سوتلانا الکسویچ، نویسنده اهل بلاروس و برنده جایزه ادبیات نوبل سال ۲۰۱۵ در آستانه اعطای جوایز نوبل با رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی مصاحبه‌ای انجام داده که خلاصه آن شرح زیر است:
مردم روسیه در ولادیمیر پوتین چه می بینند؟
آنها پوتین را نمادی از امپراطوری و یک حکومت پرقدرت می دانند. برای روس‌ها عادت کردن به اینکه در یک کشور معمولی زندگی می کنند ساده نیست. هنگام نگارش کتابم از مردم روسیه می پرسیدم دوست دارند در یک کشور معمولی زندگی کنند و یا یک کشور نیرومند؟ حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد یک کشور نیرومند را ترجیح می دادند. فرهنگ روسیه براساس ایده‌ها و آرزوهای بزرگ شکل گرفته است. وقتی افراد خود را بخشی از یک ایده بزرگ تلقی می کنند تا حدی فقر و احساس حقارت آنها را جبران می کند.
فکر می کنید با افرادی که در سوریه و اوکراین جنگیده اند پس از بازگشت به روسیه یکسان برخورد خواهد شد؟
جنگ سوریه بسیار دور به نظر می رسد ولی در هر حال هولناک است. اما جنگ در اواکراین یک شوک است، چون جنگ بین برادران است و به همین خاطر مردم در این مورد هنوز سردرگمند.
به نظر شما در بحران اوکراین حق با کیست؟
من جانب اوکراین را می گیرم. چون اقدام روسیه تجاوز و اشغالگری محض است.
روسیه در اوکراین و سوریه وارد جنگ شده. فکر می کنید این دو مورد شباهت هایی دارند؟
به هیچ وجه شباهت ندارند. در مورد اوکراین کاملا مشخص بود که هدف پوتین دفاع از روسیه و حفظ اوکراین در کنار روسیه است. چون روسیه بدون اوکراین، از منظر روسیه‌ای که خود را امپراطوری می داند، نمی تواند وجود داشته باشد. اما سوریه بسیار دور است و مردم به هیچ وجه این جنگ را درک نمی کنند. حتی برای فردی مثل من که با تاریخ و ادبیات روسیه آشناست، حوادث سیاسی کشور را بررسی می کند و ۳۰ سال درمورد تاریخ اتحاد شوروی و مردم آن تحقیق کرده درک این جنگ دشوار است.
از منظر شخص شما روسیه از کجا شروع می شود و در کجا پایان می یابد؟ مرزهای آن کجا هستند؟
به نظرم سرزمین روسیه در مرزهای فعلی آن جا می گیرد. اما بلاروس و اوکراین جز روسیه نیستند، لطفا این موضوع را درک کرده و بپذیرید.
عنوان یکی از کتابهای شما «زمان دست دوم» است. می خواهم درمورد نقش فرد و تاثیر زمان بپرسم. آیا یک رهبر سیاسی می تواند زمان را تغییر دهد و یا زمان است که او را برمی گزیند؟
در مورد خاص بلاروس پرزیدنت لوکاشنکا توانسته برای چند نسل زمان رامتوقف کند. شکی نیست که او پیشرفت ما را متوقف کرده است. در مورد روسیه نیز معتقدم اگر رهبر متفاوتی داشت شانس آنرا داشت کشور دمکراتیکی باقی بماند. ولی امروزه رهبری دارد که نه مثل یک رهبر بلکه مثل یک مامور کا گ ب می اندیشد و این بینش کاملا متفاوتی است.
در زندگی شما امیدی هم وجود دارد؟ امید شما به چیست؟
من هم امید دارم و همیشه گفته‌ام نفرت راه نجات و رهایی ما نیست. فقط با عشق . فقط با گفتگو و تماس با یکدیگر.
