فیلم سینمایی «نهنگ» به کارگردانی سامان مقدم، دومین فیلمی است که در سال ۹۴ برای اکران با مشکل مواجه شده است. به گفته سخنگوی ارشاد، فعلا برنامه‌ای برای نمایش این فیلم وجود ندارد.
«نهنگ» به کارگردانی سامان مقدم که پیشتر «نهنگ عنبر» نام داشت، پس از فیلم «خانه دختر» ساخته شهرام شاه حسینی، دومین اثری است که امکان اکران آن در سال ۹۴ به خاطر برخی مخالفت‌ها و ملاحظات به تعویق افتاده است.
چند روز پیش بود حسین نوش‌آبادی، سخنگوی وزارت ارشاد ایران، در یک نشست مطبوعاتی رسما اعلام کرد که برنامه‌ای برای نمایش این دو فیلم فعلا وجود ندارد.
پیشتر برخی رسانه‌ها عنوان کرده بودند که فیلم «خانه دختر» توسط حوزه هنری و شهرداری تهران تحریم شده و این دو نهاد اجازه اکران این فیلم را در سینماهای زیرمجموعه‌شان نخواهند داد.
پس از رسانه‌ای شدن این تصمیم، حجت‌الله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی در گفت‌وگویی در جمع خبرنگاران اعلام کرد که این مسئله در حد حرف است و تاکنون تصمیم قطعی در این‌باره گرفته نشده و مسئولین این دو نهاد چیزی در این‌باره اعلام نکرده‌اند.
اما صحبت‌های روز سه‌شنبه ۸ اردیبهشت سخنگوی ارشاد، مشخص کرد که مشکلات این دو فیلم در حد حرف نبوده و نمایش این دو اثر مخالفانی جدی دارد.
حسین نوش‌آبادی در نشست خبری‌اش از بررسی و بازبینی دو فیلم «خانه دختر» و «نهنگ عنبر» خبر داد و گفت که برخی اصلاحات با همکاری و کمک کارگردان و تهیه‌کننده فیلم «خانه دختر» انجام شده است.
او اعلام کرد: «به‌نظر می‌آید اشکالاتی که متوجه این فیلم بوده، در حال برطرف شدن است ولی هنوز تصمیمی برای اکران این فیلم در آینده نزدیک گرفته نشده است.»
اما وضعیت فیلم «نهنگ عنبر»؛ سخنگوی ارشاد در این‌باره گفت: «این فیلم به‌دلیل اینکه جزو فیلم‌های طنز است، یک‌بار بازبینی شده و مواردی که برای اصلاح لازم بوده، یادآوری شده است.»
به گفته این مقام دولتی، «نهنگ عنبر» برای دومین‌بار در حال بررسی و بازبینی است و فعلا اکران نخواهد شد.
حسین نوش آبادی در پایان مشکل اصلی دو فیلم «نهنگ عنبر» و «خانه دختر» را این‌گونه بیان کرد: «این فیلم‌ها به‌دلیل نقطه‌نظرات و اشکالات محتوایی که منطبق بر برخی آموزه‌های ملی و اسلامی نیستند در حال بررسی‌اند و پس از رفع مشکلات، در نوبت اکران قرار می‌گیرند.»
در همین رابطه روزنامه کیهان چند روز پیش با چاپ مطلبی در مورد فیلم «نهنگ عنبر»، نوشته بود که این فیلم «در قالب قصه‌ای عاشقانه به روابط ایران و آمریکا» می‌پردازد.
کارگردانِ «خانه دختر»؛ از مدافع ارشاد تا منتقد آن
آبان‌ماه سال گذشته بود که در کش و قوس‌های جلوگیری از اکران فیلم «عصبانی نیستم» ساخته رضا درمیشیان، شهرام شاه‌حسینی با انتشار یادداشتی در روزنامه سینمایی بانی‌فیلم، به انتقاد از کسانی پرداخت که به وزارت ارشاد فشار وارد می‌کنند تا این فیلم اکران شود.
او در نامه‌اش تلویحا درخواست کرده بود که فیلم رضا درمیشیان اکران نشود و در آن نوشته بود: «حالا وقت اکران عصبانی نیستم نیست؛ اگر می‌خواهید جنتی سرنوشت مهاجرانی، نیلی منفرد، فرجی دانا و جعفری‌ها را پیدا نکند، کوتاه بیایید تا ثبات نسبی که احتمالاً همگان بر آن واقفید پایدار بماند. کمی دوربین باشیم و نگران کلیت قضیه و نه یک فیلم، حالا که مجلس شمشیرش را از رو بسته و منتظر است که وزیر ارشاد را استیضاح کند، چرا باید دستکی برایش فراهم شود.»
شاه‌حسینی در پایان نامه‌اش آورده بود: «یادمان باشد اتفاق عجیبی نمی‌افتد؛ عصبانی نیستم متعلق به دوست عزیزم است که برایش بسیار احترام قائلم. به احترام فیلم ندیده‌اش بلند می‌شوم و مطمئنم در شرایطی بهتر اکران خواهد شد.»
اما تنها چند ماه طول کشید تا فیلم خود شهرام شاه‌حسینی هم به سرنوشت «عصبانی نیستم» و بقیه فیلم‌های مشکل‌دار دچار شود.
پس از اعلام سخنگوی وزارت ارشاد مبنی بر اینکه برنامه‌ای برای اکران فیلم «خانه دختر» وجود ندارد، شهرام شاه‌حسینی این‌بار نامه‌ای خطاب به رئیس سازمان سینمایی در خبرگزاری‌ها منتشر کرد.
او چند روز پیش، در نامه‌اش به حجت‌الله ایوبی، با انتقاد از ممناعت از اکران فیلمش، نوشت: «خانه دختر، بعد از جشنواره با اصلاحاتی مواجه شد که تمامی آن‌ها صورت پذیرفت...انتظار می‌رفت نهادی بالاتر چون وزارت ارشاد، تمام قد پشت فیلمی که هفت نفر از اعضای شورای پروانه ساخت و هفت نفر از اعضای شورای پروانه نمایش آن را به رسمیت شناخته‌اند و امضایشان را پای فیلم زدند، بایستد و یک‌بار برای همیشه اعلام کند «خانه دختر» دارای پروانه نمایش است و هیچ مشکلی برای اکران ندارد تا غائله برای همیشه تمام شود ...»
«خانه دختر» موضوعی مرتبط با مسئله «بکارت» در جامعه ایران دارد که نمایش آن سال گذشته در جشنواره فجر با برخی حواشی همراه شد؛ پس از جشنواره هم برخی سایت‌ها و رسانه‌ها، این اثر را هم مثل برخی دیگر از آثار، به سیاه‌نمایی متهم کردند و خواستار توقیف آن شدند.
فیلمنامه این فیلم را پرویز شهبازی نوشته است و حامد بهداد، باران کوثری، رعنا آزادی‌ور و پگاه آهنگرانی در آن بازی کرده‌اند.
«نهنگ عنبر»؛ مشکل با حضور ارژنگ صنوبر در جبهه
«نهنگ عنبر» ساخته سامان مقدم سال گذشته در حالی که آماده نمایش شده بود، اما به خاطر برخی ملاحظات تصمیم بر آن شد تا در جشنواره فجر حضور پیدا نکند.
فیلم سامان مقدم از همان روزهایی که در حال فیلمبرداری بود، حساسیت برانگیز شد. حضور وزیر ارشاد در لوکیشن فیلمبرداری «نهنگ عنبر»، این شائبه را به وجود آورد که علی جنتی برای اطلاع از حواشی کار و همچنین تاکید برروی رعایت برخی خط قرمزها سر صحنه فیلم حاضر شده است.
این فیلم داستان زندگی شخصیتی به نام «ارژنگ صنوبر» با بازی رضا عطاران را در برهه‌های زمانی مختلفی از دهه ۴۰ تا دهه ۹۰ خورشیدی روایت می‌کند. این شخصیت در در مقاطع تاریخی خاص، در موقعیت‌های مختلفی قرار گرفته و بدین شکل قصه فیلم با روایتی طنزگونه به پیش می‌رود.
گفته می‌شود یکی از بخش‌های حساسیت برانگیز فیلم، جایی است که ارژنگ صنوبر، به خاطر فرار از جبهه تصمیم می‌گیرد از کشور فرار کند ولی او دستگیر شده و به جنگ فرستاده می‌شود.
مهناز افشار، ویشکا آسایش و هانیه توسلی دیگر بازیگران این فیلم هستند.
سامان مقدم فیلم دیگری را هم در کارنامه دارد که سالهاست توقیف شده و امکان اکران عمومی را پیدا نکرده است.
«صد سال به این سالها»، محصول سال ۸۶ است و با اینکه پروانه نمایش دریافت کرده، اما اجازه اکران به آن داده نشده است. این فیلم روایت‌گر زندگی زنی به نام ایران است که در طول سی سال اتفاقات مختلفی برای او رخ می‌دهد.
