سازمان پیمان اتلانتیک شمالی یا ناتو، سه شنبه ۵ بهمن، نخستین دفتر خود را در کویت گشود. در مراسم گشایش این دفتر، ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو؛ شیخ جابر مبارک الصباخ، نخست وزیر کویت؛ صباح الخالد الصباح، وزیر خارجه کویت؛ خالد بن احمد آل خلیفه، وزیر خارجه بحرین؛ عبدالطیف الزیانی، دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس؛ و شماری دیگر از مقامهای نظامی و دولتی حضور داشتند.
در این راستا، دبیر کل ناتو این دفتر به عنوان یک «کانون حیاتی» برای همکاری های بین این سازمان و شرکایش در حوزه خلیج فارس برشمرد و بر اهمیت مبارزه با تروریسم تاکید ورزید.
گفتنی است که مرکز ناتو در کویت در چهار چوب «ابتکار همکاری استانبول» تاسیس شده است.
ابتکار همکاری استانبول
شانزده سال پیش در سال ۲۰۰۴ میلادی در جریان نشست سران ناتو در استانبول طرح «ابتکار همکاری استانبول» یا آی سی آی با هدف ارتباط و همکاریهای امنیتی ناتو با کشورهای خاورمیانه به ویژه کشورهای عرب خلیج فارس شکل گرفت.
ناتو درباره اهمیت این ابتکاردر وبگاه خود آورده است: «از نظر ما صلح و ثبات در منطقه خلیج [فارس] اهمیت فوق العاده‌ای دارد ... وهدف ما تعمیق همکاریهای امنیتی با شرکای ما در خلیج [فارس] است ضمن اینکه از پیوستن دیگر کشور‌ها به ابتکار همکاریهای استانبول استقبال میکنیم.»
تا به حال کشورهای کویت، قطر، امارات و بحرین به ابتکار همکاری استانبول پیوسته اند و انتظار میرود که عربستان سعودی و عمان نیز به عضویت آن در آیند.
وبگاه ناتو رئوس کلی همکاریها را چنین آورده است:
توصیه و راهنمایی درمورد بودجه و طرحهای دفاعی، متحول کردن بنیه نظامی، و روابط بین نظامیان و غیر نظامیان؛
کمک به هم کنش پذیری (تعامل متقابل) نظامی نیرو‌ها با برگزاری رزمایش‌های ویژه، دوره‌های آموزشی و کارآموزی برای بالا بردن توان نیرو‌های کشورهای شریک به منظور کارمشترک با نیرو‌های ناتو؛
همکاری برای مبارزه با تروریسم؛
همکاری علیه گسترش سلاحهای کشتار جمعی؛
همکاری در زمینه تامین امنیت مرزها برای جلوگیری از قاچاق مواد مخدر، سلاح و انسان؛
کمک به تهیه طرحهای رویارویی با سوانح طبیعی و وضعیت‌های اضطراری.
اظهارات دبیر کل ناتو، وزیر خارجه کویت
ینس استولتنبرگ قبل از افتتاح دفتر یاد شده با تمجید از کویت و اراده آن برای بالا بردن امنیت منطقه‌ای در مصاحبه‌ای به خبر گزاری رسمی کویت (کونا) گفت: «ما با تهدید‌های امنیتی مشترک مانند تروریسم، گسترش سلاح ، و حمله‌های سایبری مواجه هستیم و آرمان‌های یکسان برای صلح و ثبات منطقه داریم و چالش‌های امنیتی مشترک ما ایجاب میکند که بیش از پیش با یکدیگر همکاری کنیم و به همین علت است که دیالوگ سیاسی و همکاریهای عملی را با شرکای مان گسترش میدهیم.»
او در مراسم افتتاح دفتر یاد شده خطاب به حاضران اظهار داشت ناتو صد‌ها افسر عراقی را برای مبارزه بهتر با داعش در اردن آموزش داده است و اکنون در حال «گسترش آموزش و ظرفیت سازی» در عراق است.
ینس استولتنبرگ در ادامه افزود ناتو از راههای دیگر از جمله حمایت مستقیم از ائتلاف بین المللی ضد داعش به رهبری آمریکا، با این گروه مبارزه میکند.
گشایش این مرکز به گفته دبیر کل ناو، نشانه یک «همکاری تمام عیار نظامی» و به معنی ضمانت برای امنیت دسته جمعی نیست بلکه وسیله‌ای است برای ناتو که از طریق آن میتواند همکاریهای خود را در زمینه‌های مختلف با شرکایش در منطقه گسترش دهد ، به ویژه در عرصه‌های مبارزه با تروریسم، امنیت منابع نفتی، دفاع سایبری، دفاع در مقابل حملات ناشی از سلاحهای شیمیایی، بیولوژیکی و هسته ای، و امنیت در دریا.
شیخ صباح الخالد الصباح نیز در مراسم گشایش دفترمذکور با اشاره به پیشینه همکاریهای کویت با ناتو، گفت منطقه خلیج [فارس] با چالش‌های جدی روبروست و همکاری با سازمانهای بین المللی برای مقابله با آنها ضروری است و دفتر ناتو میتواند سکویی برای ارتقا همکاریهای بیشتر باشد.
سفر وزیر خارجه کویت به تهران
در این میان وزیر خارجه کویت، یک روز پس از گشایش مرکز یاد شده، چهارشنبه ۶ بهمن، با پیامی از سوی امیر کویت برای حسن روحانی ، رییس جمهوری ایران، وارد تهران شد. وزیر خارجه کویت بعد ار دو سال به ایران سفر کرده است.
روزنامه کویت تایمز از قول صباح الخالد الصباح گفته است پیام مذکور درپیوند با روابط ایران و کشورهای جنوب خلیج فارس و «پایه‌های دیالوگ و همکاری» دو طرف میباشد. وی می گوید «کشورهای خلیج [فارس] علاقه دارند که روابط‌شان با ایران به حال عادی برگردد و مبتنی بر قوانین بین الملل باشد. ... ما در این منطقه شریک یکدیگریم و منافع مشترک و ظرفیت‌های بالقوه فراوانی داریم.»
این سفر در حالی انجام میگیرد که ایران و عربستان سعودی در دو سوی مقابل جنگ‌های سوریه و یمن قرار دارند و کماکان به جنگ های نیابتی خود درسطح وسیع تر در منطقه ادامه میدهند.سال گذشته عربستان و بحرین روابط دیپلماتیک خود را با ایران قطع کردند. کویت در گذشته رابطه خوبی با جمهوری اسلامی داشته است و سفر امیر کویت به تهران در نیمه خرداد ۱۳۹۳ اولین سفر رهبر یک کشور دوست و همپیمان آمریکا به ایران بعد از انقلاب ۱۳۵۷ بود.
دفترناتو، دولت ترامپ
موضع دونالد ترامپ در قبال ناتو و اظهارات او درباره این سازمان که آنرا منسوخ و از کار افتاده توصیف کرد، تداوم همکاری های این سازمان را با کشورهای حاشیه خلیج فارس زیر سئوال برده است. از این رو دبیر کل ناتو در مراسم گشایش دفتر مذکور گفت دولت آمریکا ، به رغم انتقاد‌های تند پرزیدنت ترامپ «کاملاً متعهد» به سازمان پیمان اتلانتیک شمالی است و رئیس جمهوری امریکا، در جریان گفتگویی که با او داشتم، به پایداری‌اش به ناتو صحه گذاشت.
متعاقب گشایش دفتر ناتو، ینس استولتنبرگ در یک کنفرانس خبری بار دیگر به تعهد آمریکا به ناتو تاکید کرد و گفت: «به پایداری آمریکا اطمینان کامل دارم زیرا این کار هم به نفع اروپا وهم به نفع ایالات متحده آمریکا است.»
ایران و حضور ناتو در خلیج فارس
جمهوری اسلامی حضور نیرو‌های خارجی در خلیج فارس را مایه تنش، اختلافات و واگرایی کشورهای منطقه‌ای میداند و همواره به خروج این نیرو‌ها از خلیج فارس و تامین امنیت آن به وسیله ایران و کشورهای عربی اصرار ورزیده است.
این در حالی است که به رغم برجام و انتظارِ کاهش نگرانیهای کشورهای حاشیه خلیج از برنامه هسته‌ای ایران، دور تازه‌ای از تنش و ستیز میان ایران و این کشور ها، به ویژه با عربستان و بحرین، پا گرفته است.
اضافه بر این هیچ نشانه‌ای از کاهش نیرو‌های خارجی در منطقه خلیج فارس وجود ندارد. پایگاههای هوایی آمریکا درمنطقه کماکان فعال است و مرکز سنت کام ( فرماندهی مرکزی آمریکا) و ستاد شاخه دریایی آن ، ناوگان پنجم ، همچون گذشته در بحرین مستقر است و تردد ناو‌های آمریکایی به خلیج فارس ادامه دارد. در این میانه، علاوه بر پایگاه دریایی فرانسه در امارات، نیروی دریایی بریتانیا که در سال ۱۹۷۱ به طور کامل از خلیج فارس خارج شده بود، به تازگی بعد از ۴۴ سال بار دیگر یک پایگاه دریایی در بندر سلمان بحرین تاسیس کرد ه است.
تاسیس دفتر ناتو در کویت نیز مزید برعلت شده است گو اینکه کشورهای جنوب خلیج فارس با نگاهی متفاوت آن را عاملی برای کمک به تامین امنیت خود میدانند. در این راستا وزیر خارجه کویت گفته است: «تحقق امنیت و ثبات در منطقه برای کویت اهمیت دارد. برای کویت مهم است با هر طرفی که از برقراری امنیت و ثبات در منطقه سود می برد، شریک باشد.»
بعید است که ناتو مایل به تاسیس یک پایگاه نظامی در جنوب خلیج فارس باشد زیرا سه عضو مهم آن یعنی آمریکا، فرانسه و بریتانیا پایگاههای ویژه خود را در منطقه بر پا کرده اند. دفتر ناتو در کویت نقش متفاوتی خواهد داشت و با فعالیت‌های خود در زمینه‌های مبادله اطلاعات ، ارائه آموزش و رایزنیهای راهبردی به شرکایش در جنوب خلیج فارس به تامین "امنیت نرم"آنها کمک خواهد کرد.
---------------------------------------------------------
یادداشت‌ها و مقالات، آرای نویسندگان خود را بازتاب میدهند و بیانگر دیدگاهی از سوی رادیو فردا نیستند.
