در سال ۲۰۰۷ ميلادی، دو زن، دو خبرنگار يا شايد بتوان گفت دو مصلح اجتماعی در دو سوی مرزهای ايران کشته شدند که هم مرگشان بازتابی گسترده داشت و هم در نگاه گروهی، نامشان تا مدت ها در يادها خواهد ماند: زکيه زکی در افغانستان و خمائيل مصطفی خلف در عراق.
هر دوی اين زنان بيش از هر چيز برای احقاق حقوق زنان در کشورهای خود مبارزه ای قلمی را در پيش گرفته بودند و هر دو نيز توسط گروه های اسلامگرای تندرو کشته شدند.
صدای صلح
«در اين راديو ما دوشادوش مردان کار می کنيم، زيرا اگر مردان حقوق زنان را محترم بشمارند، برادران نسبت به خواهران خود، مردان نسبت به همسرانشان و پدران نسبت به دختران خويش منصف باشند، آنگاه ممکن است حقوق زنان به يک واقعيت مبدل شود.»
زکيه زکی، گوينده راديو و يکی از صداهای زن سرشناس افغانستان بود، کسی که جملات بالا با صدای او در گوش زنان افغان پيچيد ...
اما اين صدا درشب پنجم ژوئن سال جاری، بی رحمانه خاموش شد. در آن شب چند مرد مسلح ناشناس به منزل خانم زکی هجوم برده و او را درحالی که در کنار کودک نوزاد خود خوابيده بود، به قتل رساندند.
درکشوری که هفتاد درصد ساکنين آن، عمدتا زنان و کودکان، همچنان از سواد خواندن و نوشتن محرومند و سنت های پدرسالانه در آن ريشه عميقی دوانده است، زکی از کوچکترين فرصتی برای تشويق زنان به تحصيل دريغ نمی کرد.
زکی گذشته از مديريت «راديو صدای صلح»، يکی از نخستين راديوهای محلی افغانستان که کاملا به دست بانوان اداره می شود، به عنوان مدير يک مدرسه و عضو شورای لويه جرگه نيز فعاليت می کرد.
اعضای شورای لويه جرگه مسئوليت طراحی لوايح قانون اساسی پس از دوران حکومت طالبان را به عهده داشتند.
قانون اساسی جديد حقوق زنان را، دست کم به طور کتبی گسترش داد و زکی معقتد بود که اين زنان هستند که می توانند با قيام و حرکت خود به اين قوانين جامه عمل بپوشانند.
در افغانستان که مذهب نقش عمده ای را ايفا می کند، زکی به اسلام به عنوان يک منبع الهام بخش نگاه می کرد و معتقد بود که پيامبر اسلام در زمان حيات خود برای پيشرفت و گسترش حقوق زنان فعاليت های زيادی کرده است.
زکی هم به عنوان خبرنگار و هم به عنوان مدير مدرسه، بارها مورد تهيدات جانی قرارگرفت. برای قتل او انگيزه های بسياری وجود داشت و قاتلين او هنوز دستگير نشده اند.
اما يک چيز روشن است، و آن اينکه زنان افغان در سال ۲۰۰۷ ميلادی، مدافع بزرگی را از دست دادند. با اين حال هنوز اين اميد وجود دارد که تلاش های زکی الهام بخش ديگران باشد.
مرگ برای «عراق آزاد»
در روز پنجم آوريل، هولناک ترين نگرانی خانواده و دوستان خمائيل مصطفی خلف، خبرنگار «راديو عراق آزاد» به حقيقت پيوست و پيکر بی جان او در نزديکی خانه اش پيدا شد.
به گفته مقامات محلی او در ناحيه سر، هدف گلوله قرار گرفته بود و آخرين قربانی مبارزات ستيزه جويان عليه روشنفکران، رهبران محلی، ورزشکاران، شخصيت های مذهبی و خبرنگاران شد.
خمائيل که بيش از سه دهه به عنوان گوينده درشبکه تلوزيونی دولتی عراق فعاليت کرد، در سراسرکشور از شهرت بسياری برخوردار بود.
وی درراديوعراق آزاد، تمرکز خود را بر برنامه های فرهنگی و اجتماعی معطوف کرده بود و گزارش هايش برای بسياری از عراقی هايی که اميد بازگشت به يک فضای امن و باثبات را داشتند، ندای دلگرم کننده ای بود.
خمائيل نيزمانند ديگر افراد درطول زندگی اش از نقش های متعددی برخوردار بود. او همسر و مادر سه فرزند بود. اما شايد محمد شوهر او بهتر بتواند شخصيت واقعی او را توصيف کند.
محمد می گويد: «او اگر بيمار بود، در شرايط دشواری قرار می گرفت و يا حتی در مواقعی که با مشکلات اجتماعی يا خانواده گی روبرو می شد، از انجام مسئوليتهای کاری خود دريغ نمی کرد.»
جفری گدمين، مدير راديو اروپای آزاد - راديو آزادی نيز از صفات حرفه ای و فداکاری های کاری خانم خمائيل تقدير کرد.
جفری گدمين گفت: «خانم خمائيل يک خبرنگار پرشهامت بود که بهترين آرزوها را برای کشور خود داشت و معتقد بود که مردم عراق استحقاق دستيابی به آينده ای سرشار از آرامش و کاميابی را دارند. او جان خود را فدای آرمان خويش کرد.»
