روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز می‌نویسد با آن که بعید است ایران کشور مناسبی جهت کسب تجربه و راهنمایی برای تحکیم دموکراسی در عراق باشد، به فاصله چند روز پس از انجام انتخابات پارلمانی عراق گروه کثیری از سیاستمداران از گروه‌های مختلف عراق برای مذاکره و مشاوره به ایران رفتند.
هنوز جوهر آرا و نتایج انتخابات خشک نشده بود که سیاستمداران ارشد سه ائتلاف مهم از میان چهار گروه سیاسی عراق عازم تهران شدند، در صورتی که هنوز هیچ یک از آنها نماینده‌ای را برای گفت‌وگو به واشینگتن و حتی سفارت آمریکا در بغداد نفرستاده‌اند.
نیویورک تایمز یادآوری می‌کند که دولت آمریکا هم تلاشی برای مداخله در این مورد نکرده است. حتی ایاد علاوی، سیاستمدار سکولار عراق، که ائتلاف العراقیه به رهبری وی بیشترین آرا را در انتخابات اخیر کسب کرده با نمایندگان دولت آمریکا ملاقات نداشته است.
اما، به گفته نیویورک تایمز، سیاست ایران در قبال انتخابات عراق دخالت آشکار بوده است. ایران علنا از گروه‌های شیعه رقیب خواست تا با کنار گذاشتن اختلافات خود و کسب آرای بیشتر نخست وزیر آینده عراق را تعیین کنند.
به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، اظهار نظرهای علنی ایران و از سوی دیگر کنار کشیدن دولت آمریکا از سیاست داخلی عراق نشانه‌ای از تغییر آشکار در دینامیسم تحولات سیاسی این کشور است. با وجودی که هنوز ۹۰ هزار نظامی آمریکایی در عراق مستقرند هیچ کس تردیدی ندارد که این نیروها به‌سرعت خارج شده و به این ترتیب نفود سیاسی آمریکا در این کشور کاهش خواهد یافت.
قبل از اعلام نتایج نهایی آرا، جلال طالبانی، رئیس جمهور عراق، از ائتلاف نیروهای کرد و عادل عبدالمهدی، از رهبران شیعه ائتلاف ملی، به ایران رفته و در مراسم دولتی عید نوروز شرکت کردند. قبل از آن نیز نوری المالکی که میزان آرای ائتلاف تحت رهبری او با فاصله کمی پس از ایاد علاوی در رتبه دوم قرار دارد هیاتی را برای مذاکره با مقامات ایرانی به تهران فرستاده بود.
نیویورک تایمز از قول سیاستمداران ائتلاف العراقیه می‌نویسد: «سایر گروه‌های سیاسی هنوز هم فکر می‌کنند که حکومت ایران در همه امور عراق باید داور و میانجی باشد و برای هر مسئله داخلی با ایران مشورت می‌کنند.» ایاد علاوی نیز در این مورد گفته است: «مذاکره با رهبران ایران در مورد نحوه تشکیل دولت آینده عراق نه به نفع این کشور و نه در جهت منافع ایران است.»
زمانی که ایاد علاوی در جریان کارزار انتخاباتی خود به کشورهای عربی منطقه سفر کرد، بسیاری از شیعیان مخالف وی او را به تشویق کشورهای عربی به مداخله در انتخابات عراق متهم کردند. برخی حتی مدعی شدند که آقای علاوی به نسبت روزهای حضور در فعالیت تبلیغاتی در عراق ، بیشتر وقت خود را در عربستان سعودی گذرانده است.
نیویورک تایمز سپس به اتهام‌زنی و انتقادهای متقابل جناح‌های سیاسی رقیب در مورد سفر سیاستمداران به کشورهای همسایه پرداخته و می‌نویسد که از یک سو شیعیان مدعی‌اند که به خاطر مناسبات دیرینه و منافع مشترک با ایران دیدار رهبران سیاسی عراق با مقامات ایرانی امری طبیعی است. در مقابل سیاستمداران ائتلاف سکولار العراقیه می‌گویند که گروه‌های شیعه که خود همواره مناسبات فعالی با ایران داشته‌اند از سفرهای ایاد علاوی به کشورهای همسایه عراق انتقاد می‌کنند.
نیویورک تایمز می‌افزاید گروه‌های سیاسی و مذهبی شیعه نیروی اصلی ائتلاف بزرگ در این کشور هستند. در ائتلاف «حکومت قانون» به رهبری نوری المالکی نیروی اصلی حزب الدعوه است و در «ائتلاف ملی» نیروی اصلی مجلس اعلای اسلامی عراق.
دولت ایران در ماه‌های قبل از انتخابات از این دو ائتلاف بزرگ شیعه خواست تا با همکاری یکدیگر پیروزی در انتخابات و تشکیل دولت آینده عراق را از آن خود کنند. اگر چنین شده بود، آنها به راحتی می‌توانستند گروه ایاد علاوی را شکست داده و در صورت ائتلاف با گروه‌های کرد اکثریت قاطع را در پارلمان عراق به دست آورند.
نیویورک تایمز از قول کارشناسان می‌نویسد نفوذ ایران در سیاست داخلی عراق هنوز عامل مهمی است، ولی به نسبت قبل کاهش یافته است. یکی از نشانه‌های بارز این تغییر خروج نوری المالکی و حزب وی از دایره متحدان نزدیک ایران بوده است.
در هر حال عامل ایران هنوز مهم است و به نظر می‌رسد که ایاد علاوی از حمایت این عامل برخوردار نیست. صاحب نظران می‌گویند که او هیچ گاه مناسباتی با دولت ایران نداشته و خود او نیز از این مسئله آگاه است، ولی نمی‌توان انتظار داشت او به فاصله کوتاهی این کاستی را جبران کند.
نیویورک تایمز اضافه می‌کند که در روزهای پس از انتخابات به نظر می‌رسد ایاد علاوی در فکر برقراری تماس نزدیک‌تری با دولت ایران باشد. رفیع العیسوی، یکی از مشاوران آقای علاوی، روز چهارشنبه با سفیر ایران در بغداد دیدار کرده است. هر دو طرف در سخنان خود پس از این ملاقات تاکید کرده‌اند که نحوه شکل‌گیری دولت آینده عراق امری داخلی است و به خود عراقی‌ها مربوط است.
در همین حال با این همه مذاکرات دو طرف در سفارت ایران در بغداد حدود سه ساعت طول کشید، و در همان روز چهارشنبه جلال طالبانی به محض بازگشت از تهران در اولین ملاقات رسمی خود برای دیداری خصوصی به منزل ایاد علاوی رفت .
هنوز جوهر آرا و نتایج انتخابات خشک نشده بود که سیاستمداران ارشد سه ائتلاف مهم از میان چهار گروه سیاسی عراق عازم تهران شدند، در صورتی که هنوز هیچ یک از آنها نماینده‌ای را برای گفت‌وگو به واشینگتن و حتی سفارت آمریکا در بغداد نفرستاده‌اند.
نیویورک تایمز یادآوری می‌کند که دولت آمریکا هم تلاشی برای مداخله در این مورد نکرده است. حتی ایاد علاوی، سیاستمدار سکولار عراق، که ائتلاف العراقیه به رهبری وی بیشترین آرا را در انتخابات اخیر کسب کرده با نمایندگان دولت آمریکا ملاقات نداشته است.
بیشتر بخوانید:
به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، اظهار نظرهای علنی ایران و از سوی دیگر کنار کشیدن دولت آمریکا از سیاست داخلی عراق نشانه‌ای از تغییر آشکار در دینامیسم تحولات سیاسی این کشور است. با وجودی که هنوز ۹۰ هزار نظامی آمریکایی در عراق مستقرند هیچ کس تردیدی ندارد که این نیروها به‌سرعت خارج شده و به این ترتیب نفود سیاسی آمریکا در این کشور کاهش خواهد یافت.
قبل از اعلام نتایج نهایی آرا، جلال طالبانی، رئیس جمهور عراق، از ائتلاف نیروهای کرد و عادل عبدالمهدی، از رهبران شیعه ائتلاف ملی، به ایران رفته و در مراسم دولتی عید نوروز شرکت کردند. قبل از آن نیز نوری المالکی که میزان آرای ائتلاف تحت رهبری او با فاصله کمی پس از ایاد علاوی در رتبه دوم قرار دارد هیاتی را برای مذاکره با مقامات ایرانی به تهران فرستاده بود.
نیویورک تایمز از قول سیاستمداران ائتلاف العراقیه می‌نویسد: «سایر گروه‌های سیاسی هنوز هم فکر می‌کنند که حکومت ایران در همه امور عراق باید داور و میانجی باشد و برای هر مسئله داخلی با ایران مشورت می‌کنند.» ایاد علاوی نیز در این مورد گفته است: «مذاکره با رهبران ایران در مورد نحوه تشکیل دولت آینده عراق نه به نفع این کشور و نه در جهت منافع ایران است.»
زمانی که ایاد علاوی در جریان کارزار انتخاباتی خود به کشورهای عربی منطقه سفر کرد، بسیاری از شیعیان مخالف وی او را به تشویق کشورهای عربی به مداخله در انتخابات عراق متهم کردند. برخی حتی مدعی شدند که آقای علاوی به نسبت روزهای حضور در فعالیت تبلیغاتی در عراق ، بیشتر وقت خود را در عربستان سعودی گذرانده است.
نیویورک تایمز سپس به اتهام‌زنی و انتقادهای متقابل جناح‌های سیاسی رقیب در مورد سفر سیاستمداران به کشورهای همسایه پرداخته و می‌نویسد که از یک سو شیعیان مدعی‌اند که به خاطر مناسبات دیرینه و منافع مشترک با ایران دیدار رهبران سیاسی عراق با مقامات ایرانی امری طبیعی است. در مقابل سیاستمداران ائتلاف سکولار العراقیه می‌گویند که گروه‌های شیعه که خود همواره مناسبات فعالی با ایران داشته‌اند از سفرهای ایاد علاوی به کشورهای همسایه عراق انتقاد می‌کنند.
نیویورک تایمز می‌افزاید گروه‌های سیاسی و مذهبی شیعه نیروی اصلی ائتلاف بزرگ در این کشور هستند. در ائتلاف «حکومت قانون» به رهبری نوری المالکی نیروی اصلی حزب الدعوه است و در «ائتلاف ملی» نیروی اصلی مجلس اعلای اسلامی عراق.
دولت ایران در ماه‌های قبل از انتخابات از این دو ائتلاف بزرگ شیعه خواست تا با همکاری یکدیگر پیروزی در انتخابات و تشکیل دولت آینده عراق را از آن خود کنند. اگر چنین شده بود، آنها به راحتی می‌توانستند گروه ایاد علاوی را شکست داده و در صورت ائتلاف با گروه‌های کرد اکثریت قاطع را در پارلمان عراق به دست آورند.
نیویورک تایمز از قول کارشناسان می‌نویسد نفوذ ایران در سیاست داخلی عراق هنوز عامل مهمی است، ولی به نسبت قبل کاهش یافته است. یکی از نشانه‌های بارز این تغییر خروج نوری المالکی و حزب وی از دایره متحدان نزدیک ایران بوده است.
در هر حال عامل ایران هنوز مهم است و به نظر می‌رسد که ایاد علاوی از حمایت این عامل برخوردار نیست. صاحب نظران می‌گویند که او هیچ گاه مناسباتی با دولت ایران نداشته و خود او نیز از این مسئله آگاه است، ولی نمی‌توان انتظار داشت او به فاصله کوتاهی این کاستی را جبران کند.
نیویورک تایمز اضافه می‌کند که در روزهای پس از انتخابات به نظر می‌رسد ایاد علاوی در فکر برقراری تماس نزدیک‌تری با دولت ایران باشد. رفیع العیسوی، یکی از مشاوران آقای علاوی، روز چهارشنبه با سفیر ایران در بغداد دیدار کرده است. هر دو طرف در سخنان خود پس از این ملاقات تاکید کرده‌اند که نحوه شکل‌گیری دولت آینده عراق امری داخلی است و به خود عراقی‌ها مربوط است.
در همین حال با این همه مذاکرات دو طرف در سفارت ایران در بغداد حدود سه ساعت طول کشید، و در همان روز چهارشنبه جلال طالبانی به محض بازگشت از تهران در اولین ملاقات رسمی خود برای دیداری خصوصی به منزل ایاد علاوی رفت .
