سازمان ديدهبان حقوق بشر اعلام کرد که جایزه بينالمللی «هلمن-همت» سال ۲۰۰۹ را به محمدصديق کبودوند، روزنامهنگار زندانی و فعال حقوق بشر در ایران، اهدا میکند.
دیدهبان حقوق بشر با انتشار بيانيهای اعلام کرد که آقای کبودوند «با فعالیتهای حقوق بشری و روزنامعنگارانه خود نقشی اساسی در ایجاد شبکه جامعه مدنی برای جوانان و فعالان کرد داشته است.»
دیدهبان حقوق بشر در بیانیه خود همچنین به سه کتاب آقای کبودوند با نامهای«نیمه دیگر؛ در باره حقوق زنان»، «برزخ دموکراسی» و «جنبش اجتماعی» اشاره کرده است.
جایزه «هلمن- همت» از سال ۱۹۹۰ به يادبود ليليان هلمن، نمايشنامهنويس آمريکایی، و دوست و همراهش دشيل همت، رماننويس آمريکايي پایهگذاری شد و زیر نظر سازمان دیدهبان حقوق بشر به نویسندگانی اهدا میشود که به خاطر ابراز دیدگاههای مخالف، انتقاد از مقامها یا اقدامات حکومتی، یا گزارش موضوعاتی که حکومت با انتشار آنها مخالف است مجازات میشوند.
سارا لی ویتسون، مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقای دیدهبان حقوق بشر، گفت که «فعالیتهای محمدصدیق کبودوند، به عنوان مدافع حقوق بشر و روزنامهنگار مروج و حامی اصلاحات در ایران، موجب زندانی شدن او شده است.»
محمدصدیق کبودوند در دهم تير ۱۳۸۶ از سوی مأموران امنيتی در تهران بازداشت شد و در ارديبهشت ۱۳۸۷ از سوی شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران به ۱۰ سال زندان محکوم شد.
به گفته خانواده و وکلای مدافع آقای کبودوند، وی حدود شش ماه در سلولهای انفرادی بند ۲۰۹ و بند ۲۴۰ زندان اوين سپری کرده و تاکنون دستکم دو بار دچار حمله مغزی و قلبی شده است.
خانم لی ویتسون، مدیر بخش خاورمیانه و شمال آفریقای دیدهبان حقوق بشر، نيز گفت که: «آقای کبودوند با وجود نیاز اضطراری به مراقبتهای پزشکی امکانات کافی در اختیار ندارد.»
سارا لی ویتسون همچنين تاکيد کرد که: «تجربه کبودوند نشانهای ناگوار از مخمصه روزنامهنگاران، دگراندیشان و سایر منتقدانی است که در در ایران امروز روشهای مسالمتآمیز در پیش گرفتهاند.»
ديدهبان حقوق بشر در بیانیه خود یک بار دیگر از حکومت ایران خواسته است تا مفاد مبهم و خودسرانه قوانین جزایی خود را لغو کند؛ چرا که «حکومت ایران از این قوانین برای ساکت کردن منتقدان و فعالانی که خواهان استفاده از حق آزادی بیان و اجتماعات هستند استفاده میکند.»
در بیانیه اين نهاد بین المللی مدافع حقوق بشر آمده است: «حکومت ایران قوانین امنیتی را به خدمت میگیرد تا نویسندگان، روشنفکران و مدافعان حقوق بشر را که دیدگاههای منتقدانه خود را ابراز میکنند یا به دنبال اجتماعات مسالمت آمیزشان هستند، بازداشت و زندانی کند.»
محمدصدیق کبودوند هم اکنون دوران محکوميت ۱۱ ساله خود را، به اتهام «اقدام علیه امنیت ملی از طریق تأسیس سازمان حقوق بشر کردستان، تبلیغ علیه نظام از طریق اشاعه اخبار، مخالفت با قوانین جزایی اسلام از طریق علنی کردن احکامی همچون سنگسار و اعدام و نیز حمایت از زندانیان سیاسی»، در زندان اوین میگذراند.
از سال ۱۹۹۰ تاکنون بیش از ۶۰۰ نویسنده از ۹۱ کشور جهان برنده جایزه هلمن-همت شدهاند
ديدهبان حقوق بشر نيز در بیانیه خود تاکيد کرده است که برنده امسال جايزه هلمن- همت هم اکنون در زندان «در شرایط جسمی وخیمی قرار دارد و نیازمند مراقبتهای پزشکی اضطراری است.»
سازمان دیدهبان حقوق بشر در بيانيه اهدای جايزه هلمن- همت به محمدصديق کبودوند، از حکومت ایران خواسته است تا «هر چه سریعتر مراقبتهای پزشکی مورد نیاز را در اختیار کبودوند، که در شرایطی وخیم قرار دارد، بگذارد و به حبس ناعادلانه او پایان دهد.»
هر سال کمیتهای شامل نویسندگان، سردبیران و روزنامهنگاران که شغلشان در پیوند با آزادی بیان است نامزدها و سپس برندگان جایزه بينالمللی «هلمن-همت» را انتخاب و اعلان میکنند.
از سال ۱۹۹۰ تاکنون بیش از ۶۰۰ نویسنده از ۹۱ کشور جهان این جایزه را بردهاند.
ليليان هلمن و دوست نویسندهاش، دشیل همت، در دهه ۱۹۵۰ که هراس از گسترش کمونيسم موجی از بازپرسی و محاکمه روشنفکران و نویسندگان را در آمريکا در پی داشت، بارها به خاطر افکار و گرایشهای سياسیشان بازجویی شدند و به پرسشهای هيأت ويژه کنگره پاسخ گفتند.
لیلیان هلمن در دهه ۱۹۸۰ با وقف املاک خود جايزهای را به پاسداشت آزادی بیان در دنيا اختصاص داد.