در حالیکه باراک اوباما رییسجمهوری آمریکا تلاش میکند توافق هستهای با ایران از سد تصویب کنگره بگذرد و البته در این راه امید به همراهی همحزبیهای خود یعنی سناتورها و نمایندگان دموکرات کنگره دارد، یک سناتور ارشد از حزب دمکرات اعلام کرد که در رایگیری ماه آینده کنگره آمریکا در مورد توافقنامه هستهای ایران و شش قدرت جهانی، به این توافق رای منفی خواهد داد.
به گزارش اسوشیتدپرس، چاک شومر، سناتور بانفوذ دمکرات از نیویورک گفته است که به نظر او ایران به دنبال انتخاب راهی اعتدالی نیست بلکه با استفاده از این توافقنامه به دنبال رسیدن به اهداف «شریرانه» خود است.
اعلام موضع آقای شومر در حالی بیان میشود که یک عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا نیز همین موضع را اتخاذ کرد. الیوت انگل، از اعضای عالیرتبه حزب دمکرات و عضو کمیته سیاست خارجی مجلس نمایندگان گفته است که به این توافقنامه رای منفی خواهد داد.
باراک اوباما، رئیسجمهوری ایالات متحده، در دفاع از توافقنامه هستهای ایران و کشورهای ۵+۱، روز چهارشنبه ۱۴ مرداد طی سخنانی در دانشگاه «امریکن» واشینگتن، گفت: «با کلمات بازی نکنيم، تنها گزينههايی که در نهايت با آن روبهرو هستيم، انتخاب بين ديپلماسی يا نوعی از جنگ است».
وی پیش از این نیز یک بار تاکید کرده بود در صورت مخالفت کنگره با توافق هستهای ایران، تصمیم کنگره را وتو خواهد کرد.
اما واقعیت این است که چنانچه دو سوم اعضای کنگره با توافق هستهای ایران مخالفت کنند دیگر حتی وتوی آقای اوباما ارزشی نخواهد داشت و تصمیم کنگره لازمالاجرا خواهد شد.
اگر چنین موقعیتی ایجاد شود در واقع ایالات متحده موضعی متفاوت از بسیاری از کشورها اتخاذ خواهد کرد زیرا شورای امنیت سازمان ملل توافق هسته ای ایران را در تاریخ ۲۹ تیرماه تایید کرد.
در پی این رخداد، وزیران خارجه اتحادیه اروپا هم در جلسه خود در بروکسل، توافق هسته ای با ایران را تایید کردند.پس از آن ده کشور عضو آ سه آن و ۵ کشور بزرگ همسایه آنها نیز روز پنجشنبه ۱۵ مرداد در مالزی حمایت خود از اینتوافق را اعلام کردند.
سوالی که اکنون پیش میآید این است که چنانچه دو سوم اعضای کنگره با تصمیم دولت اوباما برای تصویب توافق هستهای مخالفت کند چه شرایطی برای آمریکا در صحنه جهانی ایجاد میشود. آیا آمریکا میتواند به تنهایی با تمام کشورهایی که موافقت خود را با این توافق اعلام کردهاند مقابله کند؟
حبیب حسینیفرد، تحلیلگر سیاسی ساکن آلمان در این زمینه معتقد است:
«شرایط بسیار سختی خواهد بود. در نظر بگیرید که این توافق حاصل یک مذاکرات ۲۰ ماهه است و از پشتیبانی بینالمللی و شورای امنیت سازمان ملل هم برخوردار است و تمام این کاری هم که توانست پیش ببرد و ایران را در آن عرصهها به امتیاز دادن وادارد عمدتا از طریق تحریمهایی پیش رفت که آمریکا موفق شد متحدانش را در سطح بینالمللی جلب کند. الان اگر این توافق در داخل آمریکا به شکست بیانجامد عملا هیچ دلیلی وجود نخواهد داشت که در عرصه بینالمللی آن اتحاد سابق با آمریکا باقی بماند و کل این نظام تحریمها طبیعیست که دچار خللهای اساسی شود. آنچه سناتورها یا نمایندگان اکثریت کنگره میخواهند دیگر قابل تحقق نیست مگر این که آمریکا را برانند به آن سمتی که وارد جنگی شود. با توجه به این که خود آمریکا نمیتواند همچنان تحریمهای گستردهای علیه ایران اعمال کند و همانطور که گفته شد متحدانشان هم دیگر دلیلی نمیبینند که از خواست آمریکا دال بر تحریم ایران حمایت کنند. به همه این دلایل دولت آمریکا با شکستی اساسی در درون روبرو میشود بدون آن که خود کنگره هم اصولا گزینهای داشته باشد که حالا چگونه میشود ایران را بازداشت از این که برنامه هستهایاش را ادامه ندهد و در عین حال چگونه میشود تحریمها را دوباره برقرار کرد که توافقی موافق خواست کنگره به دست بیاید».
در همین حال ایپک و شمار دیگری از تشکلهای طرفدار اسرائیل در آمریکا بودجه زیادی را برای پخش آگهی های تلویزیونی در آمریکا، با هدف بسیج افکار عمومی و اعضای کنگره به موضعگیری علیه توافق اتمی اختصاص دادهاند تا جایی که باراک اوباما نیز طی روزهای گذشته در تماس تلفنی با حامیان خود اشاره کرد که مخالفان «پول زیادی» را برای تبلیغ مواضع خود علیه این توافق به خدمت گرفته اند.
این در حالیست که ريووين ريولين، رييسجمهوری اسرائيل، طی مصاحبههايی که روز پنجشنبه ۱۵ مرداد از وی منتشر شد، گفته که زيادهروی بنيامين نتانياهو در مخالفت با توافق هستهای ايران، به انزوای اسرائيل منجر شده است.
رييس جمهوری اسرائيل که نقشی تشريفاتی دارد در مصاحبه با روزنامه «هاآرتص» گفته است: « اين مبارزات و تلاشها هر چند هم به حق باشند، ولی در نهايت برای اسرائيل هزينه خواهند داشت».
فرنوش رام روزنامه نگار ساکن اسراییل در مورد فضای موجود در این کشور به رادیو فردا میگوید:
«دولت اسراییل تقریبا به این باور قطعی رسیده که توافق در کنگره در مرحله اول رد خواهد شد و کار به مرحله دوم خواهد کشید بعد از اقدام آقای اوباما برای استفاده از حق وتوشان در مورد مصوبههای کنگره . به نظر من دولت اسراییل دارد برای مرحله بعد از وتو کار میکند یعنی جلب حمایت دو سوم اعضای کنگره آمریکا برای رد وتوی آقای اوباما. برای همین بیشترین تلاش را آقای نتانیاهو دارد انجام میدهد تا آن ۱۳ سناتوری را هم که رایشان مورد نیاز هست به طرف دیدگاههای خودش جلب کند».
نمايندگان کنگره باید تا ۲۶ شهریورماه امسال موضع خود در مورد توافق هستهای ايران و شش قدرت جهانی را آشکار سازند.
جمهوریخواهان که اکثريت مجلس نمايندگان و سنای آمريکا را در اختيار دارند با اين توافق مخالف هستند.