ابراز نگرانی دولت آمریکا از امکان قتل عام در حلب، بازگوی یکی از دو روی سکه‌ای است که پرجمعیت‌ترین شهر سوریه انتظار می‌کشد. روی دیگر سکه، پیروزی مخالفان مسلح بر نیروی‌های نظامی اسد و تبدیل حلب به یک بنغازی تازه است.
در پانزده فوریه سال گذشته مردم بنغازی علیه حکومت معمر قذافی به پا خواستند. یک هفته بعد شهر در اختیار شورشیان قرار گرفت و به مرکز دولت انتقالی لیبی تبدیل شد.
حمله ارتش لیبی برای بازپس‌گیری شهر در ماه بعد به دلیل مقاومت شورشیان و مداخله هواپیماهای نظامی بریتانیا و فرانسه شکست خورد. در ماه اوت، تریپولی پایتخت لیبی به دست شورشیان افتاد و حکومت ۴۲ ساله قذافی در آن کشور ساقط شد.
جمعیت نا‌همگن سوریه از زمان رسیدن به استقلال در سال ۱۹۳۴، یکی از دلایل بی‌ثباتی و زمینه‌ساز کودتا‌های نظامی مکرر در آن کشور بوده است. حلب نمونه کاملی از ترکیب نا‌هماهنگ علائق مذهبی، قومی و اقتصادی و سیاسی ساکنان سوریه است.
تکرار تاریخ: کشتار حماه
حافظ اسد، رئیس جمهور قبلی سوریه و پدر رئیس جمهور کنونی، که خود در سال ۱۹۷۰ از راه کودتا به قدرت رسیده بود، به منظور درهم شکستن شورش در شهر حماه و پیشگیری از کودتا‌های بیشتر، در فوریه سال ۱۹۸۲ نیروهای نظامی خود را به این شهر گسیل داشت.
نظامیان حافظ اسد تحت فرماندهی برادر او رفعت اسد، از راه قتل عام، شورش شهر حماه را که در آن اخوان‌المسلمین نقش عمده‌ای داشتند درهم شکسته و بنا بر گزارش سازمان عفو بین‌الملل بین ۲۰ تا ۴۰ هزار نفر کشته در آن شهر بر جای گذاشتند.
تلاش شورشیان مخالف رژیم بشار اسد برای به دست گرفتن کنترل شهر حلب مصادف با سی‌امین سال کشتار حماه به دست نیروی‌های نظامی حافظ اسد است.
در صورت سقوط حلب به دست مخالفان، مناطق شمالی سوریه عملا در اختیار شورشیان قرار گرفته و حکومت اسد محدود به جنوب و عمدتا شهر دمشق خواهد شد.
به دلیل نزدیکی دمشق به مرزهای اسرائیل و لبنان، و نگرانی ابراز شده تل‌آویو نسبت به امکان انتقال سلاح‌های کشتار جمعی در اختیار ارتش سوریه به جنوب لبنان، پیش‌بینی عدم مداخله نظامی اسرائیل برای فیصله دادن به وضعیت انتقالی در آن شهر و ادامه حکومت اسد بسیار دشوار خواهد بود.
موقعیت کنونی شورشیان
روز جمعه شورشیان مسلح در حلب با انتشار یک ویدیو که در آن حدود ۱۰۰ نظامی نیروی‌های طرفدار اسد دیده می‌شدند مدعی به اسارت گرفتن آنها و اشغال یک مرکز نظامی در شمال شرق حلب شدند.
از سویی نیروهای طرفدار اسد که طی هفته‌های گذشته برای تقویت مواضع خود در جنوب و دفاع از دمشق، واحد‌هایی را از حلب انتقال داده بودند، بار دیگر به حلب نزدیک شده و در حاشیه شهر قرار گرفته‌اند. حمله این نیرو‌ها در فردوس، حومه حلب، بنا بر گزارش‌های روز گذشته به کشته شدن بیش از ۱۵ نفر انجامیده است.
در همین حال روز جمعه رویترز خبر داد که ترکیه، همراه با عربستان سعودی و قطر به ایجاد یک مرکز (مخفی) برای کمک نظامی به شورشیان مبادرت کرده است. در عین حال گفته شده که این کمک‌ها محدود به خدمات مخابراتی و همکاری‌های تدارکاتی خواهد بود.
ترکیه بعد از بازدید چندی قبل شاهزاده عبدالعزیر، معاون وزیر خارجه عربستان سعودی، از آن کشور، مرکزی را در آدانا، جنوب ترکیه و نزدیک مرزهای سوریه، برای کمک‌های انسان‌دوستانه به شورشیان مخالف اسد ایجاد کرده بود.
نگرانی عمده ترکیه از رویداد‌های جاری در اطراف حلب، شکل گرفتن مناطق تحت کنترل کرد‌ها در جنوب کشور و مرزهای شمالی سوریه است.
موقعیت حلب
با جمعیتی در حدود ۴ میلیون نفر (همراه حومه)، حلب در انتهای جاده ابریشم (از راه چین) و نزدیکی مرز ترکیه قرار دارد. این شهر چهار هزار ساله در سال ۲۰۰۶ از سوی سازمان ملل، در کنار اصفهان و تیمبوکتو، در جمهوری آفریقایی مالی، به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی شد.
حلب در سال ۱۹۴۹ محل تکوین دو کودتای نظامی در سوریه بود. حافظ اسد جلب پشتیبانی تجار حلب را که بیشتر مسیحی هستند، و همچنین سنی‌های شهر را که اینک بیش و کم از اخوان‌المسلمین طرفداری می‌کنند برای ادامه حکومت خود حیاتی تلقی می‌کرد.
تا ماه‌های اخیر حلب در قبال ناآرامیهای ۱۷ ماه گذشته علیه حکومت اسد سکوت اختیار کرده بود. موقعیت استراتژیکی خاص شهر و اهمیت آن در ادامه یا از میان رفتن حکومت اسد، فعال شدن حلب در ناآرامیهای سوریه و ایفای نقش تعیین‌کننده در این گذر تاریخی را اجتناب‌ناپذیر ساخت.
حلب اینک بین طرفداران و مخالفان اسد به چندپاره تقسیم شده است. مناطق شمالی شهر در اختیار سنی‌های مسلح، طبقه کارگری و طرفداران اخوان‌المسلمین قرار گرفته است.
صاحبان کارخانجات متوسط و کوچک که تاکنون حکومت اسد را حافظ منافع خود می‌دیدند با درک تغییر وضعیت، تدریجا حمایت خود را از دولت مرکزی قطع کرده و به انتظار تحولات بعدی نشسته‌اند.
پیش‌بینی سقوط
هفته گذشته، ژنرال رابرت مود، فرمانده نیروی‌های نظامی سازمان ملل در سوریه، پس از ترک این کشور پیش‌بینی کرد که سقوط حکومت اسد تنها در گرو زمان است.
در یک تکرار تاریخی، ژنرال ماهر، برادر بشار، رئیس جمهور کنونی سوریه، آماده حمله همه‌جانبه علیه شهر حلب شده است. ۳۰ سال پیش، ژنرال رفعت برادر حافظ، پدر بشار اسد، با به راه انداختن کشتار شورش شهر حماه را درهم شکست و حکومت حافظ تا سال ۲۰۰۰ هم ادامه یافت.
سی سال بعد، در غیاب اتحاد شوروی و از میان رفتن نظام دوقطبی در جهان، تکرار کشتار حماه در حلب، برای رژیم اسد بسیار دشوار و پرهزینه خواهد بود. شانس حلب، با وجود تحمل تلفاتی قابل پیش‌بینی، برای تبدیل شدن به بنغازی سوریه بسیار بیشتر از تجربه حمام خون سال ۱۹۸۲ در حماه است.
در پانزده فوریه سال گذشته مردم بنغازی علیه حکومت معمر قذافی به پا خواستند. یک هفته بعد شهر در اختیار شورشیان قرار گرفت و به مرکز دولت انتقالی لیبی تبدیل شد.
حمله ارتش لیبی برای بازپس‌گیری شهر در ماه بعد به دلیل مقاومت شورشیان و مداخله هواپیماهای نظامی بریتانیا و فرانسه شکست خورد. در ماه اوت، تریپولی پایتخت لیبی به دست شورشیان افتاد و حکومت ۴۲ ساله قذافی در آن کشور ساقط شد.
جمعیت نا‌همگن سوریه از زمان رسیدن به استقلال در سال ۱۹۳۴، یکی از دلایل بی‌ثباتی و زمینه‌ساز کودتا‌های نظامی مکرر در آن کشور بوده است. حلب نمونه کاملی از ترکیب نا‌هماهنگ علائق مذهبی، قومی و اقتصادی و سیاسی ساکنان سوریه است.
تکرار تاریخ: کشتار حماه
حافظ اسد، رئیس جمهور قبلی سوریه و پدر رئیس جمهور کنونی، که خود در سال ۱۹۷۰ از راه کودتا به قدرت رسیده بود، به منظور درهم شکستن شورش در شهر حماه و پیشگیری از کودتا‌های بیشتر، در فوریه سال ۱۹۸۲ نیروهای نظامی خود را به این شهر گسیل داشت.
نظامیان حافظ اسد تحت فرماندهی برادر او رفعت اسد، از راه قتل عام، شورش شهر حماه را که در آن اخوان‌المسلمین نقش عمده‌ای داشتند درهم شکسته و بنا بر گزارش سازمان عفو بین‌الملل بین ۲۰ تا ۴۰ هزار نفر کشته در آن شهر بر جای گذاشتند.
تلاش شورشیان مخالف رژیم بشار اسد برای به دست گرفتن کنترل شهر حلب مصادف با سی‌امین سال کشتار حماه به دست نیروی‌های نظامی حافظ اسد است.
در صورت سقوط حلب به دست مخالفان، مناطق شمالی سوریه عملا در اختیار شورشیان قرار گرفته و حکومت اسد محدود به جنوب و عمدتا شهر دمشق خواهد شد.
به دلیل نزدیکی دمشق به مرزهای اسرائیل و لبنان، و نگرانی ابراز شده تل‌آویو نسبت به امکان انتقال سلاح‌های کشتار جمعی در اختیار ارتش سوریه به جنوب لبنان، پیش‌بینی عدم مداخله نظامی اسرائیل برای فیصله دادن به وضعیت انتقالی در آن شهر و ادامه حکومت اسد بسیار دشوار خواهد بود.
موقعیت کنونی شورشیان
روز جمعه شورشیان مسلح در حلب با انتشار یک ویدیو که در آن حدود ۱۰۰ نظامی نیروی‌های طرفدار اسد دیده می‌شدند مدعی به اسارت گرفتن آنها و اشغال یک مرکز نظامی در شمال شرق حلب شدند.
از سویی نیروهای طرفدار اسد که طی هفته‌های گذشته برای تقویت مواضع خود در جنوب و دفاع از دمشق، واحد‌هایی را از حلب انتقال داده بودند، بار دیگر به حلب نزدیک شده و در حاشیه شهر قرار گرفته‌اند. حمله این نیرو‌ها در فردوس، حومه حلب، بنا بر گزارش‌های روز گذشته به کشته شدن بیش از ۱۵ نفر انجامیده است.
در همین حال روز جمعه رویترز خبر داد که ترکیه، همراه با عربستان سعودی و قطر به ایجاد یک مرکز (مخفی) برای کمک نظامی به شورشیان مبادرت کرده است. در عین حال گفته شده که این کمک‌ها محدود به خدمات مخابراتی و همکاری‌های تدارکاتی خواهد بود.
ترکیه بعد از بازدید چندی قبل شاهزاده عبدالعزیر، معاون وزیر خارجه عربستان سعودی، از آن کشور، مرکزی را در آدانا، جنوب ترکیه و نزدیک مرزهای سوریه، برای کمک‌های انسان‌دوستانه به شورشیان مخالف اسد ایجاد کرده بود.
نگرانی عمده ترکیه از رویداد‌های جاری در اطراف حلب، شکل گرفتن مناطق تحت کنترل کرد‌ها در جنوب کشور و مرزهای شمالی سوریه است.
موقعیت حلب
با جمعیتی در حدود ۴ میلیون نفر (همراه حومه)، حلب در انتهای جاده ابریشم (از راه چین) و نزدیکی مرز ترکیه قرار دارد. این شهر چهار هزار ساله در سال ۲۰۰۶ از سوی سازمان ملل، در کنار اصفهان و تیمبوکتو، در جمهوری آفریقایی مالی، به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام معرفی شد.
حلب در سال ۱۹۴۹ محل تکوین دو کودتای نظامی در سوریه بود. حافظ اسد جلب پشتیبانی تجار حلب را که بیشتر مسیحی هستند، و همچنین سنی‌های شهر را که اینک بیش و کم از اخوان‌المسلمین طرفداری می‌کنند برای ادامه حکومت خود حیاتی تلقی می‌کرد.
تا ماه‌های اخیر حلب در قبال ناآرامیهای ۱۷ ماه گذشته علیه حکومت اسد سکوت اختیار کرده بود. موقعیت استراتژیکی خاص شهر و اهمیت آن در ادامه یا از میان رفتن حکومت اسد، فعال شدن حلب در ناآرامیهای سوریه و ایفای نقش تعیین‌کننده در این گذر تاریخی را اجتناب‌ناپذیر ساخت.
حلب اینک بین طرفداران و مخالفان اسد به چندپاره تقسیم شده است. مناطق شمالی شهر در اختیار سنی‌های مسلح، طبقه کارگری و طرفداران اخوان‌المسلمین قرار گرفته است.
صاحبان کارخانجات متوسط و کوچک که تاکنون حکومت اسد را حافظ منافع خود می‌دیدند با درک تغییر وضعیت، تدریجا حمایت خود را از دولت مرکزی قطع کرده و به انتظار تحولات بعدی نشسته‌اند.
پیش‌بینی سقوط
هفته گذشته، ژنرال رابرت مود، فرمانده نیروی‌های نظامی سازمان ملل در سوریه، پس از ترک این کشور پیش‌بینی کرد که سقوط حکومت اسد تنها در گرو زمان است.
در یک تکرار تاریخی، ژنرال ماهر، برادر بشار، رئیس جمهور کنونی سوریه، آماده حمله همه‌جانبه علیه شهر حلب شده است. ۳۰ سال پیش، ژنرال رفعت برادر حافظ، پدر بشار اسد، با به راه انداختن کشتار شورش شهر حماه را درهم شکست و حکومت حافظ تا سال ۲۰۰۰ هم ادامه یافت.
سی سال بعد، در غیاب اتحاد شوروی و از میان رفتن نظام دوقطبی در جهان، تکرار کشتار حماه در حلب، برای رژیم اسد بسیار دشوار و پرهزینه خواهد بود. شانس حلب، با وجود تحمل تلفاتی قابل پیش‌بینی، برای تبدیل شدن به بنغازی سوریه بسیار بیشتر از تجربه حمام خون سال ۱۹۸۲ در حماه است.
