پنجاه سال، در روزى چون امروز، قيام مردم مجارستان عليه نظام کمونيستى وقت، به خشن ترين شکل ممکن سرکوب شد.
دیشب پنجاهمین سالگرد قیام، در مجارستان که در اين روزها با ناآرامی های سیاسی رو به رو است، برگزار شد. پنجاهمين سالگرد قيام مجارستان، با تظاهرات آرام گروهی از مخالفان دولت سوسیال لیبرال فعلی مجارستان همراه شده که از دیشب تا امروز همچنان ادامه داشته است.
پنجاه سال پیش و پس از تغییراتی که در شوروی، در پی مرگ استالین و کم شدن از ترس عمومی در پی حکومت وی صورت می گرفت، اعتراض گروه های سیاسی و صنفی در کشور های کمونیستی اروپای شرقی نیز آرام آرام بالا گرفت.
در همان روزها، حزب کمونیست مجارستان، میان دو دسته اصلاح طلبان و استالینیست ها تقسیم شده بود. از سوی دیگر دانشجویان دانشگاه صنعتی بوداپست برای نخستین بار دست به انتشار نامه ای زدند و در آن خواستار برقراری آزادی های مدنی و برگزاری انتخابات آزاد شدند.
یک روز پس از انتشار این نامه، قیام مجارستان آغاز شد. دانشجویانی که اجازه برگزاری راهپیمایی را از دولت این کشور کسب کرده بودند به خیابان ها آمدند. در همین روز، پس از پایان رسمی این تظاهرات، بر تعداد جمعیت رفته رفته افزوده شد.
در هفته نخست، ارتش شوروی به موفقیت چندانی دست نیافت، اعتراض ها به شهر های دیگر کشیده شد، اصلاح
مجسمه ايمره نوج که به پارلمان مجارستان چشم دوخته است هم اکنون در قلب بوداپست جاى دارد. هفته دوم، ارتش سرخ شوروی بر نیرو های خود افزود و چهارم نوامبر دست به عملیات گسترده ی نظامی زد.
پس از یک هفته درگیری، چندین هزار نفر از مردم مجارستان جان خود را از دست دادند، بیش از دویست هزار نفر از کشور گریختند، بیش از بیست هزار نفر دستگیر شدند و نخست وزیر و برخی دیگر از چهره های اصلاح طلب نیز اعدام شدند. در زمان قیام هیچ کشوری عملا به مجارستان کمک نکرد.
دیروز با گذشت نیم قرن از این قیام، مخالفان دولت فعلی با درخواست استعفای دولت و برگزاری انتخابات زودرس، سالگرد قيام را برگزار کردند.
مجارستان پس از افشاى گفته های خصوصی نخست وزیر که نشان مى داد او درباره بهود وضع اقتصادى به مردم دروغ گفته است، هفته ها است که به صحنه ی اعتراضهاى گروه های مخالف دولت بدل شده است.
