همزمان با برپايی تظاهراتی عليه آبگيری سد سيوند در برابر مجلس شورای اسلامی، عليرضا روحانی، دبير فدراسيون ميراث فرهنگی و گردشگری دراصفهان در مصاحبه با راديو فردا گفت که سازمان های غيردولتی حامی ميراث فرهنگی، در صورت عدم دريافت پاسخ از دولت، به مراجع بين المللی شکايت خواهند کرد.
روز چهارشنبه، بيش از ۲۰۰ عضو انجمن های مدافع ميراث فرهنگی و محيط زيست درايران، با تجمع در مقابل مجلس شورای اسلامی درتهران، به آبگيری سد سيوند و خطر زير آب رفتن آثار باستانی در تنگه بلاغی و تخريب آرامگاه کوروش کبير، اعتراض کردند.
تجمعکنندگان که از اعضای سازمان های غيردولتی مدافع ميراث فرهنگی و محيط زيست استان های فارس و اصفهان بودند، پارچه نوشته هايی را با خود حمل می کردند، که بر روی آن نوشته شده بود: «آرامگاه عبد صالح خدا، کورش بزرگ در خطر است» و «مسوولان، هويت ايران را دريابيد.»
«عدم پاسخگويی دولت»
عليرضا روحانی، دبير فدراسيون ميراث فرهنگی و گردشگری دراصفهان در مورد تجمع اعتراضی مخالفان آب گيری سد سيوند به راديو فردا گفت: «تجمع کنندگان بر استفاده از نظرات کارشناسان و باستانشناسان درباره خطرات ناشی از آب گيری سد سيوند تاکيد کردند.»
وی افزود: «سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری، که متولی اين موضوع است، چندی قبل، در پی برگزاری يک همايش اعلام کرد که نظرات کارشناسان اين بوده است، که سد سيوند آب گيری شود. اما بر اساس گفته باستانشناسان، بحث آب گيری و پيامد های آن، به صورت کارشناسی نبوده است.»
آقای روحانی اضافه کرد: « خواسته تجمع کنندگان درمقابل مجلس، اين بود، که به سازمان های غير دولتی و مردم که نگران پيامدهای آب گيری سد سيوند هستند، اطمينان داده شود که تصميم گيری در اين مورد، کارشناسی خواهد بود».
به گفته وی که در تجمع مقابل مجلس شرکت کرده بود، تعدادی از معترضين به آب گيری سد سيوند به نمايندگی از سوی تمامی تجع کنندگان با عماد افروغ، رييس کميسيون فرهنگی مجلس شورای اسلامی و امير رضا خادم، از اعضای اين کميسيون، صحبت کردند.
دراين گفت و گو، آقای خادم به نمايندگی از سوی کميسيون فرهنگی مجلس قول داد که دغدغه های سازمان های غيردولتی مد نظر قرار دهد.
عليرضا روحانی گفت: «همچنين قرار شد هياتی تشکيل شود که کارشناسان مورد تاييد سازمان های غير دولتی و کارشناسان دولت در آن شرکت داشته باشند و اين هيات بدون هيچ ذهنيت قبلی، به صورت کارشناسی و نه احساسی، به بررسی موضوع بپردازد و نتيجه نهايی را در اين خصوص اعلام کند.»
او اشاره کرد که کميسيون فرهنگی مجلس از تاثير دراز مدت رطوبت ناشی از آبگيری سد سيوند بر آرامگاه کوروش، ابراز نگرانی کرده اند.
دبير فدراسيون ميراث فرهنگی و گردشگری دراصفهان در پاسخ به اين پرسش که آيا فعاليت سازمان های غير دولتی در اعتراض به آب گيری سد سيوند ادامه خواهد يافت يا خير؟، گفت: «فعاليت های اين سازمان ها متوقف نخواهد شد، و آنان به اطلاع رسانی خود و پيگيری اقداماتشان ادامه خواهد داد.»
بيانيه مخالفان
معترضان به آبگيری سد سيوند در استان فارس، و تخريب آثار فرهنگی در تنگه بلاغی و پاسارگارد، همچنين بيانيهای را خطاب به نمايندگان مجلس شورای اسلامی، صادر کردند.
در اين بيانيه آمده است: «نمايندگان ملت بزرگ ايران! ما مخالف آبگيری سد سيوند هستيم، چرا که تنگهای که سد در آن زده شده، يکی از کم مانندترين محوطه های باستانی ايران، و نيازمند پژوهشهای بيشتر است. تنگه بلاغی به دليل عبور عشاير، و مسير کاروان رو تاريخی و جاده شاهی، معروف ترين و کهن ترين جاده بينالمللی جهان، و وجود آثار بسيار ارزشمندی چون سکونتگاه های انسانهای دوره پارينه سنگی، بقايای دهکده ها، کوره های ذوب فلز و کوره های ۷۵۰۰ ساله سفالگری، کارگاه های فرآوری غذا، سازههای آبی و دفاعی، گروهای باستانی و ...، با پيشينهای به گستره ۱۰ هزار سال، از اهميت به سزايی در بررسی و شناخت تاريخ و فرهنگ ما برخوردار است. اين درحالی است که آبگيری سد سيوند، میتواند همه اين آثار را به زير غبار فراموشی و شايد نابودی ببرد.»
اين بيانيه حاکی است: «رطوبت برخاسته از درياچه پشت سد سيوند، باعث نابودی سازه های دشت پاسارگاد، به ويژه آرامگاه کوروش، نماد جهانی ارج گزاری به حقوق بشر، و کسی که به تعبير شادروان علامه طباطبايی، در کتاب دينی مسلمانان، از وی به نام ذوالقرنين به نيکی ياد شده است، خواهد شد. چون که آن سازه ها از سنگ های آهکی، که رطوبت دشمن آنها است، ساخته شدهاند.»
بر اساس اين بيانيه، همچنين «با آبگيری سد سيوند، حداقل هشت هزار اصله درخت ۵۰۰ ساله، هزاران هکتار مرتع و زمين مرغوب کشاورزی نابود میشود. اين درختان به دليل واقع شدن در ناحيه رويش ايرانی تورانی از نظر تنوع و ذخيره گاه ژنتيکی، منحصر به فرد و دارای اهميت ويژهای هستند، و تخريب اين جنگل ها به معنای فنا و نابودی کامل طبيعت منطقه است، و حتی با صرف ميلياردها دلار هم امکان احيای اين جنگل ها وجود ندارد چرا که خاک منطقه، آن قدر فقير و خشک است که رويش گاه توان بازسازی خود را ندارد.»
به تاکيد مخالفان آب گيری سد سيوند، بسته شدن مسير کوچ عشاير و به زير آب رفتن يکی از مهمترين استقرارگاه های کوچ نشينان، از ديگر نتايج آبگيری سد سيوند است و با آبگيری اين سد، مراتع عشاير، که يکی از جاذبه های گردشگری ايران به شمار میرود نيز نابود خواهد شد.
تجمع روز سه شنبه، ۲۵ بهمن ماه، در شرايطی برگزار شد، که به گزارش خبرگزاری های ايران، قرار بوده است در بهمن ماه جاری در مورد آبگيری سد سيوند تصميم گيری شود و بر پايه برخی گزارش ها، حتی اسفنديار رحيم مشايی، معاون رئيس جمهوری، و رييس سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری، به صورت شفاهی با اين موضوع موافقت کرده است.
البته، درتجمعی که ده ها عضو سازمان های غير دولتی، هفته گذشته در مقابل وزارت نيرو برگزار کردند، يکی از مقام های آن وزارتخانه گفت: «تا زمانی که رييس سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری به صورت کتبی، موافقت خود را با آب گيری سد سيوند اعلام نکند، وزارت نيرو، اين کار را انجام نخواهد داد.»
پيشنهاد مجلس
يکی از نمايندگان مجلس شورای اسلامی روز دوشنبه ۲۴ بهمن ماه، از پيشنهاد اعضای کميسيون فرهنگی مجلس به وزارت نيرو برای حل مشکل آبگيری منطقه تنگه بلاغی و حفظ آثار باستانی خبر داد.
اميررضا خادم به روزنامه اعتماد ملی گفت: «پيشنهاد مجلس به نگرانی های مردم برای تعرض به آثار باستانی کشور پايان می دهد. بر اساس اين پيشنهاد، اگر ارتفاع آب از ۱۸۰۰ متر فراتر نرود، منطقه کشف شده، به زير آب نمی رود، و قبر کورش و منطقه پاسارگاد نيز از نفوذ رطوبت در امان هستند.»
اين عضو کميسيون فرهنگی مجلس معتقد است، اين پيشنهاد، مقبره کورش و پاسارگاد را نيز محافظت می کند، و گفت: بخشی از سد به کوه منتهی می شود که خود به کاهش ميزان رطوبت کمک می کند. در کنار آن، با کاهش حجم آب در سد، ميزان فشار آب به خاک کم می شود. بنابراين رطوبت، نفوذ کمتری به خاک پيدا ميکند، و نم آن به منطقه پاسارگاد و مقبره کورش نمی رسد.
آقای خادم همچنين از ديدار خود با رييس جمهور و وزير نيرو در مورد سد سيوند خبر داد و گفت: «اين سد برای حل مشکل آبرسانی به زمين های کشاورزی احداث شده است. بنابراين بايد راهی انديشيد، که هم مشکل کشاورزان منطقه حل شود، و هم آثار باستانی و تمدن ايرانی حفظ شود. به همين دليل در آخرين ديدار با وزير نيرو و رييس جمهور، پيشنهاد نمايندگان به دولت اعلام شد که وزير نيرو از آن استقبال کرد و رئيس جمهور هم با آن مخالفتی نکرد.»
امير رضا خادم گفت: «وزير نيرو با اينکه از طرح استقبال کرد، اما همچنان آبگيری سد را به تعويق انداخته است، تا به طور کامل، کار کارشناسی سازمان ميراث فرهنگی به پايان برسد.»
روز چهارشنبه، بيش از ۲۰۰ عضو انجمن های مدافع ميراث فرهنگی و محيط زيست درايران، با تجمع در مقابل مجلس شورای اسلامی درتهران، به آبگيری سد سيوند و خطر زير آب رفتن آثار باستانی در تنگه بلاغی و تخريب آرامگاه کوروش کبير، اعتراض کردند.
تجمعکنندگان که از اعضای سازمان های غيردولتی مدافع ميراث فرهنگی و محيط زيست استان های فارس و اصفهان بودند، پارچه نوشته هايی را با خود حمل می کردند، که بر روی آن نوشته شده بود: «آرامگاه عبد صالح خدا، کورش بزرگ در خطر است» و «مسوولان، هويت ايران را دريابيد.»
«عدم پاسخگويی دولت»
عليرضا روحانی، دبير فدراسيون ميراث فرهنگی و گردشگری دراصفهان در مورد تجمع اعتراضی مخالفان آب گيری سد سيوند به راديو فردا گفت: «تجمع کنندگان بر استفاده از نظرات کارشناسان و باستانشناسان درباره خطرات ناشی از آب گيری سد سيوند تاکيد کردند.»
وی افزود: «سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری، که متولی اين موضوع است، چندی قبل، در پی برگزاری يک همايش اعلام کرد که نظرات کارشناسان اين بوده است، که سد سيوند آب گيری شود. اما بر اساس گفته باستانشناسان، بحث آب گيری و پيامد های آن، به صورت کارشناسی نبوده است.»
آقای روحانی اضافه کرد: « خواسته تجمع کنندگان درمقابل مجلس، اين بود، که به سازمان های غير دولتی و مردم که نگران پيامدهای آب گيری سد سيوند هستند، اطمينان داده شود که تصميم گيری در اين مورد، کارشناسی خواهد بود».
به گفته وی که در تجمع مقابل مجلس شرکت کرده بود، تعدادی از معترضين به آب گيری سد سيوند به نمايندگی از سوی تمامی تجع کنندگان با عماد افروغ، رييس کميسيون فرهنگی مجلس شورای اسلامی و امير رضا خادم، از اعضای اين کميسيون، صحبت کردند.
دراين گفت و گو، آقای خادم به نمايندگی از سوی کميسيون فرهنگی مجلس قول داد که دغدغه های سازمان های غيردولتی مد نظر قرار دهد.
عليرضا روحانی گفت: «همچنين قرار شد هياتی تشکيل شود که کارشناسان مورد تاييد سازمان های غير دولتی و کارشناسان دولت در آن شرکت داشته باشند و اين هيات بدون هيچ ذهنيت قبلی، به صورت کارشناسی و نه احساسی، به بررسی موضوع بپردازد و نتيجه نهايی را در اين خصوص اعلام کند.»
او اشاره کرد که کميسيون فرهنگی مجلس از تاثير دراز مدت رطوبت ناشی از آبگيری سد سيوند بر آرامگاه کوروش، ابراز نگرانی کرده اند.
دبير فدراسيون ميراث فرهنگی و گردشگری دراصفهان در پاسخ به اين پرسش که آيا فعاليت سازمان های غير دولتی در اعتراض به آب گيری سد سيوند ادامه خواهد يافت يا خير؟، گفت: «فعاليت های اين سازمان ها متوقف نخواهد شد، و آنان به اطلاع رسانی خود و پيگيری اقداماتشان ادامه خواهد داد.»
بيانيه مخالفان
معترضان به آبگيری سد سيوند در استان فارس، و تخريب آثار فرهنگی در تنگه بلاغی و پاسارگارد، همچنين بيانيهای را خطاب به نمايندگان مجلس شورای اسلامی، صادر کردند.
در اين بيانيه آمده است: «نمايندگان ملت بزرگ ايران! ما مخالف آبگيری سد سيوند هستيم، چرا که تنگهای که سد در آن زده شده، يکی از کم مانندترين محوطه های باستانی ايران، و نيازمند پژوهشهای بيشتر است. تنگه بلاغی به دليل عبور عشاير، و مسير کاروان رو تاريخی و جاده شاهی، معروف ترين و کهن ترين جاده بينالمللی جهان، و وجود آثار بسيار ارزشمندی چون سکونتگاه های انسانهای دوره پارينه سنگی، بقايای دهکده ها، کوره های ذوب فلز و کوره های ۷۵۰۰ ساله سفالگری، کارگاه های فرآوری غذا، سازههای آبی و دفاعی، گروهای باستانی و ...، با پيشينهای به گستره ۱۰ هزار سال، از اهميت به سزايی در بررسی و شناخت تاريخ و فرهنگ ما برخوردار است. اين درحالی است که آبگيری سد سيوند، میتواند همه اين آثار را به زير غبار فراموشی و شايد نابودی ببرد.»
اين بيانيه حاکی است: «رطوبت برخاسته از درياچه پشت سد سيوند، باعث نابودی سازه های دشت پاسارگاد، به ويژه آرامگاه کوروش، نماد جهانی ارج گزاری به حقوق بشر، و کسی که به تعبير شادروان علامه طباطبايی، در کتاب دينی مسلمانان، از وی به نام ذوالقرنين به نيکی ياد شده است، خواهد شد. چون که آن سازه ها از سنگ های آهکی، که رطوبت دشمن آنها است، ساخته شدهاند.»
بر اساس اين بيانيه، همچنين «با آبگيری سد سيوند، حداقل هشت هزار اصله درخت ۵۰۰ ساله، هزاران هکتار مرتع و زمين مرغوب کشاورزی نابود میشود. اين درختان به دليل واقع شدن در ناحيه رويش ايرانی تورانی از نظر تنوع و ذخيره گاه ژنتيکی، منحصر به فرد و دارای اهميت ويژهای هستند، و تخريب اين جنگل ها به معنای فنا و نابودی کامل طبيعت منطقه است، و حتی با صرف ميلياردها دلار هم امکان احيای اين جنگل ها وجود ندارد چرا که خاک منطقه، آن قدر فقير و خشک است که رويش گاه توان بازسازی خود را ندارد.»
به تاکيد مخالفان آب گيری سد سيوند، بسته شدن مسير کوچ عشاير و به زير آب رفتن يکی از مهمترين استقرارگاه های کوچ نشينان، از ديگر نتايج آبگيری سد سيوند است و با آبگيری اين سد، مراتع عشاير، که يکی از جاذبه های گردشگری ايران به شمار میرود نيز نابود خواهد شد.
تجمع روز سه شنبه، ۲۵ بهمن ماه، در شرايطی برگزار شد، که به گزارش خبرگزاری های ايران، قرار بوده است در بهمن ماه جاری در مورد آبگيری سد سيوند تصميم گيری شود و بر پايه برخی گزارش ها، حتی اسفنديار رحيم مشايی، معاون رئيس جمهوری، و رييس سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری، به صورت شفاهی با اين موضوع موافقت کرده است.
البته، درتجمعی که ده ها عضو سازمان های غير دولتی، هفته گذشته در مقابل وزارت نيرو برگزار کردند، يکی از مقام های آن وزارتخانه گفت: «تا زمانی که رييس سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری به صورت کتبی، موافقت خود را با آب گيری سد سيوند اعلام نکند، وزارت نيرو، اين کار را انجام نخواهد داد.»
پيشنهاد مجلس
يکی از نمايندگان مجلس شورای اسلامی روز دوشنبه ۲۴ بهمن ماه، از پيشنهاد اعضای کميسيون فرهنگی مجلس به وزارت نيرو برای حل مشکل آبگيری منطقه تنگه بلاغی و حفظ آثار باستانی خبر داد.
اميررضا خادم به روزنامه اعتماد ملی گفت: «پيشنهاد مجلس به نگرانی های مردم برای تعرض به آثار باستانی کشور پايان می دهد. بر اساس اين پيشنهاد، اگر ارتفاع آب از ۱۸۰۰ متر فراتر نرود، منطقه کشف شده، به زير آب نمی رود، و قبر کورش و منطقه پاسارگاد نيز از نفوذ رطوبت در امان هستند.»
اين عضو کميسيون فرهنگی مجلس معتقد است، اين پيشنهاد، مقبره کورش و پاسارگاد را نيز محافظت می کند، و گفت: بخشی از سد به کوه منتهی می شود که خود به کاهش ميزان رطوبت کمک می کند. در کنار آن، با کاهش حجم آب در سد، ميزان فشار آب به خاک کم می شود. بنابراين رطوبت، نفوذ کمتری به خاک پيدا ميکند، و نم آن به منطقه پاسارگاد و مقبره کورش نمی رسد.
آقای خادم همچنين از ديدار خود با رييس جمهور و وزير نيرو در مورد سد سيوند خبر داد و گفت: «اين سد برای حل مشکل آبرسانی به زمين های کشاورزی احداث شده است. بنابراين بايد راهی انديشيد، که هم مشکل کشاورزان منطقه حل شود، و هم آثار باستانی و تمدن ايرانی حفظ شود. به همين دليل در آخرين ديدار با وزير نيرو و رييس جمهور، پيشنهاد نمايندگان به دولت اعلام شد که وزير نيرو از آن استقبال کرد و رئيس جمهور هم با آن مخالفتی نکرد.»
امير رضا خادم گفت: «وزير نيرو با اينکه از طرح استقبال کرد، اما همچنان آبگيری سد را به تعويق انداخته است، تا به طور کامل، کار کارشناسی سازمان ميراث فرهنگی به پايان برسد.»
