چهارشنبه، ۱۴ فروردين ماه همزمان است با آغاز نشست سه روزه رهبران ۲۶ کشور عضو پيمان ناتو؛ نشستی که يکی از بزرگترين جلسات سران ناتو در تاريخ شکل گيری اين پيمان نظامی توصيف شده است.
سران ناتو در حالی در بخارست پايتخت رومانی، دور يک ميز نشسته اند که در برخی موضوعات کليدی، اختلاف نظرهايی عميق در ميان آنان ديده می شود و کم نيستند ناظرانی که از احتمال به بن بست رسيدن بخش هايی از مذاکرات سخن گفته اند.
از جمله مباحث مناقشه برانگيز ناتو در اين روزها، می توان به موضوع عضويت گرجستان و اوکراين در ناتو اشاره کرد. اين دو کشور خواستار دريافت تضمين از اجلاس بخارست، برای مشارکت در برنامه اقدام برای عضويت ناتو هستند؛ اقدامی که به عنوان نخستين گام برای عضويت در پيمان ناتو به حساب می آيد.
چالشی برای عضوگيری
ايالات متحده قويا از اين ايده پشتيبانی می کند. جرج بوش رئيس جمهوری آمريکا روز سه شنبه، در جريان ديدارش از کيف پايتخت اوکراين گفت شخصاً تلاش خواهد کرد، گرجستان و اوکراين به عضويت ناتو درآيند.
آقای بوش گفت: «فکر می کنم اين موضوع در حوزه علايق اعضای ناتو باشد و همچنين به سود گرجستان و اوکراين نيزهست.»
اما روسيه مجددا مخالفت شديد خود را با اين طرح و عضويت کشورهای ذکر شده در ناتو ابراز داشته است. در عين حال برخی اعضای ناتو از جمله آلمان می گويند علاقه ای به مشارکت گرجستان و اوکراين در برنامه اقدام برای عضويت ناتو ندارند.
فرانسوا فيلون نخست وزير فرانسه روز سه شنبه به موضع مخالفان پيوست. اين مخالفت ها باعث طرح اين احتمال شده است که کيف و تفليس با دستان خالی از اجلاس بخارست بازگردند.
در اين ميان آلبانی، کورواسی و مقدونيه که پيش از اين به برنامه اقدام برای عضويت ناتو پيوسته بودند اميدوارند که عضويت کاملشان در اين پيمان تأييد شود.
اما به گفته کارشناسان، عضويت مقدونيه در ناتو به دليل احتمال وتوی يونان می تواند با مشکلاتی مواجه شود. آتن به دليل تشابه نام مقدونيه با يکی از استان های خود مخالف استفاده اسکوپيه از اين اسم است.
افغانستان: «اولويت اصلی»
در همين حال در خصوص مسائل خارج از اروپا، رهبران ناتو بر سر بزرگترين چالش پيش روی اين پيمان، يعنی افغانستان گفت و گو خواهند کرد.
يان دهوپ شفر، دبير کل ناتو مأموريت نيروهای اين پيمان در افغانستان را «دارای اولويت بالا» ناميده است. در حال حاضر حدود ۴۳ هزار نيروی نظامی و غير نظامی ناتو در افغانستان به سر می برند. اما دولت های کانادا، هلند و رومانی با فشار داخلی سنگينی برای خارج کردن نيروهای خود از افغانستان مواجهند.
همزمان بريتانيا و آمريکا از متحدان خود در ناتو خواسته اند نيروهای خود را به ولايات هلمند و قندهار اعزام کنند، اما هيچ کشوری حاضربه اعزام نيروهای خود به اين مناطق که جنگ با طالبان در آن جريان دارد نشده است.
البته آلمان و ايتاليا نيروهايی را در افغانستان مستقر کرده اند، اما واحدهای نظامی آنان در مناطق امن تر شمال و غرب افغانستان حضور دارند. مقام های ناتو می گويند به نظر نمی رسد که تغييری در اين وضعيت داده شود.
در نبود راه حل نظامی، ناتو خواستار کمک ديگر سازمان های بين المللی شده است. رهبران ناتو از مقام های سازمان ملل متحد، اتحاديه اروپا و بانک جهانی دعوت کرده اند تا در روز پنج شنبه با حامد کرزای رئيس جمهوری افغانستان ديدار کنند.
رابطه با روسيه
مناسبات با روسيه يکی ديگر از موضوعات مهم مورد بحث ناتو خواهد بود.
پيش از اين، دبير کل ناتو از وجود برخی اختلافات ميان اين پيمان و روسيه خبر داد اما ابراز اميدواری کرده بود که حضور ولاديمير پوتين رئيس جمهوری روسيه در اجلاس بخارست بتواند به ادامه گفتگو و حل اين اختلاف نظر ها منجر شود.
دبير کل ناتو گفت: «پرزيدنت پوتين گفته است که در اجلاس سران شرکت خواهد کرد، البته هيچ کس انتظار ندارد که او در مورد موضوعاتی مانند کوسوو، پيمان نيروهای متعارف در اروپا يا توسعه ناتو ساکت بماند. اما ما نبايد اجازه دهيم اختلاف نظرهايمان در اين موارد، بر ساير موضوعات مانند سپر دفاع موشکی، پيشرفت واقعی ناتو و روسيه را خدشه دار کند.»
در عين حال جرج بوش پس از اجلاس بخارست به بندر سوچی در کنار دريای سياه سفر خواهد کرد تا با آقای پوتين مذاکره کند.
رئيس جمهوری آمريکا ابراز اميدواری کرده است دو طرف بتوانند به توافق در مورد طرح سپر دفاع موشکی در اروپا دست يابند.
اين در حالی است که دو طرف نه تنها بر سر اين موضوع بلکه درمورد کوسوو و گرجستان نيز اختلاف نظر دارند.
