اوپک، سازمان کشورهای صادرکننده نفت، مصمم است تولید خود را علیرغم فشارهای مالی بر مهمترین عضو تاثیرگذار بر سیاستهایش، عربستان سعودی، به روال کنونی ادامه دهد. این امر زنگ خطری برای کشورهای ضعیفتر است که نگرانند قیمت نفت به ۲۰ دلار کاهش یابد.
خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه، چهارم آذرماه، در گزارشی نوشت که هر گونه تغییر در این سیاست ممکن است تنها در صورتی که تولیدکنندگان عمده غیر عضو، مخصوصا روسیه، به برنامه کاهش تولید بپیوندند.
با این حال احتمال کمک روسیه به کاهش قیمت نفت ضعیف است.
تصمیم تاریخی اوپک در نوامبر ۲۰۱۴، یک سال پیش، مبنی بر افزایش تولید با هدف حفظ سهم بازار در مقابل رقبا موثر بود و قیمت نفت را به حدود ۶۵ دلار در هر بشکه رساند. شش ماه بعد قیمت به ۴۵ دلار کاهش یافت، در حالی که در اواسط سال گذشته قیمت نفت ۱۱۵ دلار بود.
برخی از اعضا از بازگشت بازار به نفت ۲۰ دلاری صحبت میکنند که در حدود سال ۲۰۰۰ میلادی اتفاق افتاد. آنها این موضوع را به برداشتن تحریمها از اقتصاد ایران در اواخر سال جاری مرتبط میدانند.
الوجیو دلپینو، وزیر نفت ونزوئلا، در این باره میگوید: «ایران اعلام کرده که قصد دارد تولید نفت خود را به محض لغو تحریمها افزایش دهد و ما باید کاری بکنیم. ما (اوپک) نمیتوانیم اجازه دهیم که جنگ بر سر قیمتنفت رخ دهد. ما باید بازار را باثبات کنیم.»
وی در پاسخ به این سوال که اگر اوپک سیاست خود را تغییر ندهد کاهش قیمت نفت در سال ۲۰۱۶ تا کجا ادامه خواهد یافت، گفت: «تا حول و حوش ۲۰ دلار.»
اغلب تحلیلگران شک دارند که تحریمها علیه ایران پیش از بهار آینده برداشته شود. اما دیر یا زود این کشور تولید خود را افزایش خواهد داد.
در حال حاضر تولید نفت در دنیا بسیار بیشتر از نیاز بازار است. تولید نفت روسیه به بیشترین سطح رسیده و ذخایر جهانی در حال افزایش است. حتی منابع مالی عربستان سعودی، که هدایتگر این تغییر سیاست در اوپک بود، نیز تحت فشار است.
آژانس رتبهبندی اعتباری «استاندارد اند پورز» پیشبینی کرده است که کسری بودجه عربستان به ۱۶ درصد تولید ناخالص داخلیاش در سال ۲۰۱۵، در مقایسه با ۱.۵ درصد در سال ۲۰۱۴ خواهد رسید.
کاهش تولید در واقع به معنای چرخشی در سیاست است که بسیاری از رقبا آن را به شکستی در استراتژی تعبیر میکنند. ادامه افزایش تولید و همزمان امیدواری به سود درازمدت، گزینه عربستان و متحدانش یعنی قطر، امارات متحده عربی و کویت است.
ایران و الجزایر پیشنهاد دادهاند که سازمان اوپک باید از طریق وضع سهمیه تولید برای اعضا قیمتها و عرضه را کنترل کند.
در سال ۲۰۱۲ اوپک سهمیهها را برداشت و سقف تولید را ۳۰ میلیون بشکه در روز تعیین کرد. تولید امسال به دلیل رکورد تولید عربستان و عراق همواره بیش از این مقدار بوده است. طبق آمار اوپک، تولید در ماه گذشته ۳۱.۳۸ میلیون بشکه در روز بوده است.
وزرای عضو ممکن است افزایش سقف تولید به ۳۱ میلیون بشکه در روز را بررسی کنند تا فضا برای عضویت مجدد اندونزی که در حال حاضر حدود ۹۰۰ هزار بشکه در روز تولید میکند پس از هفت سال مهیا شود.