محمدتقی مصباح يزدی تاکنون تعدادی از اسناد تاريخی منتشرشده توسط اکبر هاشمی رفسنجانی را بیپاسخ گذاشته بود؛ مانند نامهای مربوط به سال ۱۳۶۹ که سايت هاشمی رفسنجانی در تيرماه امسال منتشر کرد و در آن رئيس کنونی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قم از رئيس جمهور وقت خواسته بود تا برای سفر خود و «۲۰ نفر از فضلای حوزه علميه و اعضای گروه فلسفه بنياد باقر العلوم جهت شرکت در کنفرانس تحقيقات فلسفه و علوم اسلامی به کانادا و آمريکا»، ۱۵۰ هزار دلار اختصاص دهد.
اما به نظر میآيد آقای مصباح يزدی نتوانسته خاطره هاشمی رفسنجانی از قهر ۱۰ ساله رهبر جمهوری اسلامی با او قبل از پيروزی انقلاب اسلامی را بیپاسخ بگذارد.
سايت دفتر این عضو مجلس خبرگان رهبری، پس از انتشار سخنان رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام، بخشی از اظهارات محمدتقی مصباح یزدی را که گفته شده در سال ۱۳۹۰ و در ديدار با حبيبالله عسگراولادی بيان شده، منتشر کرد.
آنگونه که سايت آقای مصباح يزدی نوشته، او در ديداری که با دبيرکل درگذشته حزب موتلفه اسلامی داشته، گفته که پيش از روی کار آمدن جمهوری اسلامی، آقايان خامنهای و هاشمی «توسط آقای قدوسی وقتی تعيين کردند که برای صبحانه به منزل ما تشريف بیاورند.»
به گفته محمدتقی مصباح يزدی، رئيس «موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی» و عضو مجلس خبرگان رهبری، در آن جلسه صبحانه «غير از اين دو بزرگوار، شخص ديگری نبود»، «آقای هاشمی عنان سخن را به دست گرفتند و از اينجا شروع کردند که ما سالها با هم همکاری فرهنگی و سياسی داشتيم، اما مدتی است که تو کنار کشيدی و با ما نيستی.»
سايت محمدتقی مصباح يزدی در ادامه روايت خود از ديدار سال ۱۳۹۰ او و حبيبالله عسگراولادی نوشته که هاشمی رفسنجانی در آن جلسه خواستار اتحاد با تمام جريانها و گروههای «ضد امپرياليستی» در مبارزه بود: «گفتند بيا و با مجاهدين همکاری کن! گفتم من آنها را نمیشناسم. گفتند ما میشناسيم. گفتم من کار شما را تخطئه نمیکنم. شما پيش خدا حجت داريد و کارتان را بکنيد، اما من تا آنها را نشناسم، تاييد نمیکنم.»
در اين روايت آمده که «از اول تا آخر اين گفتوگو مقام معظم رهبری هم نشسته بودند و هيچ نمیگفتند و فقط صحبتهای آقای هاشمی بود و جوابهای بنده»: «پس از اين گفتوگو آقای هاشمی با ناراحتی منزل ما را ترک کردند و رفتند.»
سایت آقای مصباح یزدی در حالی این سخنان را منتشر کرده که حبیبالله عسگراولادی دیگر زنده نیست که بتواند اصالت آنها را تایید یا رد کند.
همچنين در اين روايت اشارهای به واکنش آقای خامنهای به پاسخهای مصباح يزدی نشده است؛ به ويژه اينکه در روايت هاشمی رفسنجانی آمده که علی خامنهای آنقدر از سخنان مصباح يزدی ناراحت و عصبانی شد که برای ۱۰ سال (تا ۱۳۵۷) با او قهر میکند.
رفسنجانی چه گفته بود؟
آنگونه که سايت رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام گزارش داده، اکبر هاشمی رفسنجانی در ديدار با اعضای خانواده و بستگان علی قدوسی (دادستان کل انقلاب اسلامی در سال ۱۳۶۰ که ترور و کشته شد) در روز ۲۳ شهريور، از ديداری گفته که سال ۱۳۴۸ به اتفاق علی خامنهای در خانه آقای قدوسی با محمدتقی مصباح يزدی داشتهاند:
«دو نفری - به اتفاق آقای خامنهای - صبحانه رفتيم منزل آقای قدوسی. اين آقا هم آنجا بود. نشستيم تا ظهر با او بحث کرديم تا قانعش کنيم برای ادامه مبارزه. آخرش هم گفت من اين مبارزه را حرام میدانم، به جامعه مدرسين [حوزه علميه قم] هم گفتهام مبارزه با شاه حرام است. آقای خامنهای از او پرسيدند دليلت چيه؟ آن آقا در جواب گفته بود مبارزهای که مجاهدين و چپیها در آن باشند حرام است.»
آقای رفسنجانی افزوده که رهبر کنونی جمهوری اسلامی پس از شنيدن اين سخنان «به تلخی به او گفته بود اگر اهل مبارزه نيستی، خب مبارزه نکن ولی لااقل مبارزه را با اين حرفها خراب نکن.»
به گفته رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام، علی خامنهای پس از آن «از سال ۴۸ تا سال ۵۷ با آن آقا يک کلمه هم حرف نزد.»
خبرنگار حاشيهنويس اين ديدار که گزارش آن را برای سايت آقای هاشمی تنظيم کرده، اين را هم نوشته که رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام در سخنان خود نام اين فرد را برده اما او از نوشتن نام اين فرد خودداری کرده است.
اين دو روايت از يک ديدار، علاوه بر تفاوت محتوايی، در محل تشکيل جلسه نيز متفاوت است. به گفته آقای هاشمی، ديدار او و آقای خامنهای با محمدتقی مصباح يزدی در خانه علی قدوسی صورت گرفت اما مصباح يزدی میگويد که اين ديدار به درخواست آقايان خامنهای و هاشمی و در خانه خود او انجام شده است.
سايت هاشمی رفسنجانی، پنجشنبه ۲۷ شهريور نيز، بخشی از سخنان آیتالله خمينی، در سال ۱۳۶۷ را منتشر کرده که در آن گفته شده «مقدسنماهای بیشعور میگفتند مبارزه با شاه حرام است.»
اين سايت بخش ديگری از سخنان آقای خمينی را نيز منتشر کرده که در آن گفته شده «روحانی نماهايی که قبل از انقلاب دين را از سياست جدا میدانستند و سر به آستانه دربار میساييدند يک مرتبه متدين شده و به روحانيون عزيز و شريفی که برای اسلام آن همه زجر و آوارگی و زندان و تبعيد کشيدند تهمتها میزنند.»
روایتهای متفاوت
به جز محمدتقی مصباح يزدی که پاسخ آقای رفسنجانی را در سايت رسمی خود داد، حميد روحانی، عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم نيز به خبرگزاری تسنيم گفت که سخنان رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام «واقعيت ندارد».
آقای روحانی که از منتقدان صريح هاشمی رفسنجانی است گفت که مصباح يزدی «حمايت از منافقين را حرام میدانست نه مبارزه با شاه را» و افزود که «بعدها مشخص شد که تحليل آيتالله مصباح درباره اين گروه چقدر دقيق بوده است.»
اما سايت عصر ايران با انتشار يادداشتی از آقای مصباح يزدی پرسيد که «آيا کل انقلاب حول محور سازمان مجاهدين خلق بود و گروههای ديگری وجود نداشتند که شما در دل آن به جريان انقلاب کمک کنيد؟»
اين سايت خطاب به رئيس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قم نوشت: «اينکه در جلسه شما و آيتالله خامنهای و آيتالله هاشمی چه گذشت، در اصل مطلب فرقی نمیکند و آن اينکه چرا شما در جريان مبارزات قبل از انقلاب حضور فعال نداشتيد و به قول خودتان مشغول درس و تدريس و خدمت به اسلام بوديد؟ در دوران بعد از انقلاب هم در دفاع مقدس نقشی نداشتيد و بعدها در اين باره چنين گفتيد که شرايط زندگیتان اجازه نمیداد و به حال رزمندگان غبطه میخوريد.»
اشاره عصر ايران به سخنان محمدتقی مصباح يزدی در فروردين سال جاری و در ديدار با مسئولان کميته امداد امام خمينی است که در آن گفته بود «شرايط زندگیاش طوری نبود که بتواند به جبههها [در جنگ با عراق] برود.»
ماجرای نیمه شعبان
موضوع «مخالفت» محمدتقی مصباح يزدی با مبارزه عليه حکومت محمدرضاشاه پهلوی، سالهاست که توسط تعدادی از سران جريان موسوم به «چپ خط امام» تکرار میشود.
مهدی کروبی، رئيس مجلس شورای اسلامی در دورههای سوم و ششم، علیاکبر محتشمیپور، وزير کشور در دوران رهبری روحالله خمينی و حسين موسوی تبريزی، دادستان کل انقلاب اسلامی در همان دوران، بارها به اين موضوع اشاره کردهاند.
آقای موسوی تبريزی در مردادماه ۱۳۷۸ گفته بود «در سال ۵۷، امام (آیتالله خمينی) نزديکیهای نيمه شعبان اعلام کرد که به خاطر شهدای زيادی که انقلاب داده است و به خاطر مبارزه با رژيم شاه، امسال نيمه شعبان را جشن نمیگيريم. در قم، موسسه در راه حق که آقای مصباح يکی از گردانندگان آن جا بود، مراسم جشن گرفتند.»
سايت هاشمی رفسنجانی نيز مشابه همين روايت را بدون نام بردن از مصباح يزدی در اسفند ۱۳۸۹ نقل کرده بود.
رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام در انتخابات رياست جمهوری سالهای ۸۴ و ۸۸ با محمود احمدینژاد مخالف بود اما رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قم قاطعانه از او حمايت میکرد. آقای هاشمی در سال ۹۲ هم از حسن روحانی حمايت کرد و مصباح يزدی از سعيد جليلی.
حمایت از مجاهدین خلق
انتشار سخنان تند اکبر هاشمی رفسنجانی عليه محمدتقی مصباح يزدی و پاسخ متقابل آقای مصباح به اين اظهارات، در سکوت کنونی شخص رهبر جمهوری اسلامی و دفتر او، که نشان داده نسبت به انتساب سخنان به آقای خامنهای حساسيت بالايی دارد، صورت گرفته است.
حميد روحانی گفته است که «يکی از اختلافات آقای مصباح و هاشمی درباره سازمان مجاهدين يا همان سازمان منافقين بود؛ آيتالله مصباح بنا به بصيرتی که داشتند، حمايت از سازمان مجاهدين را حرام میدانستند اما آقای هاشمی در برههای برخلاف نظر آقای مصباح بعضا از اين گروه حمايت میکرد.»
اما اسناد و شواهد بسياری از حمايت روحانيون طرفدار روحالله خمينی از سازمان مجاهدين خلق پيش از تغيير ايدئولوژی اين سازمان در سال ۱۳۵۴ وجود دارد.
مجاهدين خلق در آن هنگام به عنوان سازمانی مسلمان که با حکومت شاه میجنگد مطرح بود و اين باعث شده بود که بسياری از روحانيون از آن حمايت تبليغاتی و مالی بکنند.
اکبر هاشمی رفسنجانی، علی خامنهای و محمود طالقانی، برخی از حاميان سازمان مجاهدين خلق در آن روزگار بودند.