«۶۳۰ کيلوگرم» عددی نمادين در ساخت بمب اتمی شمرده میشود. آژانس بينالمللی انرژی هستهای نیز در گزارش اخير خود در مورد ايران اشارهای دارد به اين عدد، و از همين رو تفسيرها و تحليلهای گوناگونی را موجب شده است.
روزنامه «نيويورک تايمز» روز پنجشنبه با انتشار مقالهای به بررسی گزارش تازه آژانس بینالمللی انرژی اتمی پرداخت.
آژانس بينالمللی انرژی اتمی روز چهارشنبه گزارش خود در مورد ايران را منتشر کرد. به نوشته نیویورک تایمز، کارشناسانی که اين گزارش را مطالعه کردهاند میگويند ايران اکنون مواد لازم برای ساخت يک بمب اتم را در اختيار دارد.
ارقام قيد شده در گزارش جديد آژانس از بازرسی نيروگاه اصلی ايران در نطنز حاصل آمده و بر پایه آن، ايران تا اوايل ماه جاری ميلادی معادل ۶۳۰ کيلوگرم اورانيوم با غلظت کم توليد کرده است.
شمار بسياری از کارشناسان اين مقدار را برای ساخت بمب کافی میدانند اما در عين حال خاطرنشان میکنند که عدد ۶۳۰ کيلوگرم بيشتر حالتی نمادين دارد؛ چرا که صرف داشتن اين مقدار اورانیوم برای ساختن بمب کافی نيست و ايران برای دستیابی به بمب اتمی باید قدمهای بيشتری بردارد
نيويورک تايمز، به نقل از کارشناسان، اين قدمها را اين گونه بر میشمارد: ايران بايد تمام معاهدات بينالمللی خود را ناديده بگيرد، بازرسان را بيرون کند، و علاوه بر اين، درجه خلوص سوخت را بالاتر برده آن را در کلاهکهای موشک قرار دهد.
دست یافتن به درجه بالاتر خلوص سوخت همان مرحلهای است که کارشناسان غربی تردید دارند که آیا ايران به آن دست يافته است یا خیر.
ريچارد گاروين، فيزيکدان هستهای، به نیویورک تایمز گفته است: «روشن است که ايران مواد لازم برای ساخت بمب را در اختيار دارد. آنها میدانند که کار غنیسازی را چگونه بايد انجام دهند. اما اینکه آيا میدانند چگونه میتوان بمب ساخت کلا مقوله ديگری است.
ايران تأکيد دارد که اورانيوم غنیشده را تنها برای سوخت نيروگاه هستهای خود میخواهد.
اما بسياری از کشورهای غربی، و در رأس آنها آمريکا، نسبت به هدف واقعی ايران سوء ظن دارند. به گمان آنها، ايران به دنبال به دست آوردن توانایی ساخت سلاحهای هستهای است.
ويليام برود و ديويد سَنگِر در مقاله خود در روزنامه نیویورک تایمز، نوشتهاند که گزارش اخير آژانس تأکيدی است بر اهمیت مشکلی که باراک اوباما، ریيس جمهوری منتخب ايالات متحده با آن روبهرو ست: مشکل برنامه هستهای ايران.
زيگفريد اس.هِکِر، از دانشگاه استنفورد و مدير سابق آزمايشگاه تسليحاتی لوسآلاموس، به روزنامه نيويورک تايمز گفته است که افزايش ميزان دخيره اورانيوم ايران جایي ترديد باقی نمیگذارد که ايران در مسير ساخت تسليحات هستهای حرکت میکند.
اما به گفته کارشناسان امور هستهای، اورانيومی که ايران با غلطت کم غنيسازی کرده تنها برای سوخت نيروگاه مناسب است و برای استفاده در کلاهک اتمی موشک، لازم است غلظت غنیسازی افزايش يابد.
اين بدان معنی است که ايران بايد دستگاههای سانتریفيوژ را دوباره با اين هدف طراحی و چندين ماه صرف فرآوری بيشتر اورانيوم کند.
توماس کوچران، دانشمند ارشد هستهای، نیز در گفتوگو با نيويورک تايمز گفته است: ايرانیها مواد لازم برای ساخت بمب را در اختيار دارند؛ بمبی از نوع نسبتا پيشرفته درونپاش، شبيه بمبی که روی ناکازاکی انداخته شد. هسته اين بمب به اندازه يک گريپفروت است. طرح نه چندان پيشرفته اين بمب سوختی معادل دو برابر مقدار فعلی نياز دارد.
دکتر کوچران همچنین میافزاید که ميزان اورانیومی که اکنون در اختيار ایران دارد نقطه عطفی بسيار مهم است اما تهديدی آنی محسوب نمیشود؛ زیرا پيشرفتهای فنی بيشتر، برای تولید سوخت موشک، موضوعی است که نمیتوان آن را از ديد بازرسان، آمريکا و ديگر دولتها پنهان کرد.
روزنامه نيويرک تايمز تصريح میکند که در گزارش آژانس هيچ اشارهای نشده است که به لحاظ نظامی پيامد اين ميزان اورانيوم غنیشده در ايران چيست.
به نوشته نیویورک تایمز، «مؤسسه دانش و امنيت بينالمللی» نیز در تحليلی در باره گزارش آژانس مینويسد که ايران هنوز ميزان قابل اعتنایی از اورانيوم در اختیار ندارد اما ظرف چند ماه آينده، که شايد به يک سال هم برسد، به اين مرحله خواهد رسيد.
نويسندگان مقاله نیویورک تایمز در پايان اشاره کردهاند که گزارش آژانس میگوید ايران همچنان از پاسخگویی در مورد فعاليتهای مشکوک خود بر روی کلاهکهای هستهای شانه خالی میکند.