آندری پريماچنکو، فيلمساز جوان اوکراينی برای درک تصويری که مردم دنيا به ويژه غربی ها از مردم کشورش دارند به هاليوود روی آورد تا جوابش را در آنجا پيدا کند.
کارگردان ۲۴ ساله می گويد:«برای شناخت و معرفی اوکراين در غرب، ابتدا بايد بدانيم غرب چه تصوری از مردم اوکراين دارد. بهترين و موثرترين شيوه برای شناخت اين تصوير، جستجو در فيلم ها و مجموعه های تلويزيونی آمريکايی است.»
آندری پريماچنکو جستجوی خود را با غوطه ور شدن در صدها محصول سينمايی و تلويزيونی، از فيلم های کلاسيک کری گرانت گرفته تا فيلم های جاسوسی و کمدی های تلويزيونی، انجام داد.
نتيجه جستجوی او نود فيلم سينمايی و برنامه تلويزيونی است که در طول نيم قرن گذشته در صنعت سينما و سرگرمی هاليوود ساخته شده اند. عليرغم عناوين و ژانرهای متفاوت، پيام کلی اين محصولات سياه و سفيد است.
او می گويد:«اوکراين در تمام اين فيلم ها يا کشوری است که محصولات بی کيفيت و ارزان می سازد و يا کشور بدی است که در آن اتفاقات ناگوار روی می دهد. مردان اوکراينی يا سرباز و راهزن و يا کودن تصوير می شوند. زنان اوکراينی نيز متاسفانه همه يا روسپی يا زن های درشت هيکل و کارگرند. تصويری که اين فيلم ها از اوکراين و اوکراينی ها می دهند بسيار نامطلوب است.»
جنايت و کارگران جنسی
اين فيلمساز جوان اهل کيف کليپ هايی از همه اين فيلم ها را در يک ويدو گرد آورده است. در بهترين تصويرهای ارائه شده «اوکراين» سرزمينی دوردست و ناشناخته ای است با مردمانی که با لباس های محلی می رقصند، دختران قوی اندام روستايی و بالاخره ودکای خوش طعم است. و در بدترين تصويرها، اوکراين آشيانه جرم و روسپيگری دوران پس از شوروی و محل صدور زنان نظافت چی و شوفرهای شخصی است.
در يکی از اين کليپ ها از فيلم کمدی «يک، دو، سه» محصول سال ۱۹۶۱ و نامزد جايزه اسکار، هورست بوخهولتز هنرپيشه فقيد آلمانی در نقش يک کمونيست اهل آلمان شرقی دخترمانيکوريست جوانی را سرزنش می کند و سر او فرياد می زند که: «دختر جوان و سالمی مانند تو بايد گندم های مزارع اوکراين را کوتاه کند و نه ناخن مردم را.»
در کليپ ديگری از مجموعه تلوزيونی و کمدی آمريکايی به نام «جويی» محصول سال ۲۰۰۵ ، يک زن جوان موطلايی خودش را وکيل معرفی می کند و زن ديگری در فيلم در ميان حرفش می پرد و می گويد «ببين، خانم برای من مهم نيست در اوکراين چه کاره بودی. حالا اينجا تو آمريکا شغلت سرايداريه.»
بعضی از اين کليپ ها به واقعيت نزديکتر هستند، بويژه در آنهايی که اوکراينی ها با روس اشتباه گرفته می شوند. در يک مجموعه دنباله دار تلويزيونی به نام «در جلوی چشم » محصول سال ۲۰۰۸ ، يک زن جوان اوکراينی به يکی از مسئولان ادرات دولتی که سعی می کند برای خوشايند او به زبان روسی دست و پا شکسته حرف بزند، می گويد: «زبان ما اوکراينی ها، اوکراينی است.»
ويديوی پريماچنکو اولين تلاش برای زدودن تصويرهای کليشه از هموطنانش نيست. در جريان اعتراضات در «يوروميدان» در شهر کيف، او همراه اولکساندرا کومياخوف هنرمند ديگر اوکراينی مجموعه ای را به نام «تصويرهای دست ساز از يک به اصطلاح تروريست» ساختند. اين مجموعه تلاش می کند از مردم اوکراين در جريان تظاهرات «يورو ميدان» و سرکوب آنها توسط دولت وقت يک تصوير حقيقی بدست دهد.
آندری پريماچنکو می گويد حتی حالا که در سطح جهان به رويداد های اوکراين توجه بسياری جلب شده مدت زيادی طول می کشد تا ذهنيت غربی ها از کشورش به حقيقت نزديک شود. او می گويد:«در شش ماه گذشته، اوکراين و اوکراينی ها نشان دادند که ما آن مردمی که در فيلم ها به تصويرکشيده شده اند نيستيم. با اينحال از آنجاييکه بيش از نيم قرن چنين تصويری از ما به غربی ها ارائه شده آنها ما را به همين صورت می بينند.»
آن کشور بزرگ دوردست
پريماچنکو که بزودی در رشته روزنامه نگاری از دانشگاه کاتوليک شهر لِويو فارغ التحصيل می شود، به فيلم های محصول اوکراين و کتابهايی اشاره می کند که «توصيف خوبی از واقعيت های مردم و کشور اوکرين به دست می دهند.»
او بويژه به فيلم «نامه های گمشده» ساخته دهه ۷۰ ميلادی با شرکت ايوان ميکولايچک اشاره می کند که از غذا، لباس و موسيقی سنتی اوکراين به شکل خوشايندی تجليل می کند. اين فيلمساز جوان با تحسين اولاس سامچوک ناراضی اوکراينی از کتاب سه گانه او با نام «وَلين» به عنوان يکی از مهمترين تصويرهای ترسيم شده از زندگی دهقانان اوکراينی در دوران رژيم بلشويکی نام می برد.
اما آندری پريماچنکو می گويد از آنجاييکه اين آثار در خارج از مرزهای کشور در دسترس مخاطبان محدودی است وظيفه نسل جوان هنرمندان، نويسندگان و فيلمسازان است تا مفهومی واقعگرايانه تر از اوکراين و اوکراينی بودن به مخاطبان غربی ارائه کنند. او می گويد: «فکر می کنم که مخاطبان غربی در باره آن کشور بزرگ در مرزهای شرقی اروپا بايد بيشتر از اينها اطلاعات کسب کنند. ما بزودی بخشی از دنيای غرب خواهيم بود، و به نفع همه ما است که درباره يکديگر بيشتر بدانيم.»
---------------------------------------------------------
این مطلب در سایت انگلیسی رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی منتشر شده است.
