جان کری، وزير امور خارجه ايالات متحده آمريکا، با دفاع مجدد از توافق هستهای با ايران گفت که در آغاز مذاکرات، جمهوری اسلامی مواد کافی برای ساخت ۱۰ تا ۱۲ بمب اتمی را داشت.
آقای کری که روز پنجشنبه اول مرداد همراه با ارنست مونيز، وزير انرژی و جک لو، وزير خزانهداری آمريکا در جلسه مهم کميته روابط خارجی سنای آمريکا حاضر شد، افزود که ايالات متحده از آغاز گفتوگوها به دنبال دستيابی به يک توافق خوب بود و حالا چنين توافقی را به دست آورده است.
وزير امور خارجه آمريکا با تاکيد بر اينکه اين توافق، راههای فرار ايران به سوی دستيابی به تسليحات هستهای را میبندد، به حضور پنج قدرت ديگر جهانی و نماينده اتحاديه اروپا در مذاکرات اشاره کرد و خطاب به اعضای کميته روابط خارجی سنا گفت: «آنها احمق نيستند، کارشناساند».
اين سخنان جان کری پس از آن بيان شد که باب کورکر، ریيس جمهوریخواه کميته روابط خارجی سنای آمريکا، انتقادات تندی را از توافق اتمی با ايران بيان کرد.
آقای کورکر از جمله گفت که وزير امور خارجه آمريکا توسط ايرانیها «سرکيسه» شده است.
اما آقای کری با رد اين اتهامات گفت که در ابتدای مذاکرات، ايران مواد کافی برای ساخت ۱۰ تا ۱۲ بمب را داشت در حالی که هماکنون تعهد داده که ۹۸ درصد ذخاير اورانيوم غنی شده خود را نابود میکند، دو سوم سانتريفوژهايش را از کار میاندازد، ساختار راکتور آب سنگين اراک را تغيير میدهد و پروتکل الحاقی را اجرا میکند.
وزير امور خارجه ايالات متحده آمريکا همچنين گفت که در آغاز مذاکرات، جمهوری اسلامی اورانيوم را تا سقف ۲۰ درصد و آن هم در تاسيسات مدفون در زير زمين غنیسازی میکرد اما اکنون تعهد داده که اين کار را نمیکند.
آقای کری در عين حال تصريح کرد که ايران قابليت توليد تسليحات هستهای را دارد و اين دانش با بمباران نابود نمیشود.
وزير امور خارجه آمريکا در عين حال تاکيد کرد که واشینگتن فشار به ايران را برای آزادی آمريکاييان زندانی در ايران و کسب اطلاعات درباره آمريکايیهای مفقود شده در اين کشور ادامه میدهد.
جان کری همچنین یک بار دیگر گفت که با این توافق اسرائیل امنتر خواهد شد.
وزير امور خارجه آمريکا گفت که به رغم اختلافات جدی با بنيامين نتانياهو، نخست وزير اسرائيل، بر سر توافق اتمی با ايران همچنان با وی گفتوگو میکند.
وی افزود که نگرانی های اسرائيل را درباره توافق با ايران را درک می کند. تهران بارها از نابودی اسرائيل سخن به ميان آورده است.
به گفته وزیر امور خارجه آمریکا، واشنگتن میخواست تا توانایی ایران برای تولید سلاحهای هستهای را نابود کند و به این هدف خود رسید.
جان کری همچنین گفت که نمایندگان جمهوری اسلامی از ابتدای مذاکرات خواستار رفع تمام تحریمها بودند اما آمریکا در برابر این خواسته مقاومت کرد.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: «به کارگیری گزینه نظامی برای جلوگیری ایران از دسترسی به سلاح هستهای اقدامی بسیار پیچیده برای ایالات متحده خواهد بود ولی واشینگتن بدون نیاز به متحدانش دست به این اقدام خواهد زد».
وزیر امور خارجه ایالات متحده افزود: «اگر توافق اتمی به مرحله اجرا در آید و ایران آن را نقض کند، آمریکا توجیه بیشتری خواهد داشت برای اینکه دست به اقدام نظامی بزند».
زمانی که جان کری وارد سالن نشست پرسش و پاسخ با سناتورهای آمریکایی شد از سوی مخالفان جنگ مورد تشویق قرار گرفت ولی فضای جلسه پس از انتقادات سناتور باب کورکر، رییس جمهوریخواه کمیته روابط خارجی سنای آمریکا، تغییر کرد.
آقای کورکر که ریاست جلسه را بر عهده داشت، به وزیر امور خارجه آمریکا گفت که ایرانیها با توافق اخیر شما را «سرکیسه» کردند.
وی اظهار داشت که پس از شنیدن سخنان روز چهارشنبه وزیر امور خارجه در نشست پرسش و پاسخ با اعضای مجلس نمایندگان «کاملا سرخورده» شد.
سناتور دمکرات بن کاردن، از اعضای ارشد کميته روابط خارجی سنا، نیز گفت که او هنوز درباره رای به توافق هستهای با ايران تصميمی نگرفته است ولی افزود احساسش اين است که مذاکره کنندگان آمريکايی پيشرفت فوقالعادهای داشتهاند.
وی اظهار داشت: «مذاکره کنندگان ما دستاورد گستردهای داشتهاند، بويژه در جبهه هستهای».
از کاردن به عنوان يکی از سناتورهای کليدی برای رای موافق به توافق هستهای ايران نام برده میشود.
در اين نشست، همچنين جک لو، وزير خزانه داری آمريکا، به اعضای کميته روابط خارجی گفت شرکای بينالمللی ايالات متحده که در گفتوگوهای هستهای با ايران حضور داشتند در صورتی که آمريکا از آنها بخواهد تا تحريم های اقتصادی را بدون اجرای اين توافق ادامه دهند، از اين کار امتناع خواهند کرد.
وی افزود: «در صورتی که چنين اتفاقی رخ دهد، آمريکا نه توافق اتمی را در اختيار خواهد داشت، و نه تحريم های موثر».
اين خيال پردازی است که فکر کنيم تحريمهای اضافی ايران را وادار خواهد کرد تا کاملا تسليم شودوزیر خزانهداری آمریکا
وزير خزانه داری اظهار داشت: «اين خيال پردازی است که فکر کنيم تحريمهای اضافی ايران را وادار خواهد کرد تا کاملا تسليم شود».
جک لو تصريح کرد: «نبايد اين طور فکر کرد که آمريکا قادر است تا ائتلافی جهانی از شرکای خود برای تحميل چنين تحريم هايی را رهبری کند پس از اينکه اين توافق امکان اجرا پيدا نکرد».
به گفته وزیر خزانهداری آمریکا، تا زمانی که ایران دسترسیهای مورد نیاز آژانس بینالمللی انرژی اتمی را فراهم نکند و به پرسشهای این نهاد پاسخ ندهد، نه تحریمهای آمریکا و نه تحریمهای بینالمللی لغو نخواهند شد.
ارنست مونيز، وزير انرژی آمريکا هم گفت که توافق هستهای آن چيزی نبود که تهران میخواست.
آقای مونيز گفت که اين توافق بر پايه اعتماد نيست و بر اساس آن برنامه اتمی جمهوری اسلامی به شکل قابل ملاحظهای عقب میرود.
وزير انرژی ايالات متحده آمريکا تاکيد کرد: «توافق بر پايه علم و تحليل است. من مطمئنم که اين يک توافق خوب برای آمريکاست.»
او در عين حال گفت که اگر جمهوری اسلامی نتواند تا ماه اکتبر به پرسشهای آژانس بينالمللی انرژی اتمی پاسخ دهد، توافقی در کار نخواهد بود.
سناتورهای مخالف و موافق توافق با ایران
سناتور جمهوریخواه، جيم ريچ از ايالت آيداهو از منتقدان توافق هسته ای ايران بود که در سخنانی گفت هر کسی که معتقد است اين يک توافق خوب محسوب میشود «واقعا در دسته آدمهای ساده لوح روی زمين قرار میگيرد».
ایرانیها با توافق اخیر شما را «سرکیسه» کردندرییس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا خطاب به کری
به گفته وی، اعتماد کردن به ايران برای اينکه به تعهد خود در توافق عمل کند بیمعنی است.
آقای ريچ خطاب به سه وزير حاضر در اين نشست گفت: «با تمام احترام، سر شما آقايان کلاه رفته است و مردم آمريکا بايد هزينه آن را بپردازند».
سناتور دمکرات باربارا باکسر از ايالت کاليفرنيا از ادبيات همکاران جمهوريخواهان خود در نشست کميته روابط خارجی انتقاد کرد که گفتند ايرانیها جان کری و نمايندگان پنج قدرت جهانی را سرکيسه کردند يا سر آنها کلاه گذاشتند.
وی شماری از کشورهای جهان را فهرست کرد که از توافق اتمی با ايران حمايت کردند و گفت که همکاران جمهوريخواهان بیاحترامی کردهاند.
خانم باکسر اظهار داشت: «اگر سر جان کری کلاه رفته است، سر جهان هم کلاه رفته است».
کنگره آمريکا بر اساس مصوبهای که باراک اوباما آن را تاييد کرده است ۶۰ روز فرصت دارد تا توافق اتمی با ايران را بررسی کند.
اين مهلت زمانی روز ۱۷ سپتامبر به پايان میرسد و هر دو بازوی کنگره - مجلس نمايندگان و سنا - بايد تا آن زمان درباره توافق ياد شده اعلام نظر کند.
کنگره نمیتواند جزئيات اين توافق را اصلاح يا تغيير دهد بلکه بايد کليت آن را تاييد يا رد کند.
توافق هستهای با ايران از ۶۰ روز ديگر قابل اجرا خواهد بود مگر اينکه کنگره آمريکا به آن رای منفی دهد. اکثريت مجلس نمايندگان و سنای اين کشور هم اکنون در اختيار جمهوریخواهان است.
باراک اوباما تهديد کرده است که رای منفی کنگره را وتو خواهد کرد. در صورتی که دو سوم اعضای کنگره رای دهند، وتوی رييس جمهوری میتواند بیاثر شود.
به گزارش خبرگزاری آسوشيتدپرس، دولت اوباما به دنبال جلب حمايت ۳۴ سناتور و ۱۴۶ نماينده مجلس نمايندگان است تا از بیاثر شدن وتوی رييس جمهوری جلوگيری شود.
نمايندگان دمکرات پس از نشست روز چهارشنبه مجلس نمايندگان ابراز اميدواری کردند که دولت اوباما در اين زمينه موفق خواهد شد.