«مسابقه شرکت های اروپایی برای بستن قرارداد با تهران»

تهران اين روزها يکی از شلوغ‌ترين روزهايش را در ميزبانی مهمانان بلندپايه اروپايی تجربه می‌کند. شهری که تا همين اواخر جذابيتش را سالها برای تجار، بازرگانان، صنعتگران و صاحبان سرمايه از دست داده بود، حالا فرصت سرخاراندن ندارد.

از زيگمار گابريل، معاون صدراعظم آلمان تا فدريکا موگرينی، رييس ديپلماسی اروپا و لورن فابيوس، وزير خارجه فرانسه و حالا پائولو جنتيلونی، وزير خارجه ايتاليا در فاصله کوتاهی از هم در تهران حاضر شدند. اين درحالی است که رييس جمهوری اتريش هم ماه آينده ميلادی عازم تهران می‌شود. همه نيز به همراه هيئت‌های بزرگی از صاحبان سرمايه و صنايع.

مهرداد عمادی، اقتصاددان ساکن لندن در اين باره می‌گويد: «من تصور می‌کنم اين هفته‌ها تا آخر مهرماه هفته‌های بسيار پرارزشی هستند برای بسترسازی برای مذاکرات. چون با توجه به اينکه بودجه جديد در حال تهيه است تمام اين قراردادها که نگاه می‌کنيم هيئت‌ها می‌آيند و می‌روند در اين راستا است که هرچه زودتر از سال مالی جديد که بودجه برايش در حال تنظيم شدن است، اين قراردادها را بتوانند شرکت‌های خارجی همگامی کنند و حداقل شروع کنند برای شرايط توافق برای اينها. در نتيجه اين مسئله زمان چيز محدودی است.

درست است که اين بسته نخواهد شد ولی برای شرکت‌های غربی به ويژه در اروپا اين نگرانی هست که اگر ما الان نتوانيم اين کار را بکنيم کشور همسايه ما يا دو کشور ديگر آنطرف‌تر از ما ممکن است آن قراردادها را بگيرند. برای همين خاطر يک مسابقه‌ای ايجاد شده که هر کسی تيم خودش را پيش از تيم‌های ديگر به تهران بفرستد برای گفتگوها.»

اگرچه محور اصلی ترافيک مقامات عالی قدرت‌های اصلی اروپايی اقتصادی و تجاری است اما وجه سياسی آن نيز دارای اهميت است. حسين عليزاده، ديپلمات سابق ايران در هلسينکی ساکن فنلاند: «معنای کلی اين سفرها چه پيش از توافق هسته‌ای و چه پس از توافق هسته‌ای در مقايسه با هشت سال دولت احمدی‌نژاد که او حتی يک سفر خارجی دوجانبه به اتحاديه اروپا نداشت... معنای کلی اين سفرها اين است که ايران در آن زمان در يک انزوای مطلق قرار داشت و اينک اين سفرها شاهد و گواهی هستند برای خروج ايران از انزوای شديدی که بر او حاکم شده بود.»

پائولو جنتيلونی، وزير خارجه ايتاليا و هيئت همراهش که با حسن روحانی، رييس جمهور، هاشمی رفسنجانی،‌ رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام و نيز مقامات اقتصادی ايران ديدار کرده می‌گويد ايتاليا تلاش دارد که شريک اول تجاری ايران باشد. تلاشی که ساير قدرت‌های اروپايی نيز آن را پنهان نمی‌کنند.

مهرداد عمادی در این مورد گفت:«اين بسيار گزينه پرهزينه‌ای برای ما خواهد بود که ما دچار هيجان شويم. واقعيت اين است که مديران اقتصاد کلان الان خيلی با مکث و تامل بايد نگاه کنند که چه کشوری و چه شرکت‌هايی بهترين شرايط را به ايران ارائه می‌کنند. اين الان ديگر سه يا پنج سال يا هفت سال پيش نيست که ما بسياری از محدوديت‌ها روی‌مان باشد. اين قراردادها برای سالهای سال شايد ۱۰ تا ۱۵ سال روی پيشروی اقتصاد و شتاب رشد اقتصادی اثر خواهد گذاشت.

به اين خاطر اين خيلی مهم است که دولت در اينجا يک ديد استراتژيک داشته باشد که تمام مسائل اين هيئت‌ها را در کنار هم بگذارد و ببيند کداميک از اينها در مجموع کلی مديريت اقتصاد کلان بهتر کار می‌کنند. فقط کافی نيست که ببينيم اين بهترين قرارداد در نفت است و پس ما انتخاب می‌کنيم. نه. اين بهترين قرارداد نفت چطور می‌نشيند در کنار بهترين قرارداد گاز، چطور می‌نشيند در کنار بهترين قرارداد کشتی‌سازی ما؟ بايد اينها را در چارچوب مکمل بودن همديگر نگاه کنيم. کاری که کره جنوبی در دهه هفتاد کرد و بسيار موفق بودند.»

اين سفرها و رفت‌ و آمدها اما در روزنامه‌های صبح تهران هم با استقبال بسيار روبه‌رو بوده. اگرچه برخی از روزنامه‌‌های اصول‌گرايان اين تمايل جهان برای از سرگيری روابط گرم با ايران را نکوهش کردند.»

حسين عليزاده می گوید: «مسئله صرفا‌ً خروج ايران از انزوا نيست. بلکه من اين سفرها را در نگاه تهران سفرهای استراتژيک می‌دانم. به اين معنی که ما شاهد بوديم آقای ظريف از بسياری از مقامات دعوت کردند به تهران سفر کنند. البته کشورهای ديگر هم متقابلا‌ً‌ همين تمايل را دارند. دو نکته در اين سفرها وجود دارد. يک، اينکه ايران از انزوا خارج می‌شود و دو، تهران نگاه استراتژيک به اين سفرها دارد که مسئله بازبرگشتن تحريم‌ها را تقريبا‌ً‌ منتفی می‌کند، و سوم اينکه مسلما‌ً‌ به چرخش درآمدن دستگاه زنگ زده اقتصاد رنجور ايران هم در فواصل اين ديدارها و سفرهای تجاری مسلما‌ً‌ حاصل خواهد شد.»

وزير خارجه ايتاليا رسما‌ً‌ از آقای حسن روحانی برای سفری رسمی به رم دعوت کرده است. اين در شرايطی است که دعوت‌نامه رييس جمهور فرانسه از آقای روحانی برای سفر به پاريس هم روی ميز رييس جمهوری ايران است.