از زمستان گذشته تاکنون پنج ايرانى، كه دولت ایران آن ها را ديپلمات و ايالات متحده آن ها را وابستگان به سپاه قدس معرفى مى كند، در بازداشت نيروهاى امريكايى هستند.
به رغم اینکه بازداشت این افراد در شهر اربیل عراق، به تنش های فزاینده میان دو کشور بعدی تازه بخشیده است، اما آخرين گفته هاى مقام هاى آمريكايى نشانى از آزادى احتمالى زودرس آن ها نمى دهد.
واشینگتن پست روز شنبه نوشته است، مسئله اين پنج تن چنان براى آمريكا مهم است كه كاخ سفيد آن را از نزديك دنبال و بررسى مى كند.
در كنار اين پنج تن، محمود فرهادى نيز كه بيستم سپتامبر در سليمانيه عراق بازداشت شد، از كسانى است كه ارتش آمريكا وى را به تهيه سلاح براى شبه نظاميان در عراق متهم مى كند.
ایران مى گويد محمود فرهادى بازرگانى است كه به دعوت دولت خودگردان كردستان عراق به آن منطقه سفر كرده بود.
بازداشت های چند ماه گذشته ايرانيان در عراق، به گفته كارشناسان، ريشه در اين مسئله دارد كه ايالات متحده مى خواهد با تمام قوا عليه نفوذ ايران در عراق مبارزه كند؛ نفوذى كه به گفته محمود المشهدانى، رييس مجلس ملى عراق «بسيار گسترده و روشن» است.
آقاى المشهدانى در مصاحبه ای با رادیو فردا مى گويد: «در واقع تاثير ايران بر عراق بسيار واضح است. ما به عنوان نمايندگان مجلس تنها كارى كه مى توانيم بكنيم گشودن باب مذاكره با طرف ايرانى است. به اين شكل مى توانيم از آن ها بخواهيم كه به مطالبات ما پاسخ بگويند و در اوضاع داخلى ما دخالت نكنند.»
- «در واقع تاثير ايران بر عراق بسيار واضح است. ما به عنوان نمايندگان مجلس تنها كارى كه مى توانيم بكنيم گشودن باب مذاكره با طرف ايرانى است. به اين شكل مى توانيم از آن ها بخواهيم كه به مطالبات ما پاسخ بگويند و در اوضاع داخلى ما دخالت نكنند.»
وی می گوید که دولت عراق نیز در این راه بیکار نیست و می افزاید: «وزارت دفاع وزارت كشور درباره اجراى امنيت نقش مجرى را ايفا مى كند. موافقت هايى براى جلوگيرى از قاچاق اسلحه شكل گرفته است. بهترين راه حل، راه حل عراقى است: يعنى خلع سلاح گروه هاى شبه نظامى و لغو آن ها.»
ايران همواره دخالت در اوضاع داخلى عراق را رد كرده است. از سوى ديگر برخى كارشناسان معتقدند، مسئله حضور شبه نظاميان در صحنه سياسى و اجتماعى عراق عملا به نسبت تعلقات مذهبى و ايدئولوژيك اين گروه ها و سنى و شيعه بودن آن ها، به «چتر حمايتى براى حاكمان عراق» نيز تبديل شده است.
حسن هاشميان كارشناس مسائل خاورميانه در تهران به رادیو فردا می گوید: «هر يك از دو طرف هم از اين چتر حمايتى براى خودش استفاده مى كنند. مسئله اصلى اين است كه برخى از آن ها درون حاكميت خودشان به شبه نظاميان كمك مى كنند تا آن ها در صورت نياز ازشان حمايت كنند.»
اما آن چه محمود المشهدانى «راه حل عراق» مى ناميد چگونه می تواند انجام شود؟
آقای المشهدانى در پاسخ مى گويد: «بهترين راه خلع سلاح شبه نظاميان است. در اين صورت نه ايران و نه هيچ جاى ديگرى نمى تواند در مسائل عراق دخالت كند. در اين صوررت ديگر زمينه اى براى دخالت وجود نخواهد داشت.»
او می افزاید: « اگر همه گروه هاى سياسى رقيب وارد صحنه سياست شوند و همه گروه هاى شبه نظامى و تروريستى كه نمى خواهند وارد روند سياسى شوند، نابود شوند، مسئله حل مى شود. ديگر كسى نمى تواند در اوضاع داخلى ما دخالت كند. ما با اين ديد و انديشه است كه الان گام بر مى داريم.»
