تريبون‌های نماز جمعه در ايران مثل همه‌ی تريبون‌های رسمی و شبه رسمی مبلغ و مروج دروغ، تنفر، تبعيض و خشونت هستند اما يک تفاوت بنيادی با ديگر تريبون‌های نظام مثل راديو و تلويزيون دولتی، منابر، جلسات سخنرانی در مدارس و دانشگاهها، هيئت‌های مذهبی دولتی و حکومتی و نشريات و سايت‌های دولتی و حکومتی دارند.
آن تفاوت اين است که در نماز جمعه عمدتا خودی‌ها حضور دارند (و البته تعدادی از سربازان که به نحو اجباری برای سياهی لشگر بودن آنها را می آورند و سخنرانان اهميت زيادی بدان‌ها نمی دهند) و ائمه جمعه و سخنرانان قبل از خطبه‌ها فضا را راحت تر برای گفتن بسياری از قضايا و ما فی الضمير خود در کنار نسخه‌ی پيچيده شده در ستاد مرکزی نماز جمعه مستقر در تهران می بينند.
اما آنها در برخی موارد فراموش می کنند يا متوجه نيستند که سخنانشان توسط افراد يا خبرنگاران نقل می شود. از همين جهت بسياری از سخنانی که تبليغاتچی‌های نظام در بسياری از تريبون‌ها نمی گويند در نمازهای جمعه به زبان می آورند.
به همين دليل خطبه‌ها و سخنرانی‌های نماز جمعه برای درک برنامه‌های تبليغاتی حکومت مواد خوبی فراهم می آورند. به چند مورد از وجوه اين برنامه‌های تبليغاتی اشاره می کنم. در مطالب نقل شده به خوبی ترويج تنفر از غرب، خشونت، تبعيض عليه زنان و دروغگويی مشاهده می شوند.
رقم دادن به نظريه‌ی توطئه
احمد سالک در سخنان پيش از خطبه‌های نماز جمعه اصفهان،می گويد: "دشمنان برای معتاد کردن هر فرد به مواد مخدر ۳۰۰ ميليون و برای هر طلاق ۱۵۰ ميليون تومان هزينه می‌کنند." (تابناک ۱۱ بهمن ۱۳۹۳) با توجه به حدود ۱۵۰ هزار طلاق سالانه و حدود ۲ ميليون نفر معتاد اين يعنی حدود ۶۰۰ هزار ميليارد تومان برای اعتياد (۲۰۰ ميليارد دلار تا کنون و حدود ۶ ميليارد دلار سالانه در دوران جمهوری اسلامی) و ۲۲.۵ هزار ميليارد تومان سالانه (۷ ميليارد دلار) برای طلاق. آقای سالک نمی گويد اين هزينه را چه کشورهايی بر عهده گرفته‌اند، چگونه و توسط چه سازمان‌هايی هزينه می شود و چگونه در داخل کشور هزينه می شود
برخورد با منتقدان
امام جمعه موقت شيراز در مورد سفر هادی غفاری به شيراز و انتقاد وی از تبعيت کورکورانه از ولی فقيه می گويد: "اگر هادی غفاری از شيراز فرار نکرده بود، دانشجويان دندانش را در دهان وی خرد ميی کردند تا درس عبرتی باشد که افراد بدسابقه و منفور قدم در محيط‌های علمی سومين حرم اهل‌بيت نگذارند." (فارس، ۲۴ آذر ۱۳۹۳) امام جمعه‌ی مشهد نيز خمله به وی را کار گروه‌های ارزشمدار خواند: "افرادی که با مطهری نماينده مجلس برخورد کردند اراذل و اوباش نبودند بلکه همين مردم ارزشمدار بودند که وظيفه خود ديدند با يک عنصر غيرارزشی و منحرف برخورد کنند و نيروهای متدين پای آرمانهای خود ايستاده اند." (تابناک، ۲ فروردين ۱۳۹۴)
توهين به زنان و مردان
امام جمعه انار در استان کرمان می گويد: "زنانی که آرايش کنند و به خارج از خانه بروند، اگر به همسران‌شان گفته شود ديوث، حق‌شان است." (انار پرس، ۲۱ تير ۱۳۹۲) امام جمعه‌ی مهريز در اين بخش سهم توهين به زنان را ادا می کند: "زنان بد حجاب مانند الاغ‌های پالان دار هستند." (بشارت نو، ۲۸ مرداد ۱۳۸۷) جنتی، علم الهدی و حسنی (امامان جمع‌ی تهران، مشهد و اروميه) قهرمانان توهين به مخالفان و منتقدان، دگرباشان، ناهمرنگ‌ها و دگرانديشان بوده‌اند.
منتخبان خامنه ای برای اين منصب اصولا افراد غير مودب و مهاجمی هستند و در غير از تريبون نماز جمعه نيز به توهين‌های آشکار خود حتی به اعضای کاست حکومتی ادامه می دهند: "در مجلس خبرگان رهبری نيز هيچ کسی نمی‌تواند هيچ غلطی را درباره جايگاه رهبری مرتکب شود." (موحدی کرمانی، باشگاه خبرنگاران جوان، ۲۸ بهمن ۱۳۹۳)
شيطانی معرفی کردن ابزارهای ارتباطی جديد
امام جمعه موقت قزوين می گويد: "امروز مدل‌های پيشرفته گوساله سامری در قالب ماهواره و اينترنت در بين مسلمانان رواج پيدا کرده است." (رسا ۷ بهمن ۱۳۹۳) تريبون‌های نماز جمعه در ۳۶ سال گذشته هميشه ابزاری برای حمله به رسانه‌های نوين و هر انچه کاملا در اختيار حکومت نبوده بوده است.
تبريک مرگ پادشاه عربستان
احمد جنتی در نماز جمعه‌ی ۱ بهمن ۱۳۹۳ تهران رسما مرگ پادشاه عربستان را تبريک گفت. اين گونه سخنان معمولا برای سياست خارجی کشور مشکل ايجاد می کنند. توهين به روسای کشورهای غربی مثل ايالات متحده، فرانسه و بريتانيا هر از چندگاهی و به مناسبت به ابزاری برای اعلام استقلال کشور يا بسيج نيرو تبديل می شود.
زنانه- مردانه‌ی نوبتی
يوسف طباطبايی نژاد امام جمعه اصفهان می گويد: "اختلاط دختر و پسر در دانشگاه اشتباه است، زيرا ما در اوايل انقلاب دانشگاهها و امکانات زيادی نداشتيم و مجبور بوديم که کلاس‌ها را مختلط برگزار کنيم، اما در حال حاضر دانشگاه‌های زيادی در شهرها وجود دارد و می‌توان دانشگاهها را سه روز زنانه و سه روز مردانه کرد." (ايسنا، ۷۸ بهمن ۱۳۹۳) ين گونه ايده‌ها در پنج دهه‌ی اخير نشر مدام داشته و برخی از آنها به اجرا درآمده‌اند.
مطربی ممنوع است
احمد علم‌الهدی در خطبه‌های نماز جمعه مشهد می گويد: "از نظر بنده برگزاری کنسرت در مشهد آزادی هنر نيست بلکه ولنگاری و مطرب بازی است." (ايسنا، ۸ اسفند ۱۳۹۳) با همين طرز تفکر به علاوه‌ی قدرت نظامی و امنيتی سپاه و نيروی انتظانی و بسيج است که جلوی اجرای کنسرت‌ها در شهرستان‌ها علی رغم مجوز دولتی گرفته می شود.
مسئوليت مستقيم علی خامنه‌ای
هر سخنی که از زبان ائمه‌ی جمعه صادر می شود به گونه‌ای بيان ديدگاه‌ها و سياست‌های علی خامنه ای است و او مسئول مستقيم هر سخنی است که از دهان ائمه جمعه خارج می شود به پنج دليل:
۱. بسیاری ائمه‌ی موجود جمعه شاگردان دروس خارج خامنه‌ای هستند و سال‌ها تحت ادبيات و ديدگاه‌ها و منش و روش خامنه ای قرار داشته‌اند؛ او اين افراد را برای دستگاه تبليغاتی حکومت دستچين کرده است؛
۲. ائمه‌ی جمعه‌ی بازمانده از دوران خمينی يا به تدريج از دنيا رفتند (جمی امام جمعه آبادان، ابوالحسن شيرازی امام جمعه مشهد) يا با فشار و جوسازی انصار و بسيجيان کناره گرفتند (طاهری امام جمعه اصفهان) يا به واسطه‌ی فساد خود و اعضای خانواده استعفا دادند (مثل حائری شيرازی امام جمعه شيراز)؛
۳. ستاد مرکزی ائمه جمعه هر هفته سر فصل‌های مباحث هر هفته را برای ائمه جمعه‌ی سراسر کشور ارسال می کند و آنها از روی يک متن سخنان و مواضع خامنه‌ای را تکرار می کنند؛ آنها می توانند عناوين را هر طور که می خواهند باز کنند اما آن چنان در معرض نظام تبليغاتی حکومت هستند و آن چنان سياست‌های خامنه‌ای در آنها رسوب يافته که بيرون از دايره‌ی مورد قبول خامنه‌ای نمی روند؛
۴. تا کنون حتی يک مورد به چشم نمی خورد که ائمه‌ی جمعه منصوب خود خامنه‌ای موضعی بر خلاف وی گرفته باشند يا به خاطر يک موضع گيری يا نوعی ادبيات توبيخ شده يا کنار گذاشته شده باشند؛ آنها به گونه‌ای انتخاب می شوند که حتی مطالبی که ممکن است از دهانشان بدون توجه بيرون می آيد با مواضع رهبر يکی باشد؛
۵. اگر يکی از آنها به ندرت سخنی متفاوت با خط مشی های اعلام شده برای هر هفته ابراز کند به زودی عذر وی خواسته می شود. به سرنوشت ائمه‌ی جمعه‌ی برکنار شده در دوران خامنه‌ای (به ارث رسيده به وی از دوران خمينی) نگاه کنيد: از طاهری در اصفهان و رفسنجانی در تهران تا امينی در قم. همه‌ی آنها در يک نکته اشتراک داشته‌اند: به زبان آوردن سخنانی که مو به مو از رهبر الهام گرفته نشده‌اند. آنها که نتوانند از روی دفترچه‌ی ستاد نماز جمعه خطابه ايراد کنند خود به تدريج کنار می روند مثل امامی کاشانی.
----------------------------------------------
نظرات مطرح شده در این نوشته، الزاما بازتاب دهنده دیدگاه‌های رادیو فردا نیست.
