وزارت امور خارجه ایران روز جمعه، ۲۱ آذر، در اعلامیه‌ای خبر داد که اقامت ۴۵۰ هزار تبعه افغانستان که مشمول «طرح ساماندهی» هستند، در جریان مذاکرات محمد محقق، معاون رئیس اجرایی افغانستان، و مقامات جمهوری اسلامی ایران به مدت شش ماه تمدید شده است.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، در این اعلامیه مطبوعاتی تصریح شده است: «متقابلاً دولت افغانستان نیز تعهد کرد، برنامه‌های خود را برای بازگشت این گروه از اتباع افغانستان در مدت دو ماه در کمیته مشترکی که در جریان این سفر تشکیل شد، ارائه کند.»
جاوید فیصل، سخنگوی والی قندهار، روز چهارشنبه، ۱۲ آذر، در این باره گفته بود که ویزای اقامت حدود ۷۶۰ هزار پناهنده افغان در ایران ۲۰ روز دیگر به اتمام می‌رسد و این نگرانی هست که ایران آنها را اخراج کند.
ایران پس از سقوط طالبان در افغانستان به دفعات گروه‌هایی از مهاجران افغان را به افغانستان بازگردانده و در این باره ضرب‌الاجل تعیین کرده است.
در همین زمینه عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشورایران ، روز جمعه، هفتم شهریور، از دستگیری ماهانه «صد تا ۱۵۰ هزار» تبعه «غیرمجاز» افغان و انتقال آنان به افغانستان خبر داده بود.
مقامات افغانستان چندین بار با مقامات جمهوری اسلامی برای کاهش موج اخراج مهاجران افغان از ایران رایزنی کرده‌اند. از جمله سال گذشته به دنبال تعیین ضرب‌الاجل برای خروج مهاجران غیرقانونی افغان از ایران و تهدید به جریمه سنگین آنها، سفیر افغانستان در تهران خواستار تمدید ویزای آنها شد.
وزارت امور خارجه ایران در اعلامیه مطبوعاتی خود همچنین خبر داد که توافق قبلی دو کشور درباره اعطای تعداد ۵۰۰ بورسیه تحصیلی از سوی دولت جمهوری اسلامی ایران به محصلان افغان که به دلیل «مشکلات فنی» به تعویق افتاده بود، اجرایی خواهد شد.
بر اساس این گزارش، در این ارتباط هیئتی از طرف جمهوری اسلامی ایران به کابل سفر خواهد کرد تا با همکاری وزارت تحصیلات عالی افغانستان داوطلبان واجد شرایط دریافت بورسیه‌های تحصیلی را انتخاب کنند.
وزارت امور خارجه ایران همچنین از توافق مسئولان دو کشور برای همکاری در خصوص ساخت مدارس ایران – افغان در افغانستان، تهیه کتب درسی وتدوین معیارهای آموزشی برای وزارت معارف افغانستان خبر داده است.
محمد فرهادی، وزیر علوم ایران، روز ۱۷ آذر در دیدار با محمد محقق، معاون رئیس اجرایی افغانستان، اعلام کرده بود که ایران سالانه ۵۰۰ بورسیه تحصیلی در اختیار دانشجویان افغان خواهد گذاشت.
آقای محقق در این دیدار از وزیر علوم ایران خواسته بود که پذیرش دانشجویان افغان در رشته‌های معدن و هوا‌ـ‌فضا در دانشگاه‌های ایران را افزایش دهد.
به گفته مقامات جمهوری اسلامی، ۳۲۰ هزار دانش‌آموز و ۱۳ هزار فارغ‌التحصیل دانشگاهی افغان در ایران حضور دارند.
