صادق خرازی، دیپلمات بلندپایه جمهوری اسلامی و سفیر سابق ایران در فرانسه، به تازگی در نشستی با عنوان «روسیه جدید، روسیه پوتین» با انتقاد از رفتار سیاسی روسیه در قبال ایران گفت که «ضربه‌ای که ایران از روس‌ها خورده، از آمریکایی‌ها نخورده است».
به نوشته وب‌سایت دیپلماسی ایران، آقای خرازی در صحبت‌های خود با اشاره به آن چه «بی‌اعتمادی ملی در نهاد ایرانی‌ها نسبت به روسیه» نامید گفته است که اگر برخی دوستان تصور می‌کنند مناسبات ایران و روسیه می‌تواند مناسبات مبتنی بر اتحاد استراتژیک باشد اصل این تفکر مانع همکاری استراتژیک ایران با روسیه نیست.
رادیوفردا درباره این گفته‌های صادق خرازی نظر ابوالفضل اسلامی، رایزن سابق سفارت جمهوری اسلامی ایران در ژاپن، را جویا شده است.
ابوالفضل اسلامی: در جلساتی که در وزارت امور خارجه یا گزارشاتی که در آغاز ریاست جمهوری هر رئیس جمهوری از طریق وزارت امور خارجه تهیه می‌شد برای سیاست خارجی کشور، همیشه بر این نکات که آقای خرازی اعلام کردند تاکید می‌شد که روسیه یک متحد قابل اعتماد برای ایران نمی‌تواند باشد. نه وزارت امور خارجه، حتی گزارش مفصلی نوشته شد که اصلا نظام بین‌الملل نسبت به گذشته فرق کرده و نظام دو قطبی یا سه قطبی دیگر نیست به آن صورت و خود روسیه الان به دنبال توجیهاتی است که روابط خودش را با دنیای غرب تنظیم کند. و اصرار بر این بود از دفتر رهبری که روسیه از ما به عنوان یک برگ بازی در روابطش با غرب استفاده می‌کند.
آقای اسلامی، نهادهای دیگر تصمیم‌گیری در زمینه سیاست خارجی چه طور؟ آنها چه نگاهی دارند به این دست از تحلیل‌ها؟
این صحبت که آقای خرازی فرمودند خلاصه و چکیده گزارش‌هایی است که از وزارت امور خارجه همیشه به دفتر رهبری ارسال شده. حتی اگر مدیری پی‌گیری می‌کرد این موضوع را بیش از اندازه که ما چرا باید این گونه کشور خودمان را محل بازی روسیه قرار دهیم در روابطش با غرب، به ما می‌گفتند که آقا شما سیاست‌گذار نیستید. شما سیاستمدار هستید. از خارج از وزارت امور خارجه توسط دفتر رهبر و سپاه پاسداران سیاست‌گذاری تنظیم می‌شده، تهیه می‌شده، به وزارت امور خارجه تحمیل می‌شده. این دیدگاه آقای خرازی دیدگاه امروزش نیست.
اما آقای اسلامی، تا چه اندازه این حرف وزن سیاسی داشته؟ چون آن چیزی که از قراین و شواهد و نوع رابطه‌ای که الان جمهوری اسلامی ایران با روسیه دارد می‌توانیم متوجه شویم این است جمهوری اسلامی ایران مثل یک متحد استراتژیک به روسیه نگاه می‌کند.
این فقط یک توهمی است که از بیرون ایجاد شده. ولی شما اگر به روابط جمهوری اسلامی با روسیه نگاه کنید و فرض کنید با ترکیه، روابط اقتصادی ترکیه با جمهوری اسلامی همیشه بالای ۳۰ میلیارد دلار بوده. ولی هیچ گاه روابط اقتصادی جمهوری اسلامی با روسیه به ۱۰ میلیارد نرسیده. همیشه حدود ۵ میلیارد بوده. در رابطه با اوپک گازی جمهوری اسلامی موضع سردی داشت. در رابطه با همین مذاکرات اخیر اتمی ببینید اصلا نقش روسیه به شدت از طرف جمهوری اسلامی نادیده انگاشته شده. اهمیتی که به برزیل و ترکیه داده شده به روسیه داده نشد.
یعنی می‌توانیم این طوری نتیجه بگیریم که طبق صحبت‌هایی هم که آقای صادق خرازی داشتند این یک همکاری استراتژیک است، نه اتحاد استراتژیک؟
در حقیقت دو طرف یعنی روسیه هم هیچ گاه به ایرانی که بخواهد یک ایران قدرتمند باشد علاقه ندارد. باور کنید که در وزارت امور خارجه همیشه بچه‌ها می‌گفتند روسیه حتی نیروگاه هم نخواهد گذاشت که برق به ما بدهد. فقط، هم جمهوری اسلامی از برگ روسیه دارد در بازی با غرب استفاده می‌کند و روسیه هم همین طور. من مطمئن هستم که در آینده اگر جمهوری اسلامی بماند این‌ها یک متحد غرب خواهند بود تا روسیه.
اما یک مسئله دیگر را که آقای صادق خرازی رویش دست می‌گذارند مسئله رابطه مطلوب با روسیه است که آن را منوط می‌دانند به این که جمهوری اسلامی ایران بتواند رابطه‌اش را با آمریکا تعریف کند. مگر این رابطه، یعنی نوع رابطه با آمریکا در سطوح بالا تعریف نشده، حتی در زمانی که خود بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران آیت‌الله خمینی در قید حیات بودند؟
نه. این را مطمئن باشید که هنوز جمهوری اسلامی هیچ تعریف خاصی از رابطه‌اش با آمریکا ندارد، ولی این در سیاست خارجی به طور کلی ایران چه در زمان جمهوری اسلامی و چه در زمان رژیم سابق همیشه این طور بود که از همکاری با روسیه در جهت تنظیم رابطه‌اش با غرب استفاده می‌کرد. دو طرف، ایران و روسیه هر دو با هم یک نوع همکاری استراتژیک دارند، نه اینکه اتحاد استراتژیک.
در این میان این فرق همکاری استراتژیک و اتحاد استراتژیک خودش را در چه چیزی نشان می‌دهد دقیقا؟
فقط در عدم اطمینان و تنظیم رابطه.
به نوشته وب‌سایت دیپلماسی ایران، آقای خرازی در صحبت‌های خود با اشاره به آن چه «بی‌اعتمادی ملی در نهاد ایرانی‌ها نسبت به روسیه» نامید گفته است که اگر برخی دوستان تصور می‌کنند مناسبات ایران و روسیه می‌تواند مناسبات مبتنی بر اتحاد استراتژیک باشد اصل این تفکر مانع همکاری استراتژیک ایران با روسیه نیست.
رادیوفردا درباره این گفته‌های صادق خرازی نظر ابوالفضل اسلامی، رایزن سابق سفارت جمهوری اسلامی ایران در ژاپن، را جویا شده است.
ابوالفضل اسلامی: در جلساتی که در وزارت امور خارجه یا گزارشاتی که در آغاز ریاست جمهوری هر رئیس جمهوری از طریق وزارت امور خارجه تهیه می‌شد برای سیاست خارجی کشور، همیشه بر این نکات که آقای خرازی اعلام کردند تاکید می‌شد که روسیه یک متحد قابل اعتماد برای ایران نمی‌تواند باشد. نه وزارت امور خارجه، حتی گزارش مفصلی نوشته شد که اصلا نظام بین‌الملل نسبت به گذشته فرق کرده و نظام دو قطبی یا سه قطبی دیگر نیست به آن صورت و خود روسیه الان به دنبال توجیهاتی است که روابط خودش را با دنیای غرب تنظیم کند. و اصرار بر این بود از دفتر رهبری که روسیه از ما به عنوان یک برگ بازی در روابطش با غرب استفاده می‌کند.
آقای اسلامی، نهادهای دیگر تصمیم‌گیری در زمینه سیاست خارجی چه طور؟ آنها چه نگاهی دارند به این دست از تحلیل‌ها؟
این صحبت که آقای خرازی فرمودند خلاصه و چکیده گزارش‌هایی است که از وزارت امور خارجه همیشه به دفتر رهبری ارسال شده. حتی اگر مدیری پی‌گیری می‌کرد این موضوع را بیش از اندازه که ما چرا باید این گونه کشور خودمان را محل بازی روسیه قرار دهیم در روابطش با غرب، به ما می‌گفتند که آقا شما سیاست‌گذار نیستید. شما سیاستمدار هستید. از خارج از وزارت امور خارجه توسط دفتر رهبر و سپاه پاسداران سیاست‌گذاری تنظیم می‌شده، تهیه می‌شده، به وزارت امور خارجه تحمیل می‌شده. این دیدگاه آقای خرازی دیدگاه امروزش نیست.
اما آقای اسلامی، تا چه اندازه این حرف وزن سیاسی داشته؟ چون آن چیزی که از قراین و شواهد و نوع رابطه‌ای که الان جمهوری اسلامی ایران با روسیه دارد می‌توانیم متوجه شویم این است جمهوری اسلامی ایران مثل یک متحد استراتژیک به روسیه نگاه می‌کند.
این فقط یک توهمی است که از بیرون ایجاد شده. ولی شما اگر به روابط جمهوری اسلامی با روسیه نگاه کنید و فرض کنید با ترکیه، روابط اقتصادی ترکیه با جمهوری اسلامی همیشه بالای ۳۰ میلیارد دلار بوده. ولی هیچ گاه روابط اقتصادی جمهوری اسلامی با روسیه به ۱۰ میلیارد نرسیده. همیشه حدود ۵ میلیارد بوده. در رابطه با اوپک گازی جمهوری اسلامی موضع سردی داشت. در رابطه با همین مذاکرات اخیر اتمی ببینید اصلا نقش روسیه به شدت از طرف جمهوری اسلامی نادیده انگاشته شده. اهمیتی که به برزیل و ترکیه داده شده به روسیه داده نشد.
یعنی می‌توانیم این طوری نتیجه بگیریم که طبق صحبت‌هایی هم که آقای صادق خرازی داشتند این یک همکاری استراتژیک است، نه اتحاد استراتژیک؟
در حقیقت دو طرف یعنی روسیه هم هیچ گاه به ایرانی که بخواهد یک ایران قدرتمند باشد علاقه ندارد. باور کنید که در وزارت امور خارجه همیشه بچه‌ها می‌گفتند روسیه حتی نیروگاه هم نخواهد گذاشت که برق به ما بدهد. فقط، هم جمهوری اسلامی از برگ روسیه دارد در بازی با غرب استفاده می‌کند و روسیه هم همین طور. من مطمئن هستم که در آینده اگر جمهوری اسلامی بماند این‌ها یک متحد غرب خواهند بود تا روسیه.
اما یک مسئله دیگر را که آقای صادق خرازی رویش دست می‌گذارند مسئله رابطه مطلوب با روسیه است که آن را منوط می‌دانند به این که جمهوری اسلامی ایران بتواند رابطه‌اش را با آمریکا تعریف کند. مگر این رابطه، یعنی نوع رابطه با آمریکا در سطوح بالا تعریف نشده، حتی در زمانی که خود بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران آیت‌الله خمینی در قید حیات بودند؟
نه. این را مطمئن باشید که هنوز جمهوری اسلامی هیچ تعریف خاصی از رابطه‌اش با آمریکا ندارد، ولی این در سیاست خارجی به طور کلی ایران چه در زمان جمهوری اسلامی و چه در زمان رژیم سابق همیشه این طور بود که از همکاری با روسیه در جهت تنظیم رابطه‌اش با غرب استفاده می‌کرد. دو طرف، ایران و روسیه هر دو با هم یک نوع همکاری استراتژیک دارند، نه اینکه اتحاد استراتژیک.
در این میان این فرق همکاری استراتژیک و اتحاد استراتژیک خودش را در چه چیزی نشان می‌دهد دقیقا؟
فقط در عدم اطمینان و تنظیم رابطه.
