علیاکبر ولایتی، مشاور بینالملل رهبر جمهوری اسلامی، در مصاحبهای با شبکه الجزیره تاکید کرد که بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، تا زمانی که در «راس قدرت» قرار دارد، برای جمهوری اسلامی «خط قرمز است».
او همچنین تلویحا اعلام کرد که ایران عبدربه منصور هادی را رئیس جمهور قانونی یمن نمیداند.
بر اساس گزارش روز جمعه، ۹ مرداد، خبرگزاری صداوسیما، آقای ولایتی تاکید کرد که جمهوری اسلامی از «راه حل سیاسی» در سوریه حمایت میکند، به شرط آن که «همه در این کشور سلاحهای خود را بر زمین بگذارند و جنگ را متوقف کنند».
وی اضافه کرد: «اگر روزی... ملت سوریه بدون هر نوع دخالت خارجی... دولت یا رئیس جمهور خود را تغییر دهد، این مسئله به خودشان برمیگردد. البته به این شرط که هیچ کسی چه آمریکا یا ترکیه یا انگلیس یا دیگر کشورها دخالت نکند.»
آقای ولایتی روز سهشنبه، ۳۰ تیر، نیز گفته بود که سیاستهای منطقهای ایران پس از توافق جامع هستهای با قدرتهای جهانی هیچ تغییری نمیکند، بلکه تقویت هم میشود.
سه روز پیش از آن آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، با نام بردن از سوریه، یمن، بحرین، فلسطین، لبنان و عراق گفته بود که جمهوری اسلامی پس از توافق اتمی وین از حمایت «دوستان» خود در منطقه دست نخواهد کشید.
در همین حال حسن نصرالله، دبيرکل حزبالله لبنان، نیز روز شنبه، سوم مردادماه، تاکيد کرد که ايران پس از توافق اتمی وین همچنان از همپيمانان خود در منطقه حمايت خواهد کرد.
از سوی دیگر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، معتقد است که پولهای آزادشده ایران از توافق اتمی اخیر تهران با قدرتهای جهانی، از هم اکنون موجب «جشن گرفتن بشار اسد و حسن نصرالله شده است».
مشاور بینالملل رهبر جمهوری اسلامی ایران در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که هیچ کشوری حق ندارد کشور دیگری را «عمق راهبردی» خود بداند، تاکید کرد که عراق «عمق راهبردی» ایران نیست ویمن هم «عمق راهبردی» عربستان سعودی نیست.
وی همچنین اضافه کرد: «اگر آقای [عبدربه منصور] هادی رئیس جمهور قانونی یمن بود، فرار نمیکرد و کشورش را ترک و رها نمیکرد.»
آقای ولایتی در عین حال گفت: «به اعتقاد من اگر آقای هادی بخواهد به صنعا بازگردد، حوثیها و آقای علی عبدالله صالح غیرممکن است مانع او شوند.»
آقای ولایتی تاکید کرد که برای حل بحران یمن باید «همه دخالتهای خارجی» در این کشور متوقف شود و انتخاباتی «آزاد و سالم»، «زیر چتر بینالمللی و با نظارت سازمان ملل» برگزار شود.
گفتههای آقای ولایتی در حالی بیان میشود که علی سعیدی، نماینده رهبر در سپاه پاسداران، روز پنجشنبه، ۲۴ مهر ۹۳، کشورهای عراق، سوریه، بحرین و آمریکای لاتین را «عمق استراتژیک» جمهوری اسلامی ایران توصیف کرد.
در همین حال محمدعلی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، روز دوشنبه، ۱۴ اردیبهشت، وضعیت صدور انقلاب اسلامی در خارج از ایران را «بسیار مطلوب» دانسته و گفته بود که انقلاب «احتیاج به پیشرفت سریعتر» در داخل ایران دارد.
در ماههای گذشته و همچنین پس از توافق اتمی وین مقامات برخی کشورهای عربی از افزایش نفوذ ایران در منطقه ابراز نگرانی کردهاند.
خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه، هفتم مردادماه، در گزارشی نوشت که بیشتر کشورهای حوزه خلیج فارس، در پی امضای توافق اتمی، نگران آن هستند که رابطه ایران و آمریکا تقویت شده و تهران جسارت آن را بیابد که به دنبال گسترش بیشتر نفوذ خود باشد.
به گزارش این خبرگزاری، در همین حال انور قرقاش، وزیر امور خارجه امارات متحده عربی، تهران را متهم کرد که با سیاست «تهاجمی و پرخاشجویانه» خود به چندقطبی شدن منطقه خاورمیانه کمک میکند.
مشاور بینالملل رهبر جمهوری اسلامی در این مصاحبه همچنین گفت که جمهوری اسلامی «هیچ اختلاف واقعی» با گروه حماس ندارد.
وی درباره سفر اعضای حماس به عربستان نیز گفت که «آنها خودشان میدانند چه میکنند... دوستی ما اجازه نمیدهد در امور داخلی آنها دخالت کنیم».
پس از سالها تنش، روز جمعه، ۲۶ تیر، خالد مشعل رئیس دفتر سیاسی حماس در راس هیئتی از مسئولان بلندپایه این گروه فلسطینی، با ملک سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان سعودی در ریاض دیدار و گفتوگو کرد.
روابط حماس و عربستان پس از حمایت این کشور از سرنگونی دولت محمد مرسی در مصر و سرکوب اعضای اخوانالمسلمین تیره شد.
مقامهای حماس طی ماههای گذشته در مواردی تاکید کردهاند، بهبود روابط آنها با عربستان، علیه تهران نیست.