باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، در تماسی تلفنی با رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، خواستار تکمیل روند عادیسازی مناسبات بین دو کشور ترکیه و اسرائیل شد.
به گزارش کاخ سفید، تماس تلفنی اوباما و اردوغان روز پنجشنبه، اول اسفند، انجام شده است.
این تماس سه هفته پس از آن صورت گرفت که هیئتهایی از وزارت خارجه دو کشور اسرائیل و ترکیه پیشنویس توافقی را برای پایان دادن به بحران مناسبات فیمابین تنظیم کردند.
با وجود این، رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، اعلام کرد که شرط او برای رفع حصر غزه نیز باید از سوی اسرائیل اجرا شود و اصرار دارد که در این زمینه «تعهد» از اسرائیل بگیرد.
به گزارش رسانههای اسرائیل، در پی این درخواست اردوغان، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، نیز از تایید توافق به دست آمده خودداری کرده است.
این در حالی است که، به نوشته روزنامه هاآرتص، کارشناسان وزارت خارجه اسرائیل به نتانیاهو توصیه کردهاند این توافق را تایید کند، «زیرا پاسخگوی اکثر خواستههای اسرائیل است».
بر اساس تحلیل هاآرتص، این «نگرانی» وجود دارد که عدم تایید توافق از سوی نتانیاهو، منجر به از دست رفتن فرصت عادیسازی روابط میان ترکیه و اسرائیل شود.
اسرائیل شرایط دیگر ترکیه مبنی بر پوزشخواهی از مرگ ۹ شهروند ترکیهای سرنشین کشتی «ماوی مرمره» و پرداخت غرامت به بازماندگان قربانیان و زخمیهای این کشتی را پذیرفته است.
اما شرط سوم ترکیه برای عادیسازی مناسبات با این استدلال از سوی اسرائیل رد شده است که رفع حصر دریایی غزه میتواند موجب ورود تسلیحات برای تشکلهای فلسطینی فعال در غزه شود.
اسرائیل بهویژه ابراز نگرانی میکند که جمهوری اسلامی ایران و حزبالله در صدد برآیند از راه دریایی برای تشکلهای فلسطینی همپیمان با خود ساز و برگ نظامی به غزه بفرستند.
اسرائیل مدعی است که نظر به «نظامی بودن غزه»، حصر دریایی آن با قوانین بینالمللی همخوانی دارد.
در همین حال رجب طیب اردوغان ماه گذشته اعلام کرد که «بدون گرفتن تعهد اسرائیل در رفع حصر غزه، عادیسازی روابط با اسرائیل امکانپذیر نیست».
این در حالی است که چند روز پیش از آن، احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه، با تایید مذاکرات رو به پیشرفت کشورش و اسرائیل گفته بود که «زمان زمان عادیسازی روابط است».
حمله تکاوران دریایی اسرائیل به «مرمره آبی» در حالی که این کشتی هنوز در بخش آبهای آزاد دریای مدیترانه و پیش از رسیدن به ساحل غزه بود، مناسبات اسرائیل و ترکیه را بحرانی کرد.
این کشتی از سوی یک سازمان اسلامگرای ترکیه، که از ستونهای اصلی حمایت از حزب تحت رهبری اردوغان است، به غزه اعزام شده بود.
تا پیش از حمله دریایی اسرائیل به کشتی ترکیهای در بهار ۲۰۱۰، دو کشور مناسبات بسیار نزدیکی داشتند، که از جمله شامل همکاریهای گسترده نظامی، اطلاعاتی و امنیتی میشد.
میانجیگری اوباما در سفر بهار گذشته او به اسرائیل موجب مکالمه تلفنی میان نتانیاهو و اردوغان شد، که این امر سرآغاز تلاش برای پایان دادن به سه سال بحران در مناسبات دو کشور بود.
تاکنون از واکنش آقای اردوغان به درخواست اوباما در تماس تلفنی چهارشنبه این هفته، در زمینه «تکمیل روند عادیسازی مناسبات ترکیه و اسرائیل» خبری منتشر نشده است.
به گزارش کاخ سفید، تماس تلفنی اوباما و اردوغان روز پنجشنبه، اول اسفند، انجام شده است.
این تماس سه هفته پس از آن صورت گرفت که هیئتهایی از وزارت خارجه دو کشور اسرائیل و ترکیه پیشنویس توافقی را برای پایان دادن به بحران مناسبات فیمابین تنظیم کردند.
با وجود این، رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه، اعلام کرد که شرط او برای رفع حصر غزه نیز باید از سوی اسرائیل اجرا شود و اصرار دارد که در این زمینه «تعهد» از اسرائیل بگیرد.
به گزارش رسانههای اسرائیل، در پی این درخواست اردوغان، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، نیز از تایید توافق به دست آمده خودداری کرده است.
این در حالی است که، به نوشته روزنامه هاآرتص، کارشناسان وزارت خارجه اسرائیل به نتانیاهو توصیه کردهاند این توافق را تایید کند، «زیرا پاسخگوی اکثر خواستههای اسرائیل است».
بر اساس تحلیل هاآرتص، این «نگرانی» وجود دارد که عدم تایید توافق از سوی نتانیاهو، منجر به از دست رفتن فرصت عادیسازی روابط میان ترکیه و اسرائیل شود.
اسرائیل شرایط دیگر ترکیه مبنی بر پوزشخواهی از مرگ ۹ شهروند ترکیهای سرنشین کشتی «ماوی مرمره» و پرداخت غرامت به بازماندگان قربانیان و زخمیهای این کشتی را پذیرفته است.
اما شرط سوم ترکیه برای عادیسازی مناسبات با این استدلال از سوی اسرائیل رد شده است که رفع حصر دریایی غزه میتواند موجب ورود تسلیحات برای تشکلهای فلسطینی فعال در غزه شود.
اسرائیل بهویژه ابراز نگرانی میکند که جمهوری اسلامی ایران و حزبالله در صدد برآیند از راه دریایی برای تشکلهای فلسطینی همپیمان با خود ساز و برگ نظامی به غزه بفرستند.
اسرائیل مدعی است که نظر به «نظامی بودن غزه»، حصر دریایی آن با قوانین بینالمللی همخوانی دارد.
در همین حال رجب طیب اردوغان ماه گذشته اعلام کرد که «بدون گرفتن تعهد اسرائیل در رفع حصر غزه، عادیسازی روابط با اسرائیل امکانپذیر نیست».
این در حالی است که چند روز پیش از آن، احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه، با تایید مذاکرات رو به پیشرفت کشورش و اسرائیل گفته بود که «زمان زمان عادیسازی روابط است».
حمله تکاوران دریایی اسرائیل به «مرمره آبی» در حالی که این کشتی هنوز در بخش آبهای آزاد دریای مدیترانه و پیش از رسیدن به ساحل غزه بود، مناسبات اسرائیل و ترکیه را بحرانی کرد.
این کشتی از سوی یک سازمان اسلامگرای ترکیه، که از ستونهای اصلی حمایت از حزب تحت رهبری اردوغان است، به غزه اعزام شده بود.
تا پیش از حمله دریایی اسرائیل به کشتی ترکیهای در بهار ۲۰۱۰، دو کشور مناسبات بسیار نزدیکی داشتند، که از جمله شامل همکاریهای گسترده نظامی، اطلاعاتی و امنیتی میشد.
میانجیگری اوباما در سفر بهار گذشته او به اسرائیل موجب مکالمه تلفنی میان نتانیاهو و اردوغان شد، که این امر سرآغاز تلاش برای پایان دادن به سه سال بحران در مناسبات دو کشور بود.
تاکنون از واکنش آقای اردوغان به درخواست اوباما در تماس تلفنی چهارشنبه این هفته، در زمینه «تکمیل روند عادیسازی مناسبات ترکیه و اسرائیل» خبری منتشر نشده است.