تا برگزاری جشنواره فیلم فجر در ایران حدود دو ماه باقی مانده و به تدریج فضای کلی سینمای ایران تحت تأثیر اخبار و برنامه‌های این رویداد قرار می‌گیرد.
دوره سی و دوم این جشنواره اولین دوره‌ای محسوب می‌شود که مدیران سینمایی دولت حسن روحانی آن را برگزار می‌کنند و بر همین اساس نزد سینماگران و پیگران تحولات سینمایی از اهمیت زیادی برخوردار است. بخشی از فیلم‌هایی که در دوره اخیر مجوز ساخت گرفته‌اند در این جشنواره به نمایش در می‌آیند و تا حدود زیادی جهت‌گیری مدیران تازه در زمینه روند تولید سینمای ایران مشخص خواهد شد.
اما یکی از مهم‌ترین نکاتی که احتمالاً در جشنواره امسال فیلم فجر شکل روشن‌تری به خود خواهد گرفت نگاه مدیران تازه به فیلم‌های به نمایش در نیامده یا توقیف شده دوره‌های گذشته است.
با وجود آن که جواد شمقدری رئیس پیشین سازمان سینمایی و تیم همراهش در شروع کارشان سیاست رفع توقیف از فیلم‌های به نمایش در نیامده را به عنوان شاخص اصلی کارشان معرفی کردند، در پایان دوره‌شان تعداد زیادی از فیلم‌های به نمایش درنیامده همچنان بلاتکلیف باقی ماندند.
در فهرست فیلم‌های اکران‌نشده هم آثاری چون «خیابان‌های آرام» ساخته کمال تبریزی، «گزارش یک جشن» از ابراهیم حاتمی‌کیا و «خرس» ساخته خسرو معصومی قرار دارند که فقط در جشنواره فیلم فجر اکران شدند و راهی به اکران عمومی نیافتند و هم فیلم‌هایی چون «پاداش» از کمال تبریزی، «خانه پدری» از کیانوش عیاری و «پریناز» ساخته بهرام بهرامیان که حتی در جشنواره فجر هم به نمایش در نیامده‌اند.
نمایش برخی از این فیلم‌ها در جشنواره فیلم فجر می‌تواند نشان‌دهنده رویکرد تازه مدیران سینمایی در کاهش محدودیت‌های نظارتی باشد. ابوالحسن داودی کارگردان و تهیه‌کننده سینمای ایران که یکی از فیلم‌هایش «زادبوم» از جمله فیلم‌های توقیف شده باقی مانده از دوره گذشته محسوب می‌شود، درباره امیدواری‌اش نسبت به رفع مشکل فیلمش در دوره تازه می‌گوید:
«فیلم زادبوم در دوره ریاست جمهوری آقای احمدی‌نژاد ساخته شده و جالب است که چهار سال قبل در همان دوره غیر از جوایزی که گرفته، سیمرغ طلایی نگاه ملی را گرفته که از سوی خود وزارت ارشاد و در واقع وزیر اهدا می‌شود. بعد این فیلم به فاصله پنج شش ماه به اکران مانده، توقیف شد. این تناقض در نگاه قطعاً متکی به هیچ قاعده و قانونی نیست. چنین شرایطی است که فضای ناامن سرمایه‌گذاری را می‌تواند به وجود بیاورد؛ به هر حال اقتصاد بعدی وسیع در سینماست و وقتی قاعده مشخص نباشد، به طور زنجیروار روی هر چیزی اثر می‌گذارد. اینکه قرار است این نگاه به نگاهی قاعده‌مند تبدیل شود، نگاهی که بر اساس اصول باشد، آثار این موضوع را الان می‌بینم.»
حجت‌الله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی، هفته گذشته در گفت‌وگویی با روزنامه ایران خبر داده بود که این روزها در حال تماشای فیلم‌های توقیف‌شده دوره‌های گذشته است و همین نکته احتمال اتخاذ تصمیماتی درباره این فیلم‌ها در ماه‌های پیشِ رو را تقویت می‌کند. ابوالحسن داودی اعتماد مدیران به سینماگران را راه حل اصلی رفع مشکلاتی این چنینی در سینمای ایران می‌داند:
«واقعیت این بوده که در دوره‌های مختلف سینما، هر زمان که اعتماد بین اهالی سینما و بدنه دولتی به وجود آمده، حاصل آن سال‌ها حاصل بهتر و کم‌ضررتری بوده است. اینکه در سینما هم مثل هنرهای دیگر، ممکن است اتفاقاتی بیفتد که محتاج به نظارت باشد، امر مسلمی است؛ اما اینکه یک اعتماد کلی بین اهالی سینما به وجود بیاید و این اعتماد کلی بتواند آنها را در شرایط کنونی وارد کار کند، یکی از مهم‌ترین مسائلی است که به نظرم مدیریت کنونی باید در نظر بگیرد.»
از دیگر تحولات هفته گذشته، اعلام نام حبیب ایل‌بیگی و حسین مسافر آستانه، به عنوان مدیران نهادهای انجمن سینمای جوان و مؤسسه رسانه‌های تصویری بود که به این ترتیب ترکیب تیم مدیران سینمایی کشور تکمیل شد.
تئاتر، انتشار شایعاتی درباره تغییر مدیر مرکز هنرهای نمایشی
هفته گذشته شایعاتی در محافل تئاتری درباره احتمال استعفای قادر آشنا، مدیر فعلی مرکز هنرهای نمایشی، منتشر شد و همین بار دیگر سبب‌ساز شدت گرفتن گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال انتخاب مدیر تازه‌ای برای نهاد اصلی تصمیم‌گیر تئاتر کشور شد.
در ادامه همین گمانه‌زنی‌ها بود که هیئت مدیره خانه تئاتر با انتشار بیانیه‌ای خطاب به علی مرادخانی، معاون هنری وزارت ارشاد خواستار انتخاب مدیری آگاه برای اداره تئاتر کشور شد و همزمان انجمن بازیگران خانه تئاتر هم در بیانیه جداگانه‌ای خواستار مشاوره با هنرمندان در انتخاب مدیر تازه اداره هنرهای نمایشی شد.
در بیانیه خانه تئاتر آمده که «به نظر می‌رسد معاون هنری وزارت ارشاد، در انتخاب مدیریت مرکز به تصمیم عالی و موثر نرسیده است.» این نهاد صنفی بر لزوم انتخاب مدیری «مجرب، دانشور و آگاه بر فراز و نشیب یکصد ساله‌ی نمایش در ایران و مشکلات آن» تأکید کرده است.
همچنین در بیانیه دیگری انجمن بازیگران خانه تئاتر خواستار کسب نظر هنرمندان عرصه نمایش در انتخاب مدیر مرکز هنرهای نمایشی شدند.
بازیگران تئاتر ایران ابراز امیدواری کرده‌اند که این بار سرنوشت چهارسال آینده تئاتر کشور، به نوشته آنها نه در پشت درهای بسته، بلکه با رأی و مشاوره مستقیم خانواده تئاتر تعیین شود.
دوره سی و دوم این جشنواره اولین دوره‌ای محسوب می‌شود که مدیران سینمایی دولت حسن روحانی آن را برگزار می‌کنند و بر همین اساس نزد سینماگران و پیگران تحولات سینمایی از اهمیت زیادی برخوردار است. بخشی از فیلم‌هایی که در دوره اخیر مجوز ساخت گرفته‌اند در این جشنواره به نمایش در می‌آیند و تا حدود زیادی جهت‌گیری مدیران تازه در زمینه روند تولید سینمای ایران مشخص خواهد شد.
اما یکی از مهم‌ترین نکاتی که احتمالاً در جشنواره امسال فیلم فجر شکل روشن‌تری به خود خواهد گرفت نگاه مدیران تازه به فیلم‌های به نمایش در نیامده یا توقیف شده دوره‌های گذشته است.
با وجود آن که جواد شمقدری رئیس پیشین سازمان سینمایی و تیم همراهش در شروع کارشان سیاست رفع توقیف از فیلم‌های به نمایش در نیامده را به عنوان شاخص اصلی کارشان معرفی کردند، در پایان دوره‌شان تعداد زیادی از فیلم‌های به نمایش درنیامده همچنان بلاتکلیف باقی ماندند.
در فهرست فیلم‌های اکران‌نشده هم آثاری چون «خیابان‌های آرام» ساخته کمال تبریزی، «گزارش یک جشن» از ابراهیم حاتمی‌کیا و «خرس» ساخته خسرو معصومی قرار دارند که فقط در جشنواره فیلم فجر اکران شدند و راهی به اکران عمومی نیافتند و هم فیلم‌هایی چون «پاداش» از کمال تبریزی، «خانه پدری» از کیانوش عیاری و «پریناز» ساخته بهرام بهرامیان که حتی در جشنواره فجر هم به نمایش در نیامده‌اند.
نمایش برخی از این فیلم‌ها در جشنواره فیلم فجر می‌تواند نشان‌دهنده رویکرد تازه مدیران سینمایی در کاهش محدودیت‌های نظارتی باشد. ابوالحسن داودی کارگردان و تهیه‌کننده سینمای ایران که یکی از فیلم‌هایش «زادبوم» از جمله فیلم‌های توقیف شده باقی مانده از دوره گذشته محسوب می‌شود، درباره امیدواری‌اش نسبت به رفع مشکل فیلمش در دوره تازه می‌گوید:
«فیلم زادبوم در دوره ریاست جمهوری آقای احمدی‌نژاد ساخته شده و جالب است که چهار سال قبل در همان دوره غیر از جوایزی که گرفته، سیمرغ طلایی نگاه ملی را گرفته که از سوی خود وزارت ارشاد و در واقع وزیر اهدا می‌شود. بعد این فیلم به فاصله پنج شش ماه به اکران مانده، توقیف شد. این تناقض در نگاه قطعاً متکی به هیچ قاعده و قانونی نیست. چنین شرایطی است که فضای ناامن سرمایه‌گذاری را می‌تواند به وجود بیاورد؛ به هر حال اقتصاد بعدی وسیع در سینماست و وقتی قاعده مشخص نباشد، به طور زنجیروار روی هر چیزی اثر می‌گذارد. اینکه قرار است این نگاه به نگاهی قاعده‌مند تبدیل شود، نگاهی که بر اساس اصول باشد، آثار این موضوع را الان می‌بینم.»
حجت‌الله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی، هفته گذشته در گفت‌وگویی با روزنامه ایران خبر داده بود که این روزها در حال تماشای فیلم‌های توقیف‌شده دوره‌های گذشته است و همین نکته احتمال اتخاذ تصمیماتی درباره این فیلم‌ها در ماه‌های پیشِ رو را تقویت می‌کند. ابوالحسن داودی اعتماد مدیران به سینماگران را راه حل اصلی رفع مشکلاتی این چنینی در سینمای ایران می‌داند:
«واقعیت این بوده که در دوره‌های مختلف سینما، هر زمان که اعتماد بین اهالی سینما و بدنه دولتی به وجود آمده، حاصل آن سال‌ها حاصل بهتر و کم‌ضررتری بوده است. اینکه در سینما هم مثل هنرهای دیگر، ممکن است اتفاقاتی بیفتد که محتاج به نظارت باشد، امر مسلمی است؛ اما اینکه یک اعتماد کلی بین اهالی سینما به وجود بیاید و این اعتماد کلی بتواند آنها را در شرایط کنونی وارد کار کند، یکی از مهم‌ترین مسائلی است که به نظرم مدیریت کنونی باید در نظر بگیرد.»
از دیگر تحولات هفته گذشته، اعلام نام حبیب ایل‌بیگی و حسین مسافر آستانه، به عنوان مدیران نهادهای انجمن سینمای جوان و مؤسسه رسانه‌های تصویری بود که به این ترتیب ترکیب تیم مدیران سینمایی کشور تکمیل شد.
تئاتر، انتشار شایعاتی درباره تغییر مدیر مرکز هنرهای نمایشی
هفته گذشته شایعاتی در محافل تئاتری درباره احتمال استعفای قادر آشنا، مدیر فعلی مرکز هنرهای نمایشی، منتشر شد و همین بار دیگر سبب‌ساز شدت گرفتن گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال انتخاب مدیر تازه‌ای برای نهاد اصلی تصمیم‌گیر تئاتر کشور شد.
در ادامه همین گمانه‌زنی‌ها بود که هیئت مدیره خانه تئاتر با انتشار بیانیه‌ای خطاب به علی مرادخانی، معاون هنری وزارت ارشاد خواستار انتخاب مدیری آگاه برای اداره تئاتر کشور شد و همزمان انجمن بازیگران خانه تئاتر هم در بیانیه جداگانه‌ای خواستار مشاوره با هنرمندان در انتخاب مدیر تازه اداره هنرهای نمایشی شد.
در بیانیه خانه تئاتر آمده که «به نظر می‌رسد معاون هنری وزارت ارشاد، در انتخاب مدیریت مرکز به تصمیم عالی و موثر نرسیده است.» این نهاد صنفی بر لزوم انتخاب مدیری «مجرب، دانشور و آگاه بر فراز و نشیب یکصد ساله‌ی نمایش در ایران و مشکلات آن» تأکید کرده است.
همچنین در بیانیه دیگری انجمن بازیگران خانه تئاتر خواستار کسب نظر هنرمندان عرصه نمایش در انتخاب مدیر مرکز هنرهای نمایشی شدند.
بازیگران تئاتر ایران ابراز امیدواری کرده‌اند که این بار سرنوشت چهارسال آینده تئاتر کشور، به نوشته آنها نه در پشت درهای بسته، بلکه با رأی و مشاوره مستقیم خانواده تئاتر تعیین شود.
