رقابت از مرسدس بنز تا فولکس واگن برای ورود به بازار ایران 

شرکت‌های خارجی وارد مسابقه بزرگی پس از برداشته شدن تحریم‌های برای ورود به بازار ایران شده‌اند و در میان این مسابقه رقابت شرکت‌های آلمانی و فرانسوی بیشتر از همه به چشم می‌خورد اما آیا این بار نوع رقابت با پیش از اعمال تحریم‌ها متفاوت است؟

هاشم یکه زارع مدیر عامل ایران خودرو تاکید کرده است: «گروه صنعتی ایران خودرو در دور جدید همکاری‌های بین المللی خود، رویکردی کاملا متفاوت با گذشته در پیش گرفته و بر حضور و سرمایه گذاری مشترک طرف مقابل تاکید دارد.»

اگر این گفته مدیر عامل ایران خودرو به واقعیت نزدیک شود می‌توان گفت نوع ورود این بار شرکت‌های خارجی به ایران با پیش از تحریم‌ها به کلی تفاوت خواهد داشت.

پیش از تحریم‌ها و در دولت محمود احمدی‌نژاد هیچ شرکت خارجی حاضر به سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران نشده بود حتی در دوران ریاست جمهوری سید محمد خاتمی هم تنها دو شرکت یعنی رنو و مرسدس بنز حاضر به سرمایه گذاری در ایران شده بودند. رنو در طرح موسوم به ال ۹۰ با حجم سرمایه گذاری یک و نیم میلیارد دلاری حاضر به سرمایه گذاری ۵۱ درصدی شده بود.

این سرمایه گذاری در دولت احمدی‌نژاد با چالش اجرا روبرو شد و دولت احمدی‌نژاد جلوی اجرای پروژه را به مدت دو سال گرفت. پس از به جریان افتادن سرمایه گذاری، رنو که چشمش ترسیده بود تنها حاضر شد بخشی از برنامه‌ای را که برای ایران داشت اجرا کند و باقی برنامه‌هایش را در کشورهایی مانند هند، روسیه و رومانی پیگیری کرد.

شرکت مرسدس بنز هم در زمان دولت خاتمی در بخش خودرو‌های سواری و سنگین در ایران سرمایه گذاری کرده بود به عنوان مثال این شرکت سرمایه خود را در شرکت ایدم برای تولید موتور‌های بنز افزایش داده بود و شرکت زد اف آلمان را برای تولید گیربکس‌های بنز، به سمت سرمایه گذاری در ایران سوق داده بود.

همچنین این شرکت سرمایه گذاری مستقیمی را با خرید کامل سهام شرکت ستاره ایران برای تولید مرسدس کلاس EوC انجام داده بود. با روی کار آمدن دولت احمدی‌نژاد عملا پس از مدتی طرحش شکست خورد و کمی پیش از اعمال تحریم‌ها این شرکت ایران را ترک کرد.

اما حالا پیش از نهایی شدن قرار داد‌های جدید رنو و پژو و کمتر از ۴۸ ساعت پس از نهایی شدن رفع تحریم‌ها، هولدینگ آلمانی دایملر که صاحب مرسدس بنز است اولین تفاوهم نامه را برای تولید دوباره محصولاتش در ایران را با ایران خودرو دیزل امضا کرده است.

در این تفاهم نامه شرکت مرسدس بنز قرار است به صورت مستقیم در ایران سرمایه گذاری کرده و با شرکت ایران خودرو دیزل شرکت مشترکی را تاسیس کنند.
تغییر رویه صنعت خودرو ایران برای فشار به شرکت‌های خارجی به گونه‌ای است که شرکت پژو برای از دست ندادن بازاراش حاضر شده در ایران سرمایه گذاری گسترده انجام دهد. کاری که پیش از تحریم‌ها به مدت ۲۰ سال حاضر به انجام آن نشده بود. این شرکت در آن مدت با سرمایه گذاری طرف ایرانی و با فروش حق لیسانس و قطعه، سال‌ها بخش زیادی از بازار ایران را در دست داشت.

در سال ۱۳۹۱ پژو ایران را به دلیل تحریم‌ها جهانی و خرید حدود هشت درصد سهامش توسط شرکت جنرال موتورز ترک کرد. به دلیل اینکه پژو در ایران سرمایه گذاری نکرده توانست بدون زیان مادی از ایران خارج شود این در حالی بود که طرف ایرانی میلیون‌ها دلار صرف ساخت زیر ساخت‌های تولید محصولات پژو کرده بود.
طی مدت اخیر یکی از فشارهای مهمی که توسط طرف ایرانی به پژو وارد شده است اجبار برای سرمایه گذاری در ایران است.

مدیر عامل ایران خودرو شرط همکاری جدید با پژو را سرمایه گذاری مستقیم توسط این شرکت فرانسوی اعلام کرده و گفته است «ایران خودرو در مذاکرات اخیر خود با شرکت پژو فرانسه شرایط جدید خود را اعلام کرده که سرمایه گذاری ۵۰ درصدی پژو با ایران خودرو و تبدیل ایران به یک مرکز صادرات خودرو به کشورهای منطقه از آن جمله است که مسئولان این شرکت شروط ایران را نیز قبول کرده‌اند.»
شرکت سیتروئن هم با پیروی از برادر بزرگ‌تر خود پژو به دنبال شروع همکاری‌اش با شرکت سایپا است.

سیتروئن الیزه پس از ژیان و زانتیا سومین خودروی مهم سیتروئن است که قرار است در ایران تولید شود.

البته تولید سیتروئن الیزه در قالب همکاری استراتژیک گروه پژو سیتروئن برای تولید شاسی «کلاس سی» این گروه فرانسوی در ایران خواهد بود.
طبق برنامه گروه پژو سیتروئن این کلاس در ایران شامل خودرو‌های پژو ۲۰۸، ۲۰۰۸، ۳۰۱ و سیتروئن الیزه خواهد شد.

تولید بیش از ۷۰ درصد از محصولات این شاسی در ایران خودرو انجام خواهد شد و قرار است بخشی از قطعات مورد نیاز سایپا برای خودرو الیزه را هم ایران خودرو تامین کند.

برای تولید این خودرو‌ها در مجموع تیراژ حدود ۲۰۰ هزار دستگاهی در نظر گرفته شده تا تولید چنین محصولاتی را در ایران دارای صرفه اقتصادی کند. اما نکته مهم درباره الیزه و پژو ۳۰۱ این است که هر دو محصول در چین و در شرکت «دانگ فنگ» تولید می‌شوند. با این‌که قیمت این محصولات در حدود ۱۰ تا ۱۲ هزار یورو است قیمت این محصولات در ایران بالای ۶۰ میلیون تومان پیش بینی می‌شود. الیزه در واقع بسیار شبیه به سیتروئن «سی - ۳» است که برای بازار اروپای غربی تولید می‌شود.

در مقابل گروه پژو سیتروئن شرکت رنو هم برنامه گسترده‌ای برای ایران دارد. رنو قصد دارد مدل کوئید که ارزان‌ترین محصول این شرکت است را در ایران تولید کند و آن‌را به عنوان جایگزین پراید معرفی کند.

پیمان کارگر مدیر خاورماینه رنو اخیرا اعلام کرده است که رنو قصد دارد این محصول را با قیمت ۲۵ میلیون تومان وارد بازار ایران کند.

گذشته از این، شرکت رنو به دنبال خرید یک کارخانه خودرو سازی در ایران است. این شرکت مذاکراتی را برای خرید کارخانه شمالی ایران خودرو و شرکت پارس خودرو از سایپا انجام داده است. اما به گفته پیمان کارگر مدیر رنو در خاورمیانه دو شرکت سایپا و ایران خودرو حاضر بفروش کارخانه نیستند.

شرکت رنو علاوه بر تولید مستقیم خودرو در ایران قصد دارد مرکز اصلی طراحی خودرو‌اش در آسیا را در ایران تاسیس کند.

از طرفی این شرکت برای تولید موتور و گیربکس‌های جدیداش هم به دنبال خرید کارخانه در ایران است. مدل‌های رنو کیلیو چهار، رنو کپچر، رنو داستر و رنو مگان از مدل‌های جدید این خودرو ساز هستند که قرار است در ایران تولید شوند. این شرکت قصد دارد با تولیدات ایران بازار کشورهای خاورمیانه را پوشش دهد.
به جز این خودروسازان که حضورشان در ایران قطعی شده است فولگس واگن هم سرگرم مذاکرات فشرده با طرف‌های ایرانی هستند.

چندین خبرگزاری در ایران اخباری را منتشر کرده‌اند مبنی بر اینکه ۲۵۰ تقاضانامه از ایران برای همکاری با فولکس واگن ارسال شده است. گفته شده علاوه بر شرکت ایران‌خودرو و کرمان موتور، خانواده فردوس در قالب شرکت ماموت، خانواده گرامی به نمایندگی از اطلس خودرو و آسان موتور، خانواده دیلمی، به عنوان مالکان ال جی ایران و وارد کنندگان خودرو‌ام جی، گروه خودروسازی چابهار و چندین شرکت دیگر نیز برای تولید برخی محصولات این شرکت تقاضای همکاری کرده‌اند.

این غول خودروسازی جهان مالک برندهای فولکس‌ واگن، آئودی، بنتلی، بوگاتی، لامبورگینی، سیات، اشکودا،مان، اسکانیا، پورشه، ایتال‌دیزاین و دوکاتی است. احتمال آن می‌رود چندین شرکت از این گروه با طرف‌های ایرانی وارد همکاری شوند. شرکت ایران خودرو هم اعلام کرده با شرکت اشکودا و فولکس واگن مذاکراتی را انجام داده است.

گذشته از فولکس واگن، گروه فیات، نیسان، سوزوکی، مزدا، کیا موتور و هیوندایی هم در حال مذاکره برای آغاز تولید خودرو در ایران هستند.