لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
یکشنبه ۲ دی ۱۴۰۳ تهران ۲۰:۵۱

«از گیت‌ها تا لیکس‌ها»


افشای «اسناد پاناما» مورد استقبال شماری از روزنامه‌های نزدیک به اصلاح طلبان قرار گرفته است اما در میان روزنامه‌های نزدیک به اصولگرایان تنها تعداد اندکی به این رویداد در صفحه یک خود اشاره کرده‌اند.

در میان روزنامه‌های نزدیک به اصلاح طلبان، روزنامه‌های اعتماد، شرق، جهان صنعت، تعادل، ابتکار، فرهیختگان، روزان، ایران، دنیای اقتصاد، و تجارت در صفحه یک خود گزارش‌هایی درباره «اسناد پاناما» منتشر کرده‌اند اما روزنامه‌های آرمان، مردمسالاری، شهروند، همدلی، آفتاب یزد در صفحه یک خود اشاره‌ای به آن نکرده‌اند.

از روزنامه‌های نزدیک به اصولگرایان هم دو روزنامه جوان و خراسان یکی از تیترهای اصلی خود را به افشای «اسناد پاناما» اختصاص داده‌اند اما سایر روزنامه‌های این جناح از جمله قدس، حمایت، رسالت، کیهان، وطن امروز، و جام جم ترجیح داده‌اند در صفحه یک خود به این افشاگری توجه نکنند.

روزنامه ابتکار در سرمقاله شماره سه شنبه خود با عنوان «از گیت‌ها تا لیکس‌ها» نوشته است: «اگر جهان برای آگاهی از آنچه در اردوگاههای کار اجباری سیبری در اتحاد از هم فرو پاشیده شوروی سابق یا کوره‌های آدمسوزی آشویتس باید سال‌ها صبر می‌کرد، این روز‌ها حتی بقا و استیلای صاحبان قدرت بر جغرافیای اطلاعات و خود اطلاعات هم نمی‌تواند مانع از افشای حقایقی شود که به رسوایی دولت‌ها و چهره‌های شاخص جهان می‌پردازد.»

رضا دهکی در سرمقاله روزنامه ابتکار نوشته است: به افشای این اسناد بیش از هر چیز، چهار موضوع را در ذهن تداعی می‌کند؛ «اولین موضوع گسترده بودن موضوع فساد در جهان است» موضوع دوم «گره خوردن منافع فسادهای اقتصادی و سیاسی به یکدیگر است»، موضوع سوم «اثرگذاری جریان آزاد اطلاعات و روش‌های نوین انتشار اطلاعات و از جمله اینترنت در این زمینه است» و موضوع چهارم نیز «نقش روزنامه‌نگاری تحقیقی در افشای فساد» است.

روزنامه ابتکار با تاکید براینکه «جای خالی روزنامه‌نگاری تحقیقی در ایران در کنار مسائلی مثل اجرای ناقص قانون دسترسی آزاد به اطلاعات و نیز محدودیت‌های قانونی رسانه‌ها در افشای فساد باعث شده است که رسانه‌ها نتوانند نقش واقعی خود را در تاباندن نور به تاریکخانه فساد انجام دهند»

این روزنامه نوشته است: پس از افشای «فسادهای گسترده» مربوط به دولت سابق و تلاش‌های دولت یازدهم برای مقابله با فساد «تقویت نقش رسانه‌ها و البته توجه خود رسانه‌ها به روزنامه‌نگاری تحقیقی می‌تواند به ایجاد ناامنی برای زمینه وجود فساد کمک کند.»

روزنامه اعتماد در تیتر یک خود با تاکید براینکه «انتشار ۱۱. ۵ میلیون اسناد فساد و پولشویی سران و سیاستمداران مشهور جهان توفان خبری در دنیا به دنبال داشت»، این افشاگری را «واترگیت عصرما» توصیف کرده و نوشته است: «۱۲ تن از سران کنونی و سابق و ۷۲ تن از وابستگان و مرتبطان به سران جهان و ۱۴۰ سیاستمدار مشهور، درگیر رسوایی مالی قرن هستند» و این درحالی است که «۳۳ نفر از افرادی که اوراق پاناما آن‌ها را متهم می‌سازد، در لیست سیاه خزانه داری آمریکا قرار داشته‌اند.»

در گزارش روزنامه اعتماد تاکید شده است که «اوراق پاناما» نشان می‌دهد «چطور اقلیتی از چهره‌های برجسته و صاحبان قدرت که خودشان را در برابر هیچکس مسئول و پاسخگو حس نمی‌کنند، چه ثروت خارق العاده و وحشتناکی با شیوه‌های غیرقانونی و پولشویی و گریز از پرداخت مالیات اندوخته و پنهان کرده‌اند.»
اعتماد با اشاره به اینکه «۴۰۰ روزنامه و ۱۰۷ رسانه جهان از ۷۸ کشور دست اندرکار بوده‌اند»، نوشته است: «هیچ روزنامه نگار ایرانی در این پروژه مشارکت نداشته است.»

روزنامه جهان صنعت در صفحه یک خود طرحی را از چهره برخی رهبران متهم شده در اسناد پاناما چاپ کرده است که در آن تصویر محمود احمدی‌نژاد در کنار برخی از رهبران و روسای فعلی و سابق از جمله بشار اسد، ولادیمیر پوتین و ملک سلمان آمده است.

این روزنامه در تیتر یک خود نوشته است که میلیون‌ها سند پولشویی بزرگ‌ترین سیاستمداران جهان منتشر شد و در آن نام شماری از چهره‌های سیاسی «از حلقه پوتین تا ملک سلمان و احمدی‌نژاد» هستند.

جهان صنعت با اشاره به اینکه «در میان میلیون‌ها سندی که منتشر شده از ایران تنها چهار سند وجود دارد»، نوشته است: «ایران برای معاملات نفتی جهانی خود از شرکت دولتی برای دور زدن تحریم‌ها استفاده می‌کرد. همانطور که یکی از کارمندان شرکت موساک فونسکا گفته، محمود احمدی‌نژاد صاحب شرکتی بوده که با شرکت موساک فونسکا در ارتباط بوده است.»

این روزنامه همچنین در سرمقاله خود با تاکید براینکه «دیگر چیزی پنهان نمی‌ماند» نوشته است: «اینک در دهه دوم از هزاره سوم میلادی اگر کسی در گوشه‌ای از آلاسکا، پشت گوشش را بخاراند، اینجا در تهران با فشار فقط یک دکمه، سیر تا پیاز آن روی دایره می‌ریزد. تکنولوژی تا جایی جلو رفته و قطعا خواهد رفت که نه تنها زندگی عمومی که زندگی خصوصی آدم‌ها نیز در معرض دید و داوری همگان قرار می‌گیرد.»

مسعود سلیمی سرمقاله نویس جهان صنعت با اشاره به اینکه از روز دوشنبه «اسناد یک موسسه مالی پانامایی در فضای مجازی، صدالبته با تلاش گروهی از روزنامه نگاران غربی، به تدریج فاش می‌شود»، نوشته است: «این رویداد «باعث شده- و خواهد شد تا بسیاری از رهبران و شخصیتهای متنوع و مشهور جهان با اصطلاحی به نام پولشویی هم شناخته شوند.»

به نوشته جهان صنعت «اینکه چنین افشاگری‌هایی چه آثاری خواهد داشت مثلا بر اوضاع اوکراینکه رییس جمهورش در فهرست پولشویان قرار دارد اثر می‌گذارد یا خیر، یا مثلا اگر ثابت شود کسانی که با پوپولیسم مردم را سرکار گذاشته و می‌گذارند و بعد پول کشورشان را در پاناما شست وشو می‌دهند زیرسوال خواهند رفت یا به کارشان ادامه می‌دهند، بماند» اما مهم این است که «دیگر چیزی پنهان نمی‌ماند.»
روزنامه شرق هم در تی‌تر یک خود با عنوان «دست‌های آلوده» ضمن اشاره به اینکه «فهرست پول شویی برخی رؤسا و چهره‌های مشهور جهان منتشر شد»، نوشته است: «به ادعای روزنامه آلمانی زوددویچه نام احمدی‌نژاد نیز در این فهرست قرار دارد.»

روزنامه تعادل نیز تیتر و عکس یک خود را به افشای اسناد پاناما اختصاص داده و آن را «بزرگ‌ترین افشاگری تاریخ» «بزرگ‌ترین ضربه» به پناه گاه‌های فرار از مالیات در جهان ارزیابی کرده است.

در میان روزنامه‌های نزدیک به اصولگرایان، روزنامه خراسان تی‌تر یک خود را به انتشار اسناد پاناما اختصاص داده و آن را «بزرگ‌ترین افشاگری فساد مالی تاریخ» توصیف کرده و نوشته است: «روزنامه آلمانی زوددویچه سایتونگ با مشارکت حدود ۴۰۰ خبرنگار در سراسر جهان اسنادی را مورد بررسی قرار داده است که شامل فعالیت های افراد ثروتمند و قدرتمند جهان از سال ۱۹۷۷ تا پایان سال ۲۰۱۵ است» و اسامی «برخی رهبران جهان، سران عرب، ورزشکاران و مدیران فیفا در صدر اسناد فرارمالیاتی و پولشویی» در این اسناد دیده می‌شود.

روزنامه خراسان با اشاره به اینکه « دویچه وله مدعی وجود نام محمود احمدی نژاد در این اسناد شده»، وجود این اسم یا اسناد مربوطه را رد نکرده اما نوشته است: «این خبرگزاری بدون توجه به این که رئیس جمهور وقت، مسئول قوه مجریه بوده است و شرکت های نفتی زیر نظر دولت هستند مدعی شده است که این اسناد از تعلق این شرکت ‌ها به احمدی نژاد رئیس جمهور سابق ایران خبر می‌ دهند .»
روزنامه جوان، نزدیک به سپاه پاسداران، هم در یکی از تیترهای صفحه یک خود انتشار اسناد «پرحجم‌ترین اسناد فساد مالی تاریخ» را «شوک ۲۶۰۰ گیگابایتی فساد مالی به جهان» توصیف کرده است.

این روزنامه به طور ضمنی وجود اسناد مربوط به ایران را در میان اسناد پاناما تائید کرده اما نوشته است: «اسناد مربوط به تأسیس شرکت‌های پوششی فرار مرزی توسط ایران برای دور زدن تحریم‌ها نیز در قالب اسناد پاناما منتشر شده است.»
روزنامه جوان البته همزمان نوشته است: «حدس و گمان‌هایی در این باره وجود دارد که نوک پیکان اسناد پاناما، ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه را نشانه گرفته است» و تاکید کرده است که «مطبوعات غربی هم که طی ماه‌های گذشته روی فساد مالی کرملین متمرکز شده بودند، اسناد مربوط به ولادیمیر پوتین را به شکلی خاص مورد توجه قرار داده‌اند.»

XS
SM
MD
LG