مدیر کل ثبت آثار تاریخی سازمان میراث فرهنگی ایران در پاسخ به اعتراض افغانستان به توافق ایران و ترکیه برای ثبت مشترک «مثنوی معنوی» اثر مولانا جلالالدین بلخی در فهرست میراث جهانی، از حضور افغانستان در ثبت این اثر استقبال کرد و گفت که «هر قدر پرونده مثنوی گستردهتر باشد عظمت مولوی و آثار او را نشان میدهد».
به گزارش خبرگزاری ایسنا، فرهاد نظری روز جمعه، ۲۱ خرداد، در عین حال گفت که ثبت جهانی این اثر «یک موضوع کاملا تکنیکی» است و« باید کتاب و اسناد کامل در این زمینه ارائه شود» و « اگر موارد مورد نظر ناقص باشد شانس ثبت را کمتر میکند».
وی تاکید کرد که مکان تولد مولانا جلالالدین بلخی و ثبت کتاب« مثنوی معنوی»، دو چیز« متفاوتند» و اگر کشوری مانند تاجیکستان نیز یک نسخه از «فیهمافیه» یا «مجالس سبعه» این شاعر را داشته باشد و «هیچ کشور دیگری این نسخه را نداشته باشد به تنهایی میتواند آن را ثبت کند».
مدیر کل ثبت آثار تاریخی میراث فرهنگی ایران همچنین اعلام کرد که این دفتر در روزهای کاری آینده، دراین باره با مقامات افغانستان تماس خواهد گرفت.
رضا صالحی امیری، رئیس سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران، روز ۱۱ خرداد خبر داده بود که ایران و ترکیه توافق کرده اند، « مثنوی مولوی را به صورت مشترک» در فهرست آثار جهانی ثبت کنند.
انتشار این خبر اعتراض گسترده مقامات دولت و فعالان مدنی افغانستان را به دنبال داشت و تجمعهای اعتراضی دراین باره در کابل برگزار شد.
در همین حال اسد الله غضنفر، مشاور فرهنگی رئیس جمهوری افغانستان، روز پنج شنبه به رادیو آزادی گفته بود که «مولانا جلال الدین محمد بلخی و آثار وی متعلق به افغانستان است و حکومت مانع این حرکت ایران و ترکیه خواهد شد».
براساس روایتها مولانا جلالالدین محمد بلخی در سال ۶۰۴ هجری قمری در بلخ زاده شد.
پدر او مولانا محمد بن حسین خطیبی، معروف به بهاءالدین ولد سلطانالعلما، از بزرگان بلخ و مردی عارف بود.
سلطانالعلما در سال ۶۱۰ هجری قمری، همزمان با هجوم چنگیز خان و مخالفتهای زمامداران آن وقت، بلخ را ترک کرد، وی نخست به حج، سپس به بغداد، مکه، شام و سر انجام به قونیه رفت و تا اخیر عمر همانجا ماند.
آثار مولانا جلالالدین محمد بلخی به زبان فارسی است و آرامگاه در شهر قونیه در ترکیه است.
در روزهای گذشته علاوه بر تلاش ایران و ترکیه برای ثبت مشترک«مثنوی معنوی»، احتمال بازی لئوناردو دی کاپریو در نقش مولانا جلالالدین محمد بلخی ، موجی از واکنشها در انتقاد از سیاست «سفیدسازی» در هالیوود را به دنبال داشته است.