سال ۷۸ خبری درمحافل سیاسی پیچید که یکی از محافظان محمد خاتمی به چند مرجع تقلید مراجعه کرده وخطاب به آنها گفته،اگر فتوا دهند،حاضر است رئیس جمهور را ترور کند.
این مراجع تقلید اما به اداره اطلاعات قم گزارش داده بودند و این فرد دستگیر شد.
تا دو سال بعد، از این فرد گزارشی منتشر نشد،تا اینکه او به تعدادی از روزنامه‌ها مراجعه کرد و خبر داد، پس از مدتی بازداشت، بدون بازخرید شدن از سپاه پاسداران اخراج شده و این نهاد به اصطلاحِ رایج، سوابق او را نیز صفر کرده،انگار نه انگار که ۱۱ سال از کارکنان این نهاد بوده است.
او گفت که عضو سپاه خرم‌آباد بوده و فرماندهان این نهاد از گرایش‌های افراطی‌اش خبر داشته‌اند اما با وجود این، با پیوستن او به سپاه حفاظت انصار موافقت کرده بودند.
به جز موارد انگشت شمار این چنینی، در طول بیش از ۳۰ سال گذشته ،کمتر خبری درباره سپاه حفاظت انصار المهدی که مسئولیت حفاظت از مقامات و اماکن خاص جمهوری اسلامی را دارد، منتشر شده است. حمله به مجلس ایران و آرامگاه آیت‌الله خمینی اما باعث شد، این بخش از سپاه در کانون توجهات قرار گیرد.
سابقه تشکیل سپاه حفاظت
در سال‌های ابتدایی دهه ۶۰ تیپ و سپس لشکر حفاظت انصار المهدی برای حفاظت از مقامات جمهوری اسلامی تشکیل شد.
حفاظت از تعدادی از مقامات نیز بر عهده کمیته‌های انقلاب بود. پس از مدتی توافق شد که سپاه، حفاظت از مقامات به اصطلاح درجه یک را عهده‌دار باشد و نیروی انتظامی حفاظت از مقامات درجه سه و گاهی درجه دو.
البته بعضی از مقامات درجه یک از جمله مهدی کروبی گاهی ترجیح داده‌اند، محافظان‌شان از افسران نیروی انتظامی باشند.
حفاظت از آیت‌الله خامنه‌ای را تشکیلات جداگانه‌ای به نام «سپاه ولی امر» بر عهده دارد.این سپاه و سپاه حفاظت انصارالمهدی پیش از این لشکر خوانده می‌شدند، اما پس از تبدیل لشکرهای سپاه به سپاه‌های استانی، نام این لشکرها نیز به سپاه تغییر یافت.
از سال‌های ابتدایی انقلاب نیز حفاظت از رهبر جمهوری اسلامی تشکیلات جداگانه‌ای داشت و سراج‌الدین موسوی، عضو دفتر آیت‌الله خمینی، علاوه بر سمت‌های دیگر، این سمت را نیز عهده‌دار بود.
تعداد محافظان مقامات جمهوری اسلامی معمولا بر اساس مصوبات کمیته‌هایی در شورای عالی امنیت ملی تعیین می‌شود. در کنار رئیس‌جمهور، اکبر هاشمی رفسنجانی بیشترین محافظان و رتبه‌بندی امنیتی را داشت.
به جز معاون اول، وزرایی مانند وزرای اطلاعات و کشور و خارجه به نسبت دیگر وزرا محافظان بیشتری دارند. وزیران اطلاعات، کشور و خارجه پس از دوران وزارت نیز محافظ دارند. دیگر وزرا معمولا سه یا چهار محافظ دارند که یک نفر «سرتیم» خوانده می‌شود و فرمانده نیروهای دیگر است. این محافظان معمولا در شیفت‌های ۲۴ ساعته فعالیت می‌کنند.
به جز روسای قوه قضائیه و مجلس، تعداد زیادی از مقامات قوه قضائیه از جمله دادستانها و برخی از قضات دادگاه انقلاب نیز تیم حفاظت دارند. فرزندان برخی از مقامات از جمله روسای قوا، معاون اول و یا معاونان قوه قضائیه نیز محافظ دارند. در برخی از دوره‌ها نیز بر اساس پروتکل‌های حفاظت، فرزندان مقامات ارشد می‌توانستند جزو تیم حفاظت از آنان باشند.
برخی از نمایندگان شاخص مجلس نیز محافظ دارند. در اکثر دوره‌های مجلس نمایندگان می‌توانستند دو همراه داشته باشند که یکی از آنان مسئول دفتر و دیگری محافظ است. البته محافظان نمایندگان مجلس، اکثرا از نزدیکان‌شان هستند که ممکن است، در حال گذراندن دوره سربازی باشند و یا به عنوان کارمند موقت فعالیت کنند و حقوق‌شان توسط مجلس پرداخت شود. نمایندگان مجلس همچنین اجازه حمل اسلحه دارند و اگر تمایل داشته باشند، می‌توانند از سپاه اسلحه دریافت کنند.
علاوه بر مقاماتی که به صورت ثابت محافظ دارند، ممکن است در مقاطعی برخی از شخصیت‌های سیاسی محافظ داشته باشند. از جمله پس از گزارش‌های عمادالدین باقی و اکبر گنجی درباره موضوع قتل‌های زنجیره‌ای، در سال‌های پایانی دهه ۷۰، آنان مدتی محافظ داشتند.
از حفاظت تا تجارت
اکثر نیروهای سپاه حفاظت انصار از همان سال‌های ابتدایی انقلاب و در سن زیر ۳۰ سال، عضو این نهاد شدند.
در دهه ۸۰ و پس از بازنشسته شدن تعدادی از نیروهای قدیمی، این لشکر تعدادی نیروی جوان استخدام کرد. نیروهای این سپاه در طول سال‌های گذشته فیلترهای زیادی را رد کرده‌اند و مورد اعتماد سپاه و دیگر نهادها هستند. بر خلاف برخی از دیگر نیروهای سپاه پاسداران و نهادهای امنیتی، این نیروها به ندرت به صورت افراطی حامی رهبر جمهوری اسلامی هستند، شاید به این دلیل که با بسیاری از چهره‌های سیاسی از جناح‌های مختلف از نزدیک آشنایی و به موضوعات سیاسی تسلط دارند.
این نیروها البته معمولا برای مقابله با اتفاقات احتمالی چندان ورزیده نیستند، خصوصا اینکه در ۳۰ سال گذشته به ندرت تهدیدی علیه مقامات بلندپایه جمهوری اسلامی رخ داده است. هر چند سپاه حفاظت انصار هر از چند گاهی مانورهایی برگزار می‌کند، اما اعضای این سپاه به شوخی و جدی گفته‌اند که معمولا اکثر ترورهای فرضی در این مانورها موفق بوده‌اند. پیش از حادثه حمله به مجلس ایران، ترور افراد مشهور به دانشمندان اتمی ایران نیز نشان داد که اعضای این سپاه در برابر حملات جدی چندان توان برخورد ندارند.
حمله به مجلس نیز مشخص کرد که روش‌های معمول در این سپاه، قدیمی است و تنها در برابر گروه‌های مسلح مخالف جمهوری اسلامی در سال‌های ابتدایی انقلاب کاربرد داشته است. از جمله در فیلمی که از صداوسیما از حمله به مجلس منتشر شده، یکی از نیروهای حفاظت می‌گوید، برای اطلاع به حلقه امنیتی بعدی، خود به سمت درِ بعدی حرکت کرده و این در را بسته است. مشخص نیست چرا او بی‌سیم نداشته یا از بی‌سیم استفاده نکرده است، اما به هر حال همان‌گونه که محمود صادقی، نماینده تهران، نیز در توئیتر خود نوشته است، «مجلس سیستم هشدار ندارد» که در این‌گونه مواقع به صورت اتوماتیک همه متوجه خطر شوند.
نیروهای سپاه حفاظت انصار اما سرنوشت متفاوتی دارند. برخی از آنها تا پایان در این شغل می‌مانند و بازنشسته می‌شوند، برخی اما به دلیل روابط با مقامات، کارمند و یا مدیر دستگاه‌های دولتی می‌شوند. از جمله اردشیر درویشی، «سرتیم» حفاظت از اسفندیار رحیم مشایی که مدتی مسئول تشریفات سازمان میراث فرهنگی شد و مدتی نیز رئیس ورزشگاه آزادی.
نیروهای سپاه حفاظت انصار اما سرنوشت متفاوتی دارند. برخی از آنها تا پایان در این شغل می‌مانند و بازنشسته می‌شوند، برخی اما به دلیل روابط با مقامات، کارمند و یا مدیر دستگاه‌های دولتی می‌شوند. از جمله اردشیر درویشی، «سرتیم» حفاظت از اسفندیار رحیم مشایی که مدتی مسئول تشریفات سازمان میراث فرهنگی شد و مدتی نیز رئیس ورزشگاه آزادی.
برخی از محافظان نیز که اعتماد مقامات ارشد جمهوری اسلامی را جلب کرده‌اند، از جمله برخی از محافظان اکبر هاشمی رفسنجانی و مهدی کروبی، منشی مخصوص آنان شدند. برخی از محافظان نیز از سپاه استعفا داده و به فعالیت‌های اقتصادی مشغولند.
محافظان مقامات موظفند در دفترچه‌های مشهور به «لوح» گزارشی از محل‌هایی که آنان رفته‌اند و یا حتی غذا خورده‌اند، را بنویسند. بخشی از خبرهایی که در خبرگزاری‌های تسنیم و فارس درباره مقامات منتشر می‌شود، نیز برگرفته از این گزارش‌هاست.
محافظان به دلیل همراهی دائم مقامات جمهوری اسلامی خاطراتی شنیدنی دارند و به عبارتی «مخزن الاسرار» محسوب می‌شوند. آنان اما تنها می‌توانند با اجازه سپاه حفاظت مصاحبه کنند و در سال‌های گذشته مصاحبه معدودی از آنان از جمله برخی از محافظان محمود احمدی‌نژاد منتشر شده است.
