳۱۳ ايرانی بر فراز کوه دماوند منتشر کردند اما خيلی زود مشخص شد آن عکس يک فتوشاپ ساده بيش نبوده است؛ سايتهايی هم که اين عکس را منتشر کرده بودند، عنوان آن را به «طرح» تغيير دادند.
احمد وحيدی، وزير دفاع پيشين ايران، مدتی بعد به صدا و سيما آمد و اذعان کرد که قاهر ۳۱۳ تست پروازی خود را انجام نداده است؛ به عبارت ساده يعنی هنوز پرواز نکرده است.
خطر؛ همسایگان و اسرائیل
خطر؛ همسایگان و اسرائیل
آقای آرين میگويد اگرچه جمهوری اسلامی در زمينه ساخت هواپيماهايی مانند صاعقه که از روی هواپيمای آمريکايی اف-۵ و با استفاده از موتور آن ساخته شده است، به توانايیهايی دست يافته و اين توانايیها يک «پيشرفت» محسوب میشود اما اين پيشرفت بايد با قابليتها و امکانات هواپيماهايی که کشورهای اطراف ايران دارند و تهديدهايی که از ناحيه اين کشورها و ديگر کشورهای مهاجم احتمالی وجود دارد، مقايسه شود.
عربستان سعودی از مهمترين همسايگان ايران است که نيروی هوايی آن از مدرنترين و قدرتمندترين نيروهای هوايی جهان است. پادشاهی اين کشور در سالهای اخير دهها ميليارد دلار برای تقويت و نوسازی نيروی هوايی خود پول خرج کرده است.
به مدد اين مخارج، عربستان يکی از بزرگترين اسکادرانهای هواپيمای اف-۱۵ در جهان را در اختيار دارد. به جز اينها، دهها فروند هواپيمای پيشرفته آمريکايی و اروپايی مانند اف-۱۶، تورنادو و يوروفايتر نيز در پايگاههای هوايی پرشمار اين کشور آماده عملياتاند.
عربستان سعودی و ايران که هر کدام داعيه رهبری شيعيان و اهل سنت در منطقه را دارند، در سالهای اخير رسما در جنگ سرد با يکديگر بودهاند و ناظران زيادی درباره تبديل اين جنگ به جنگ گرم هشدار میدهند.
ترکيه هم با حدود ۹۰۰ هواپيمای جنگی، يکی از قدرتمندترين نيروهای هوايی پيمان آتلانتيک شمالی (ناتو) به شمار میآيد. اين کشور نيز روابط حسنهای با ايران در سالهای اخير نداشته و دو همسايه به خصوص بر سر بحران سوريه به اختلافات جدی برخوردند تا جايی که چند فرمانده ارشد سپاه پاسداران در حمايت از سوريه، به طور رسمی ترکيه را تهديد به حمله نظامی کردند.
به جز اينها، امارات متحده عربی هم قرار دارد که نيروی هوايیاش توسط آمريکا و کشورهای اروپايی مدرن و تجهیز شده. اين کشور قرار است تا چند سال ديگر دهها فروند از پيشرفتهترين و قدرتمندترين هواپيمای جنگی جهان يعنی اف-۳۵ از آمريکا تحويل بگيرد.
اين هواپيما قرار است به اسرائيل نيز تحويل داده شود؛ کشوری که بزرگترين تهديد بالقوه برای ايران است. ايران موجوديت اسرائيل را به رسميت نمیشناسد و آن را تهديد به نابودی میکند. اسرائيل هم بارها تهديد کرده که برای جلوگيری از دستيابی جمهوری اسلامی به بمب اتمی، به تاسيسات هستهای ايران حمله میکند.
نيروی هوايی اين کشور از قدرتمندترين نيروهای هوايی جهان است که تاکنون و به تنهايی نبردهای سنگينی با چندين کشور عربی داشته و از همه آنها پيروز بيرون آمده است. هواپيماهای اسرائيلی همچنين با حملههای ناگهانی به عراق و سوريه، نيروگاهها و تاسيسات اتمی اين دو کشور را نابوده کردهاند.
نیروی هوایی ایران
نیروی هوایی ایران
اما نيروی هوايی ايران که در زمان محمدرضا شاه پهلوی، قویترين نيروی هوايی خاورميانه با صدها فروند هواپيمای پيشرفته آمريکايی بود، پس از انقلاب اسلامی و اشغال سفارت آمريکا در تهران به دست دانشجويان مسلمان پيرو خط امام که به تحريم ايران توسط ايالات متحده منجر شد، شرایط متفاوتی را تجربه کرد.
در دوران جنگ با عراق، نيروی هوايی ايران که در سالهای نخست ابتکار عمل را در دست داشت، به مرور و بر اثر کمبود تسليحات و قطعات يدکی ناشی از تحریمها، با مشکلات زيادی مواجه شد.
ايران پيش از فروپاشی اتحاد جماهير شوروی در سال ۱۹۹۱، موفق شد کمتر از ۴۰ فروند هواپيمای پيشرفته ميگ- ۲۹ از آن کشور بخرد. اين هواپيماها به اضافه هواپيماهای آمريکايی که در زمان شاه خريداری شدند، در جنگ با عراق منهدم نشدند و تکنولوژیای متعلق به ۴۰ تا ۵۰ سال پيش دارند، کل دارايی نيروی هوايی ايران در شرايط کنونی را تشکيل میدهند.
کارشناسان نظامی معتقدند که ممنوعيت فروش تسليحات نظامی استراتژيک و به خصوص هواپيماهای جنگی به ايران و نااميدی و ناتوانی جمهوری اسلامی از نوسازی نيروی هوايی خود، يکی از دلايلی بود که باعث شد تا تهران توان خود را بر روی گسترش و افزايش قابليتهای موشکیاش بگذارد.
اما در بهمن ماه سال ۱۳۹۱ يعنی آخرين سال رياست جمهوری محمود احمدینژاد بود که اعلام شد ايران توانسته هواپيمايی بسازد که با قابليت رادارگريزی بالا، میتواند در ارتفاع پايين عمليات جنگی انجام دهد و قادر است با پيشرفتهترين هواپيماهای جهان رقابت کند.
حسين آرين با اشاره به اظهارات ضد و نقيض مسئولان نظامی و سياسی وقت ايران، میگويد «يک سال عدم انتشار هيچ خبری درباره قاهر ۳۱۳ بيش از پيش اين موضوع را تقويت کرد که رونمايی از اين هواپيما و تبليغات فراوان درباره آن تنها جنبه تبليغاتی داشته و خبری از يک هواپيمای جنگی واقعی در کار نبود.»
اين کارشناس مسائل نظامی میگويد ايران اگرچه توانايیهايی در زمينه طراحی و ساخت هواپيماهای جنگی دارد اما سکوت يک سالهاش درباره قاهر ۳۱۳ پس از آن همه تبليغات اوليه، نشان میدهد برای ساخت هواپيمايی که بتواند حريف هواپيماهای پيشرفته آمريکايی و اروپايی شود «هنوز راه درازی در پيش دارد.»
