روزنامه واشينگتن پست، روز چهارشنبه به نقل از يک منبع مطلع گزارش داد که کيان تاجبخش، از مشاوران موسسه «اپن سوسايتی – Open Society» يا «جامعه باز» در تهران، بازداشت شده است.
کيان تاجبخش چهارمين شهروند ايرانی- آمريکايی است که طی هفته های گذشته درايران با برخورد نيروهای امنيتی رو به رو شده اند.
پيش از وی ابتدا گذرنامه نازی (پرناز) عظيما، خبرنگار راديو فردا توقيف شد و وی هم اکنون امکان خروج از ايران را ندارد. همچنين هاله اسفندياری، پژوهشگر ايرانی – آمريکايی نيز اکنون در بازداشت به سر می برد. نام سومين نفری که در شرايط مشابه با فشارهايی رو به رو شده، به خواسته خودش هنوز فاش نشده است.
به نوشته روزنامه واشينگتن پست به نقل از منابع آگاه، کيان تاجبخش در تاريخ حدود ۱۱ می ، ۲۱ ارديبهشت ربوده شده و همکاران و خانواده، او ظرف يک هفته اخير از زندانی شدن او مطلع شده اند.
آقای تاجبخش، از مشاوران موسسه «اپن سوسايتی» است که در سال ۱۹۹۳، توسط جرج سوروس، سياستمدار و سرمايه دار آمريکايی که به فعاليت های بشردوستانه شهره است، پايه گذاری شد.
تنش رو به گسترش
اين روزنامه آمريکايی همچنين گزارش داده است که همزمان با رويدادهای اخير، تهران از صدور ويزا برای چندين آمريکايی امتناع کرده است.
به گفته چهره های علمی و دانشگاهی ايران و آمريکا، اين شهروندان آمريکايی برای شرکت در دو کنفرانسی که هفته آينده درتهران برگزار می شود دعوت شده بودند. بنا به اين گزارش، ديگر شهروندان آمريکايی نيز که ويزای ايران را دريافت کرده بودند، سفر خود را لغو کرده اند.
واشينگتن پست به نقل از برخی تحليلگران نوشته است که ممکن است، اقدامات اخير نيروهای امنيتی – اطلاعاتی ايران، به گفت و گوهای روز دوشنبه، هفتم خرداد مرتبط باشد که فرار است با حضور ديپلمات های ايرانی و آمريکايی برپا شود.
کريم سجادپور از بنياد صلح بين الملل کارنگی به روزنامه واشينگتن پست گفته است: «گروهی از مسئولان قدرتمند در حاکميت ايران که بدنه سياسی و اقتصادی کشور را در دست دارند ، مايل به بروز هيچ گونه بهبودی در روابط ميان دو کشور نيستند.»
«مشاوره برای دولت ايران»
به گفته همکاران کيان تاجبخش، وی که ۴۵ ساله است، از سال ۲۰۰۴ در ايران با موسسه اپن سوسايتی همکاری کرده است. وی همچنين در ايران با بانک جهانی نيز همکاری داشته است.
واشينگتن پست همچنين به نقل از يک مسوول دولتی ايرانی نوشته است که کيان تاجبخش مشاور وزارتخانه های دولت ايران نيز بوده و به عنوان يک چهره علمی جامعه شناس بسيار مورد احترام بوده است.
بازداشت کيان تاجبخش سه روز پس از زندانی شدن هاله اسفندياری در روز ۸ می، ۱۸ ارديبهشت صورت گرفته است.
هاله اسفندياری مسوول برنامه خاورميانه مرکز مطالعات بين المللی وودرو ويلسون در واشينگتن است. خانم اسفندياری برای تامين برنامه های مطالعات خاورميانه در واشينگتن از موسسه «اپن سوسايتی» کمک مالی دريافت کرده است.
«فعاليت شفاف»
روزنامه واشينگتن پست می نويسد، موسسه «اپن سوسايتی» روز گذشته اعلام کرد فعاليت هايش در ايران تنها با محوريت کمک های انسان دوستانه، بهداشت عمومی و موضوعات فرهنگی است.
امی ويل سخنگوی موسسه اپن سوسايتی با صدور بيانيه ای اعلام کرد: «اين فعاليت ها با آگاهی دولت ايران و با مجوز ويژه خزانه داری ايالات متحده امريکا انجام می شوند. پس از زمين لرزه بم در سال ۲۰۰۳ اين سازمان کمک های انسان دوستانه خود را با درخواست ايران به مناطق زلزله زده ارائه کرد.»
در بيانيه موسسه «اپن سوسايتی» تاکيد شده که دولت آمريکا تامين مالی هيچ يک از اين فعاليت ها را بر عهده نداشته است.
«اپن سوسايتی» تاييد کرده است که کيان تاجبخش مشاور پاره وقت آنان است، اما زندانی شدن آقای تاجبخش را به شکل علنی تاييد نکرده است.
لورا سيلبر از موسسه اپن سوسايتی گفت آقای تاجبخش بر مسائلی چون بهداشت و سياست شهری و اخيرا پيشگيری از ايدز و اعتياد در ايران کار کرده است.
کريم سجادپور از موسسه کارنگی همچنين در گفت و گو با روزنامه واشينگتن پست هر گونه فعاليت سياسی آقای تاجبخش را به کلی رد کرده و می گويد: «او يک شهروند آمريکايی است. او می توانست به عنوان يک استاد دانشگاه در نيويورک زندگی مرفهی را برگزيند اما تصميم گرفت به خاطر عشقش به کشور، به ايران بازگردد.»
همزمان مجلس نمايندگان آمريکا با انتشار بيانيه ای خواستار آزادی هاله اسفندياری شد.
نمايندگان صادر کننده اين بيانيه اعلام کرده اند با انتشار اين بيانيه مايلند قويا به دولت ايران اطلاع دهند که خواستار آزادی فوری خانم اسفندياری هستند.
کريس ون هولن از امضا کنندگان اين بيانيه به واشينگتن پست گفت اگر دولت ايران واقعا مايل به گفت و گو و بهبود روابط با ايالات متحده است، بايد فورا و بدون هيچ قيد و شرطی هاله اسفندياری را آزاد کند.
