رئیس جمهوری ایران خبر داد که رآکتور آب سنگین اراک با همکاری دو عضو گروه ۵+۱ «مدرنیزه» می‌شود و در روز اجرای توافق اتمی وین نیز ایران به سانتریفیوژهای پیشرفته «آی‌آر-۸» خودگاز «اورانیوم هگزافلوراید» یا «یواف ۶» تزریق خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، حسن روحانی روز چهارشنبه، ۲۵ شهریور، با اشاره به «هفته‌ها» مذاکره ایران با گروه ۵+۱ درباره این رآکتور افزود: «آنها می‌گفتند رآکتور آب سنگین برای ما قابل قبول نیست و شما هم در جلسات، دیگر کلمه آب سنگین را به کار نبرید.»
به گفته آقای روحانی، در نهایت اعضای گروه ۵+۱ «پیشرفته شدن» رآکتور اراک توسط خودشان را پذیرفتند و ایران با همکاری دو کشور عضوگروه ۵+۱این رآکتور را «مدرنیزه» می‌کند.
بر اساس توافق هسته‌ای ایران و شش قدرت جهانی، ایران پذیرفته است که با مشارکت بین‌المللی طراحی رآکتور اراک را به گونه‌ای تغییر دهد که امکان تولید پلوتونیم با درجه‌ای که برای سلاح کاربرد دارد را نداشته باشد و در عین حال سوخت مصرف‌شده در رآکتور اراک را در مدت فعالیت این رآکتور به خارج از کشور منتقل کند.
بر اساس این توافق، این مشارکت بین‌المللی مشتمل بر کشورهای عضو گروه ۵+۱، و سایر کشورهایی که طرفین بر سر آنها توافق کنند خواهد بود.
در همین حال پیش از این اعلام شده بود که کارگروه مشترکی در این باره میان ایران، آمریکا و چین تشکیل شده است.
دو روز پیش از گفته‌های آقای روحانی نیز علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در حاشیه نشست مجمع عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین، با نمایندگان آمریکا و چین در همین زمینه نشست سه‌جانبه‌ای داشت.
در همین حال وانگ یی، وزیر خارجه چین، روز سه‌شنبه و پس از دیدار با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، تأکید کرده بود که این کشور به تعهد خود برای بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک عمل خواهد کرد.
جان کری، وزیر خارجه آمریکا، روز اول مرداد با حضور در کمیته روابط خارجی سنای آمریکا در دفاع از توافق هسته‌ای با ایران گفته بود که ایران طبق این توافق، هسته موجود در رآکتور آب سنگین اراک را خارج می‌کند و به جای آن بتن خواهد ریخت.
در پاسخ به این گفته‌ها، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران یادآوری کرد که «چاله رآکتور قلب آن محسوب می‌شود و به همین خاطر هیچ صدمه‌ای نخواهد دید» و «آن چه با بتن پر می‌شود، نه چاله رآکتور بلکه می‌تواند مخزن فولادی داخل آن باشد که از رآکتور خارج خواهد شد».
رئیس جمهوری ایران روز چهارشنبه در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به اصرار گروه ۵+۱ برای کنار گذاشته شدن سانتریفیوژهای «آی‌آر ۸»گفت که این سانتریفیوژها «دستاورد دولت یازدهم بود و ما نمی‌توانستیم از این دستاورد مهم دولت صرف نظر کنیم».
به گفته آقای روحانی، در نخستین روز اجرای توافق اتمی وین گاز «اورانیوم هگزافلوراید» یا «یواف ۶» به سانتریفیوژهای «آی‌آر-۸» تزریق خواهد شد.
پیش از توافق اتمی وین، علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، اعلام کرده بود که تا زمان ادامه مذاکرات اتمی ایران به سانتریفیوژهای «آی‌آر-۸» گاز «اورانیوم هگزافلوراید» یا «یواف ۶» تزریق نمی‌کند.
آقای روحانی در بخش دیگری از سخنان خود گفت که «بخشی از فردو مرکزی، آماده غنی‌سازی است و بخش دیگر از فردو هم برای تحقیقات جدید هسته‌ای باقی می‌ماند».
وی اضافه کرد: «آنها می‌گفتند به دلیل این که فردو زیر کوه است باید به طور کامل بسته شود، می‌پرسیدند چرا فردو زیر کوه است؟ ما نیز به آنها پاسخ می‌دادیم از خودتان بپرسید. وقتی می‌گفتید روی میز یک چیزهایی دارید، ناچار بودیم زیر کوه برویم تا روی میز شما بی‌تاثیر شود.»
بر اساس توافق اتمی وین، تاسیسات اتمی فردو به یک مرکز تحقیقاتی تبدیل خواهد شد.
در همین حال خبرگزاری رسمی ایران روز ۲۳ شهریورماه به نقل از گفت‌وگوی سرگئی کرینکو، رئیس «روس‌اتم» با خبرگزاری روسیا سگودنیا اعلام کرده بود که روسیهدر طرح تغییر کاربری مرکز هسته‌ای فردو «مشارکت می‌کند».
