گزارش تازه جیمز کلاپر، مدیر سازمان ملی اطلاعات آمریکا، به کمیته نیروهای مسلح سنا حاکی از تجدید نظر واشینگتن در محتوای «ارزیابی اطلاعاتی» سال ۲۰۰۷ پیرامون هدف‌های نظامی توسعه اتمی ایران، و قبول وجود اراده «دست یافتن به ظرفیت تولید بمب اتمی» در ایران است.
طی ارزیابی قبلی سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا، علی‌رغم وجود شواهد بسیار در جهت مخالف آن، ادعا شده بود که تهران از سال ۲۰۰۳ تلاش برای تولید بمب اتمی را متوقف ساخته است.
اظهارات اخیر جیمز کلاپر پیرامون هدف‌های نظامی برنامه اتمی ایران که انتظار می‌رود به صورت جامع‌تری در گزارش ۳۶ صفحه‌ای سالانه اطلاعاتی به کنگره آمریکا در روز جمعه ۱۱ ماه مارس نیز مورد تاکید مجدد قرار گیرد، تنها بخشی از نشانه‌های تغییر نگرش با اهمیت آمریکا در قبال برنامه‌های اتمی ایران است.
اشاره به بمب
همزمان با برگزاری اجلاس چهارروزه کمیته نیروهای مسلح سنا، واشینگتن اعلام داشت که ناو جنگی «اس اس مونتری» که مجهز به موشک‌های هدایت‌شونده کروز و سیستم رادار موسوم به «ایجس» است، به دریای مدیترانه خواهد رفت.
اعلام خبر اعزام ناو جنگی مونتری به مدیترانه که بخشی از سیستم دفاع متحرک ضدموشکی است، اهمیت متن بیانیه و نکته با اهمیت مستتر در آن را تا حدودی در سایه قرار داد. در بیانیه روز ۷ ماه مارس واشینگتن گفته شده بود: «ایالات متحده اجرای طرح دفاع از اروپا در مقابل خطر بالقوه اتمی ایران را آغاز کرده است.»
از نگاه ناظران سیاسی، تغییر زبان رسمی در بیانیه‌های دولتی، نشانه تغییر در روش‌های دولت است. در گذشته تمامی بیانیه‌های رسمی منتشره از سوی مقامات آمریکایی، در ارتباط با استقرار طرح دفاع موشکی، به توجیه ضرورت نصب این سیستم در مقابل خطر موشکی ایران اشاره داشت و نه خطر بالقوه اتمی ایران.
از زمان لغو اجرای طرح نصب سیستم دفاع ضدموشکی آمریکا در جمهوری چک و لهستان، واشینگتن نخستین بار است که دفاع در برابر خطر بالقوه اتمی ایران را مورد اشاره صریح قرار می‌دهد.
تحولی دیگر
در تحولی دیگر و در ارتباط با همین موضوع، روز ۸ ماه مارس جاری، رابرت آینهوم، مشاور ارشد وزارت خارجه آمریکا در امور منع گسترش سلاح‌های اتمی و خلع سلاح، در واشینگتن اظهار داشت: «به نظر نمی‌رسد ایران به زودی از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای خارج شده و حرکت سریع به سوی تولید بمب اتمی را آغاز کند». پیش از طرح نظر یاد شده، وی در همان جلسه و خطاب به اعضای «انجمن کنترل تسلیحات» اظهار داشته بود که «آمریکا بر این باور است که ایران مصمم به قرار گرفتن در وضعیت تولید بمب اتمی است، که در صورت اتخاذ تصمیم نهایی، با سرعت به انجام آن (تولید بمب) قادر شود.»
برخلاف نظر آقای آینهوم که معتقد است عبور موفق ایران از مانع، موکول به خروج از ان‌پی‌تی و بعد تولید بمب اتمی است، با در نظر گرفتن زمان بسیار اندک مورد نیاز برای سوار کردن یک بمب اتمی، در صورت فراهم بودن اجزای بمب، من‌جمله اورانیوم غنی شده کافی با غلظت نظامی، در اختیار گرفتن ظرفیت تولید بمب اتمی به تنهایی و به نوبه خود عبور موفق از مانع تلقی می‌شود.
در چنین مرحله‌ای، مانع موجود در برابر ایران مانع فنی نیست، بلکه صرفا سیاسی است. به این معنا که در صورت اتخاذ تصمیم سیاسی لازم در تهران، سوار کردن نهایی بمب می‌تواند با سرعت و تنها در طول چند هفته عملی شود.
نگرانی آژانس
پیش از بروز تحولات مورد اشاره در واشینگتن، یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نیز در گزارش روز ۲۵ ماه فوریه خود، به دریافت اطلاعات تازه‌ای اشاره کرده بود که حاکی از «تلاش‌های ایران از سال ۲۰۰۴ به این سو، برای ساختن کلاهک اتمی قابل نصب بر روی موشک» بود.
منابع آگاه در این مورد یادآور شدند که موضوع مورد اشاره در گزارش ماه فوریه آمانو موضوعی جدید و مربوط به دو یا سه ماه اخیر است و کاملا جدا از گزارش‌های مربوط به سال ۲۰۰۸ که گفته شده بود با خروج یک کامپیو‌تر دستی از ایران به دست آمده است.
در همین رابطه، گلین دیویس، سفیر آمریکا در آژانس، در اجلاس روز ۹ ماه مارس شورای حکام، ضمن مجادله لفظی با علی‌اصغر سلطانیه، سفیر جمهوری اسلامی در آژانس، ضمن تاکید بر تلاش‌های مخفیانه ایران برای دست یافتن به سلاح اتمی، به «افزایش فزاینده اقدامات ایران برای ساختن کلاهک اتمی (بمب اتمی قابل نصب بر روی موشک)» اشاره کرد.
پاره‌ای از ناظران تغییر لحن تازه واشینگتن را نشانه ایجاد آمادگی برای پذیرفتن ایران مسلح به بمب اتمی تفسیر می‌کنند. همزمان با تغییر زبان سیاسی واشینگتن در قبال برنامه‌های موشکی و اتمی ایران، و نزدیک‌تر شدن ایران به مرز عبور از آخرین مانع اتمی، مطبوعات اسرائیل و حتی رهبران سیاسی آن کشور که همواره جدی‌ترین منتقدان برنامه‌های اتمی ایران به شمار می‌رفته و آن را «خطری علیه موجودیت خود» معرفی می‌کرده‌اند، به نحو محسوسی در این مورد روزه سکوت گرفته و خاموش شده‌اند.
پاره‌ای دیگر از ناظران، نگران «غافلگیر شدن» و قرار گرفتن در برابر عمل انجام شده‌ای هستند که مبادرت به آن را به خصوص در وضعیت کنونی شمال آفریقا بسیار دور از انتظار می‌دانند.
طی ارزیابی قبلی سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا، علی‌رغم وجود شواهد بسیار در جهت مخالف آن، ادعا شده بود که تهران از سال ۲۰۰۳ تلاش برای تولید بمب اتمی را متوقف ساخته است.
اظهارات اخیر جیمز کلاپر پیرامون هدف‌های نظامی برنامه اتمی ایران که انتظار می‌رود به صورت جامع‌تری در گزارش ۳۶ صفحه‌ای سالانه اطلاعاتی به کنگره آمریکا در روز جمعه ۱۱ ماه مارس نیز مورد تاکید مجدد قرار گیرد، تنها بخشی از نشانه‌های تغییر نگرش با اهمیت آمریکا در قبال برنامه‌های اتمی ایران است.
اشاره به بمب
همزمان با برگزاری اجلاس چهارروزه کمیته نیروهای مسلح سنا، واشینگتن اعلام داشت که ناو جنگی «اس اس مونتری» که مجهز به موشک‌های هدایت‌شونده کروز و سیستم رادار موسوم به «ایجس» است، به دریای مدیترانه خواهد رفت.
اعلام خبر اعزام ناو جنگی مونتری به مدیترانه که بخشی از سیستم دفاع متحرک ضدموشکی است، اهمیت متن بیانیه و نکته با اهمیت مستتر در آن را تا حدودی در سایه قرار داد. در بیانیه روز ۷ ماه مارس واشینگتن گفته شده بود: «ایالات متحده اجرای طرح دفاع از اروپا در مقابل خطر بالقوه اتمی ایران را آغاز کرده است.»
از نگاه ناظران سیاسی، تغییر زبان رسمی در بیانیه‌های دولتی، نشانه تغییر در روش‌های دولت است. در گذشته تمامی بیانیه‌های رسمی منتشره از سوی مقامات آمریکایی، در ارتباط با استقرار طرح دفاع موشکی، به توجیه ضرورت نصب این سیستم در مقابل خطر موشکی ایران اشاره داشت و نه خطر بالقوه اتمی ایران.
از زمان لغو اجرای طرح نصب سیستم دفاع ضدموشکی آمریکا در جمهوری چک و لهستان، واشینگتن نخستین بار است که دفاع در برابر خطر بالقوه اتمی ایران را مورد اشاره صریح قرار می‌دهد.
تحولی دیگر
در تحولی دیگر و در ارتباط با همین موضوع، روز ۸ ماه مارس جاری، رابرت آینهوم، مشاور ارشد وزارت خارجه آمریکا در امور منع گسترش سلاح‌های اتمی و خلع سلاح، در واشینگتن اظهار داشت: «به نظر نمی‌رسد ایران به زودی از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای خارج شده و حرکت سریع به سوی تولید بمب اتمی را آغاز کند». پیش از طرح نظر یاد شده، وی در همان جلسه و خطاب به اعضای «انجمن کنترل تسلیحات» اظهار داشته بود که «آمریکا بر این باور است که ایران مصمم به قرار گرفتن در وضعیت تولید بمب اتمی است، که در صورت اتخاذ تصمیم نهایی، با سرعت به انجام آن (تولید بمب) قادر شود.»
برخلاف نظر آقای آینهوم که معتقد است عبور موفق ایران از مانع، موکول به خروج از ان‌پی‌تی و بعد تولید بمب اتمی است، با در نظر گرفتن زمان بسیار اندک مورد نیاز برای سوار کردن یک بمب اتمی، در صورت فراهم بودن اجزای بمب، من‌جمله اورانیوم غنی شده کافی با غلظت نظامی، در اختیار گرفتن ظرفیت تولید بمب اتمی به تنهایی و به نوبه خود عبور موفق از مانع تلقی می‌شود.
در چنین مرحله‌ای، مانع موجود در برابر ایران مانع فنی نیست، بلکه صرفا سیاسی است. به این معنا که در صورت اتخاذ تصمیم سیاسی لازم در تهران، سوار کردن نهایی بمب می‌تواند با سرعت و تنها در طول چند هفته عملی شود.
نگرانی آژانس
پیش از بروز تحولات مورد اشاره در واشینگتن، یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نیز در گزارش روز ۲۵ ماه فوریه خود، به دریافت اطلاعات تازه‌ای اشاره کرده بود که حاکی از «تلاش‌های ایران از سال ۲۰۰۴ به این سو، برای ساختن کلاهک اتمی قابل نصب بر روی موشک» بود.
منابع آگاه در این مورد یادآور شدند که موضوع مورد اشاره در گزارش ماه فوریه آمانو موضوعی جدید و مربوط به دو یا سه ماه اخیر است و کاملا جدا از گزارش‌های مربوط به سال ۲۰۰۸ که گفته شده بود با خروج یک کامپیو‌تر دستی از ایران به دست آمده است.
در همین رابطه، گلین دیویس، سفیر آمریکا در آژانس، در اجلاس روز ۹ ماه مارس شورای حکام، ضمن مجادله لفظی با علی‌اصغر سلطانیه، سفیر جمهوری اسلامی در آژانس، ضمن تاکید بر تلاش‌های مخفیانه ایران برای دست یافتن به سلاح اتمی، به «افزایش فزاینده اقدامات ایران برای ساختن کلاهک اتمی (بمب اتمی قابل نصب بر روی موشک)» اشاره کرد.
پاره‌ای از ناظران تغییر لحن تازه واشینگتن را نشانه ایجاد آمادگی برای پذیرفتن ایران مسلح به بمب اتمی تفسیر می‌کنند. همزمان با تغییر زبان سیاسی واشینگتن در قبال برنامه‌های موشکی و اتمی ایران، و نزدیک‌تر شدن ایران به مرز عبور از آخرین مانع اتمی، مطبوعات اسرائیل و حتی رهبران سیاسی آن کشور که همواره جدی‌ترین منتقدان برنامه‌های اتمی ایران به شمار می‌رفته و آن را «خطری علیه موجودیت خود» معرفی می‌کرده‌اند، به نحو محسوسی در این مورد روزه سکوت گرفته و خاموش شده‌اند.
پاره‌ای دیگر از ناظران، نگران «غافلگیر شدن» و قرار گرفتن در برابر عمل انجام شده‌ای هستند که مبادرت به آن را به خصوص در وضعیت کنونی شمال آفریقا بسیار دور از انتظار می‌دانند.
