واقعه ۱۸ تیرماه ۱۳۷۸ رویدادی است که در ادبیات نظام جمهوری اسلامی از آن با عنوان «آشوب» و «غائله» یاد میشود، اما در تمام این سالها و در ادبیات سیاسی مخالفان نظام سیاسی ایران از ۱۸ تیرماه ۷۸ با عنوان «قیام» یا «نقطه عطف جنبش دانشجویی» نام برده شده است.
بعد از اعتراض گسترده گروههای مخالف جمهوری اسلامی و وقایع خونبار خرداد ۱۳۶۰ که سرکوب مخالفان سیاسی نظام اسلامی در سراسر دهه ۶۰ تا میانههای دهه هفتاد خورشیدی را در پی داشت، این نخستین بار بود که جدیترین چالش امنیتی برای نظامی که حدود دو دهه از عمر آن میگذشت به وجود آمد. آن هم به دنبال اعتراض گروهی از دانشجویان کوی دانشگاه تهران تا جایی که حتی دامنه اعتراض به دانشگاه تبریز نیز کشیده شد و به جانباختن و ناپدید شدن «چند تن» نیز انجامید.
اما در تمام این ۱۸ سال که از ۱۸ تیر ۱۳۷۸ میگذرد، همواره دلیل اعتراض دانشجویان کوی دانشگاه تهران در شب ۱۸ تیرماه ۱۳۷۸ توقیف روزنامه «سلام» مهمترین بازوی رسانهای جناح چپ جمهوری اسلامی که کمی بعد با عنوان «اصلاح طلبان» شناخته شدند، عنوان شده است؛ حال آنکه زمنیههای وقوع واقعه ۱۸ تیر به ماهها و سالها قبل برمیگردد.
رادیو فردا در بخش اول و دوم ویژه برنامه «۱۸ تیر، ۱۸ سال بعد» به زمینههای واقعه ۱۸ تیر ۱۳۷۸ و اعتراضهای بعد از آن تا روز ۲۳ تیر همان سال و همینطور برخورد خشن با فعالان جنبش دانشجویی در وقایع تیرماه ۷۸، پرداخته است. در بخش پایانی با عنوان« فرجام یک خیزش» اما به فضاسازیها برای سرکوب فعالان وقت جنبش دانشجویی، سخنرانی حسن روحانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در آن سال و همینطور تغییر شرایط فعالیت جنبش دانشجویی میپردازیم. همچنین نگاهی میکنیم به فرجام پرونده حمله به کوی دانشگاه و خوابگاه دانشجویان.