رییسجمهوری اسلامی ایران همزمان با نخستین سالگرد اجرای «برنامه جامع اقدام مشترک» موسوم به «برجام» به اظهارات رییسجمهوری منتخب آمریکا واکنش نشان داد و گفت که «مذاکرات مجدد اتمی معنی ندارد و هیچ گونه مذاکرهای در مورد برجام در کار نخواهد بود».
حسن روحانی که روز سهشنبه ۲۸ دی ماه، در یک کنفرانس خبری با خبرنگاران داخلی و خارجی سخن می گفت، افزود: «مذاکرات، مقدمهای برای توافق بوده و سالها طول کشیده و از سال ۸۲ شروع شده است، مذاکرات مختلف در این دولت هم حدود دو و نیم سال به طول انجامید که بر سر بند بند و کلمه به کلمه توافق بحث شده است، مثل اینکه کسی بگوید پیراهنی که داریم را میخواهیم تبدیل به پنبه کنیم و دوباره ریسندگی شود و از ابتدا خیاط بدوزد».
او ضمن دفاع از برجام هشدار داد که «در برابر بدعهدیها ایستادهایم».
ایران و شش قدرت جهانی در تیرماه سال ۹۴ در وین، پایتخت اتریش، به توافقی برای حل و فصل برنامه هستهای تهران دست یافتند که بر اساس آن، ایران بسیاری از فعالیت هستهایش را تعطیل کرد و در مقابل تحریمهای بینالمللی علیه آن به حال تعلیق در آمد یا لغو شدند.
این توافق از دی ماه پارسال اجرایی شده است.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری منتخب آمریکا، در زمان مبارزات انتخاباتی خود، توافق اتمی ایران را «بدترین معامله ممکن» خوانده و گفته بود که «یا مذاکرات در مورد برجام را تجدید خواهد کرد یا آن را پاره می کند».
مقامهای ایران از جمله آیتالله علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی گفتهاند که اگر آمریکا برجام را پاره کند ما آن را به آتش میکشیم.
رییسجمهوری اسلامی ایران روز سهشنبه در واکنش به سخنان آقای ترامپ گفت: برجام چیزی نیست که «یک شخص یا کشوری بگوید از آن خوشش نمیآید».
آقای روحانی درباره مذاکره مجدد بر سر برجام گفت: «آقای ترامپ به عنوان رییسجمهوری منتخب آمریکا تا به حال اظهاراتی درباره برجام کرده که خوشحال نیست یا این توافق خوبی نیست و غیره. اینها بیشتر شعار است و بعید میدانم در مقام عمل وقتی وارد کاخ سفید شود، اتفاقی بیفتد چون این توافق دو جانبه نیست».
با این همه، وی احتمال داد که شاید در آینده، «شاهد بدعهدی در مورد برجام باشیم».
آقای روحانی در این نشست خبری ضمن دفاع از عملکرد دولت خود در چهار ساله گذشته از قرارداد برجام به عنوان یکی از دستاوردهای این دولت یاد کرد و افزود: «تحریمهای هستهای هم با اجرایی شدن برجام در بخشهای دولتی تقریبا اجرا شده است. ما در نفت و گاز و تولید و فروش و نقل و انتقال پول نفت مشکلی نداریم و در سرمایه گذاری نفت شاید یکی از قراردادهایی که به زودی نهایی شود نزدیک به پنج میلیارد دلار است».
او در عین حال پذیرفت که «اشکالاتی در اجرای» این قرارداد در یکسال گذشته وجود داشته، با این حال به منتقدان دولت خود گوشزد کرد که همواره «باید منافع ملی را در نظر داشت».
رییسجمهوری اسلامی در مورد انتقادهایی که در مورد برجام در داخل ایران ابراز شده اند، گفت: «بعضیها شب که می خوابند منتظرند صبح برجام به هم بخورد».
«قصد دخالت در مسائل داخلی عربستان را نداریم»
حسن روحانی درباره مناسبات تهران با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و به ویژه عرستان سعودی و اخبار مربوط به میانجیگری کویت و عراق برای حل اختلافات آن کشور و ایران گفت: «عربستان بود که مشکل را با حمله به یک کشور همسایه که هیچ مبنا نداشت و ندارد، شروع کرد و اکنون به نفع عربستان است که حملات به یمن و مداخله در بحرین را پایان دهد».
سخنان رییسجمهوری ایران در حالی ابراز میشود که ریاض نیز تهران را به مداخله در امور یمن، عراق و سوریه متهم میکند.
هر دو کشور، اتهامات وارد شده از سوی یکدیگر را رد میکنند.
آقای روحانی با اعلام اینکه ایران مشکلی در روابط دوجانبه با عربستان ، افزود: «مشکلات به مداخلات این کشور در بحرین، حمله به یمن و مداخله در مسائل منطقه بر میگردد. در موضوع حمله به سفارت عربستان نیز، این کشور به صورت یک جانبه روابط خود را قطع کرد که از همان زمان کشورهای مختلفی خواستند بین ایران و عربستان میانجیگری کنند، کویت، عراق و مسئولان حدود هشت کشور دیگر در این رابطه صحبت کردند».
او ابراز امیدواری کرد که «ریشههای مسئله حل شود چون ما میخواهیم در منطقه صلح و ثبات برقرار شود».
مناسبات تهران و ریاض پس از اعدام یک روحانی شیعه در عربستان و حمله به اماکن دیپلماتیک این کشور در تهران و مشهد قطع شد.
حسن روحانی با اشاره به این موضوع که «ایران قصد دخالت در مسائل داخلی عربستان را ندارد و نمیخواهد این کشور در منطقه حذف شود»، اضافه کرد: «وقتی عربستان به کشورهای همسایه خود حمله و مداخله میکند و تروریستها از منابع آنها استفاده میکنند مشکل ایجاد میشود».
با این همه، وی گفت: «اگر عربستان تصمیمهایی اتخاذ کند ما نیز حاضریم به عربستان کمک کرده و در کل منطقهای با ثبات و وحدت بیشتر ایجاد کنیم».
«آتش بس و مذاکرات صلح در سوریه باید ادامه یابد»
رییسجمهوری ایران در مورد مذاکرات صلح سوریه که قرار است روز ۲۳ ژانویه، چهارم بهمن، در آستانه، پایتخت قزاقستان، برگزار شود، گفت: «با تلاش ایران، سوریه و ترکیه آتشبس در سوریه برقرار شده است پس اگر این سه قدرت قادر هستند در حلب و کل سوریه میان گروههایی که مشغول جنگ هستند آتشبس ایجاد کنند نشان از نفوذ آنان دارد که چنین اقداماتی میتواند منجر به موفقیت شود».
آقای روحانی با تاکید بر اهمیت «توافق گروههایی که همچنان در سوریه فعال هستند و دولت آن کشور» گفت: «مذاکرات آستانه در صورت موفقیتآمیز بودن در گام اول، باید ادامه پیدا کند تا نتیجه نهایی را حاصل کند و صلح در سوریه برقرار شود».
وی در مورد حضور نداشتن کشورهایی مانند عربستان در مذاکرات آستانه اشاره کرد: «برخی کشورها که در سوریه نقش مخربی داشتند و از تروریستها حمایت میکردند، در مذاکرات آستانه نیستند».
جنگ داخلی شش ساله در سوریه صدها هزار کشته و میلیونها آواره بر جای گذاشته است.
ایران همراه با روسیه حامیان اصلی حکومت بشار اسد، رییسجمهوری سوریه، هستند. حمایت این دو کشور از حکومت اسد، انتقاد شماری از کشورهای منطقه و نیز غرب را به همراه داشته است. اما تهران میگوید تنها مستشار به سوریه فرستاده است. این در حالی است که بر اساس آمارها، تاکنون بیش از یک هزار تن از نیروهای اعزامی از سوی ایران در سوریه کشته شدهاند.
مقامها و رسانههای ایران از این افراد با عنوان «مدافعان حرم» نام میبرند.
منشور حقوق شهروندی
رییسجمهوری ایران در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره منشور حقوق شهروندی و مسئله حصر رهبران جنبش سبز ایران از این منشور دفاع کرده و آن را در حوزه اختیارات ریاست جمهوری دانست.
او در عین حال بدون اشاره مستقیم به مسئله حصر ابراز تاسف کرد که «بعضی حقوق در کشور اجرا نمیشود».
او درباره مسئله حصر آقایان موسوی و کروبی و خانم رهنورد که رفع آن یکی از قولهای انتخاباتی آقای روحانی بود ادامه داد: «حل برخی مسائل زمان میبرد و توان ما در یک حدی است که به کمک دیگران نیاز داریم، نیاز به اجماع نظام داریم».
دفاع از سیاستهای دولت
حسن روحانی در این کنفرانس خبری از عملکرد و دستاوردهای دولت خود از جمله در چارچوب «اقتصاد مقاومتی» دفاع کرد و در این ارتباط به افزایش صادارت نفت و خودکفایی در تولید گندم اشاره کرد.
وی با طرح این پرسش که چرا باید «سالی چهار تا پنج میلیارد دلار به شرکتهای هوایی خارجی پرداخت شود» گفت: «برخی با نشستن مردم در هواپیمای نو و رونق صنعت گردشگری مشکل دارند، شما میتوانید سوار هواپیمای کهنه شوید».
رییس جمهوری ایران به منتقدان عملکرد اقتصادی دولتش نیز تاخته و گفته است: «به آنهایی که میگویند در کشور رکود وجود دارد و میگویند ما چیزی در راستای رونق اقتصادی نمیبینیم میگویم که عینکی برای خود تهیه کنید یا خود را درمان کنید».