برنامه توسعه سازمان ملل در تازه‌‌ترین گزارش خود از «شاخص توسعه انسانی» که روز پنج‌شنبه، دوم مرداد، منتشر شد می‌گوید که ایران در این شاخص در میان ۱۸۷ کشور جهان در سال ۲۰۱۳ دو پله سقوط کرده است.
بر اساس این گزارش که در وب‌سایت رسمی برنامه توسعه سازمان ملل منتشر شده، ایران طی سال ۲۰۱۳ در رتبه ۷۵ این لیست قرار گرفته است.
دو کشور بلاروس و قزاقستان با رتبه‌های ۵۳ و ۷۰ از نظر شاخص توسعه انسانی از ایران وضعیت بهتری دارند.
بر اساس تعریفی که توسط خود این نهاد ارائه شده، شاخص توسعه انسانی «مقیاسی برای ارزیابی بلندمدت پیشرفت در سه حوزه توسعه انسانی است. این حوزه‌ها عبارتند از داشتن زندگی طولانی و سالم، دسترسی به دانش و برخورداری از معیار معاش مناسب و معقول».
بر اساس این گزارش، ارزش شاخص توسعه ایران در سال گذشته میلادی ۰.۷۴۹ بوده و امید به زندگی در ایران ۷۴ سال است.
شاخص توسعه انسانی از صفر تا یک محاسبه می‌شود و هرچه به عدد ۱ نزدیک‌تر باشد نشان‌دهنده موقعیت بهتر کشور در رده‌بندی این نهاد است.
این گزارش می‌گوید که میانگین سال‌های آموزش در ایران (آمارها تا آخر سال ۲۰۱۲ موجود است) ۷.۸ سال و سال‌های قابل انتظار آموزش ۱۴.۴ سال است.
در بخش دیگری از این گزارش به شاخص نابرابری جنسی اشاره شده است.
بر اساس تعریف این نهاد بین‌المللی، شاخص نابرابری جنسی نشان‌دهنده نابرابری‌های جنسی در سه بعد بهداشت باروری، توانمندسازی و فعالیت اقتصادی است.
بهداشت باروری با استفاده از نرخ مرگ و میر مادران و باروری نوجوانان، توانمندسازی با استفاده از سهم دو جنس از کرسی‌های پارلمانی و دستیابی آنها به آموزش متوسطه و عالی و فعالیت اقتصادی بر اساس نرخ مشارکت در بازار کار برای زنان و مردان اندازه‌گیری می‌شود.
بر اساس این گزارش، ایران با نمره ۰.۵۱۰ در جایگاه ۱۰۹ شاخص برابری جنسی از میان ۱۸۷ کشور قرار دارد که نسبت به سال ۲۰۱۲ دو پله صعود را نشان می‌دهد.
تنها ۳.۱ درصد از کرسی‌های مجلس ایران به زنان تعلق دارد و نرخ مشارکت در نیروی کار برای زنان تنها ۱۶.۴ درصد است، در حالی که این رقم برای مردان ۷۳.۱ درصد است.
همچنین در این گزارش، سرانه درآمد ناخالص ملی ایران برای سال ۲۰۱۳ حدود ۱۳ هزار و ۴۵۱ دلار (با نرخ دلار ثابت ۲۰۱۱) ارزیابی شده است.
کشورهای نروژ، استرالیا و سوئیس از لحاظ شاخص توسعه انسانی در ردیف اول تا سوم قرار می‌گیرند و در قعر جدول کشورهایی مانند کنگو، آفریقای مرکزی و نیجر قرار دارند.
در مجموع، بر اساس ارزیابی برنامه توسعه سازمان ملل، شاخص توسعه انسانی در سال گذشته در جهان بهبود یافته و روند بهبودی رو به گسترش است، اما نابرابری درآمدها افزایش یافته است.
