به عقیده بسیاری از تحلیلگران، رخدادهای روز عاشورا برگ تازه‌ای در جنبش اعتراضی ایران بود.
هر چند این جنبش با استفاده از شهروندان، هنرمندان کنشگران مدن و اجتماعی با مناسبت‌های گوناگون رنگ و بوی تازه‌ای به خود گرفته است، اما در روز عاشورا دوباره خشونت عریان به خیابان‌ها بازگشت. خشونتی که به گفته منابع رسمی جمهوری اسلامی ایران جان هشت تن از شهروندان ایرانی را گرفته است.
اما از سوی دیگر با نگاهی به محتوای روزنامه‌نگاری شهروندی – بر اساس عکس‌ها و فیلم‌های تهیه شده در روز عاشورا- نقاطی از تهران برای ساعت‌ها در اختیار معترضان بود.
از سوی دیگر دیده می‌شود که گروهی از معترضان خشمگین با نیروهای امنیتی درگیر شده‌اند و در همین لحظه نیز کم نیستند کسانی که تلاش می‌کنند تا جلوی خشونت را بگیرند و نیروهای امنیتی را از مهلکه فراری دهند.
اینجا اما بسیاری این پرسش برایشان پیش می‌آید که آیا همه نیروهای امنیتی حاضر در اعتراضات از یک دسته و یک سازمانند؟ آیا تفاوتی بین آنها هست؟ و آیا به کارگیری چنین خشونت بی‌حد و مرزی (مانند له کردن معترضان با استفاده از خودروهای شخصی) بر آنها نیز تاثیر می‌گذرد؟
روبه‌روی معترضان چه کسانی ایستاده‌اند؟
رادیو فردا این پرسش و شبیه آن را با تحلیلگران گوناگونی در میان می‌گذارد.
یکی از این افراد، حشمت‌الله طبرزدی است که تنها اندکی پیش از بازداشتش با رادیو فردا گفت‌وگو کرد.
آقای طبرزدی، فعال سیاسی ایرانی از اعضای سابق دفتر تحکیم وحدت و از موسسان «اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی» است.
حشمت‌الله طبرزدی: خشونت نیروهای حکومتی بسیار زیاد بود. من چندین جور نیرو دیدم. از میدان انقلاب تا میدان امام حسین و حتی طرف نظام آباد و آن منطقه. نیروهای انتظامی، یگان ویژه، لباس‌های کماندویی پوشیده بودند، که من اصلا تعجب می کردم که اینها با این شکل برای چه آمده‌اند! بعد هم در کنار اینها لباس شخصی‌ها و نهایتا حتی من به چشم خودم دیدم که اینها نیروهای بسیج پایگاه نظام آباد را، دویست سیصد تا را، که حداقل چوب و ابزار داده بودند دستشان که بیایند با مردم برخورد کنند.
بنابراین، باید بگویم درگیری‌ها از طرف حکومت بود برای این که مردم برای درگیری نیامده بودند. مردم برای تظاهرات مسالمت آمیز آمده بودند و فکر هم می‌کردند چون روز عاشورا است و این حکومت مدعی بود که یک حکومت مذهبی است و هنوز هم گویا این ادعا را دارد، فکر می کردند که برخورد خشنی صورت نخواهد گرفت. اما متاسفانه بسیار بد برخورد کردند با مردم و متاسفانه شنیدیم که افرادی هم کشته شدند.
دلیل این تنوع نیرو چه می تواند باشد؟
چند لایه نیرو می توانیم ببینیم. دلیلش هم این است که یک لایه جوابگو نیست. مثلا نیروی انتظامی نمی‌تواند، گارد ویژه نمی‌تواند، بعد می‌روند سراغ نیروهای ثارالله که تنوع دارند. که آنها هم باز نمی‌توانند. میدان تظاهرات بسیار گسترده است. حکومت مستاصل است و نمی داند چه کار کند.
در گزارش هایی که با شاهدان عینی گفت‌وگو داشتیم، انها تاکید می‌کنند روی این که افرادی که حضور دارند برای برخورد با مردم، بیشتر نیروهای بسیجی هستند. به هر حال شما هفته نامه‌ای را منتشر می‌کردید که عنوانش بود «هفته‌نامه پیام دانشجوی بسیجی» شما تا چه اندازه فکر می‌کنید که اینها نیروهای بسیجی هستند که در خیابان‌ها با مردم دارند برخورد می‌کنند؟
من آن چه در ۱۶ آذر، ۱۳ آبان و چله شهدای جنبش دیدم، واقعیت قضیه این نیست که نیروهای اصلی مال بسیج باشد. یعنی نیروهای اصلی قرارگاه ثارالله است. نیروهای سپاه است. نیروهای یگان ویژه است و هرجا که لازم باشد اینها از بسیج هم کمک می‌گیرند. اما در مورد مساله بسیج، این بسیج با آن بسیجی که اول انقلاب بود و در جنگ بود و ماها [یکی نیست]. من خودم از افتخاراتم این بود که به عنوان یک بسیجی در سال‌های ۶۰، ۶۱، ۶۲، و حتی ۶۴ به جبهه رفتم.
این نیرویی که الان به عنوان بسیج به وجود آمده، دیگر تغییر هویت داده است. متاسفانه اینها را بخش زیادی‌شان را به اسم دانشگاه و به اسم این که امتیازاتی به آنها بدهند، سربازی نروند... یک سری‌شان هم سربازند و انگیزه‌های مادی برای اینها درست کرده‌اند و بخشی از این جوان‌ها را جذب تشکیلاتی به اسم بسیج کرده‌اند.
خوشبختانه شنیدیم در در این شش هفت ماه گذشته ریزش بسیاری دارند. ولی یک عده‌ای از اینها را هم متاسفانه توانسته‌اند شست‌وشوی مغزی بدهند. یعنی به آنها بگویند که اینهایی که آمده‌اند توی خیابان‌ها ضد دین اند و مخالف اسلام و مخالف حجاب. یک بخش کوچکی از اینها را به لحاظ مسائل ایدئولوژیکی و شستشوی مغزی است که وارد این سرکوب‌ها می‌کنند. اما بخش بزرگی که الان به اسم بسیج است و می‌آورند توی خیابان‌ها و با مردم درگیر می‌کنند، اینها نیروهایی هستند که تغییر ماهیت داده‌اند و ارتباطی با بسیج زمان گذشته ندارند. انگیزه‌های اینها مادی است.
چطور می شود این نیروهایی را که بخشی از آنها توسط حاکمیت به گفته شما شست‌وشوی مغزی شده‌اند، مجاب کرد که دست از خشونت بردارند؟
همین که روحانیونی مانند آقای کروبی، آقای خاتمی و آقای صانعی و شخصیت‌های روحانی و اصلاح‌طلب مانند آقای میرحسین موسوی و دیگرانی که الان هستند... برای این که خودشان از پایه گذاران بسیج بودند و همواره از بسیج حمایت کرده‌اند و در پیام‌های اخیرشان هم حمایت کرده‌اند. با حضور این نیروهای مذهبی روحانی و اصلاح طلب در راس جنبش، فکر می‌کنم تا حدود زیادی به مرور این مشکل برطرف خواهد شد و اینها به سمت مردم خواهند آمد.
هر چند این جنبش با استفاده از شهروندان، هنرمندان کنشگران مدن و اجتماعی با مناسبت‌های گوناگون رنگ و بوی تازه‌ای به خود گرفته است، اما در روز عاشورا دوباره خشونت عریان به خیابان‌ها بازگشت. خشونتی که به گفته منابع رسمی جمهوری اسلامی ایران جان هشت تن از شهروندان ایرانی را گرفته است.
اما از سوی دیگر با نگاهی به محتوای روزنامه‌نگاری شهروندی – بر اساس عکس‌ها و فیلم‌های تهیه شده در روز عاشورا- نقاطی از تهران برای ساعت‌ها در اختیار معترضان بود.
از سوی دیگر دیده می‌شود که گروهی از معترضان خشمگین با نیروهای امنیتی درگیر شده‌اند و در همین لحظه نیز کم نیستند کسانی که تلاش می‌کنند تا جلوی خشونت را بگیرند و نیروهای امنیتی را از مهلکه فراری دهند.
اینجا اما بسیاری این پرسش برایشان پیش می‌آید که آیا همه نیروهای امنیتی حاضر در اعتراضات از یک دسته و یک سازمانند؟ آیا تفاوتی بین آنها هست؟ و آیا به کارگیری چنین خشونت بی‌حد و مرزی (مانند له کردن معترضان با استفاده از خودروهای شخصی) بر آنها نیز تاثیر می‌گذرد؟
روبه‌روی معترضان چه کسانی ایستاده‌اند؟
رادیو فردا این پرسش و شبیه آن را با تحلیلگران گوناگونی در میان می‌گذارد.
یکی از این افراد، حشمت‌الله طبرزدی است که تنها اندکی پیش از بازداشتش با رادیو فردا گفت‌وگو کرد.
آقای طبرزدی، فعال سیاسی ایرانی از اعضای سابق دفتر تحکیم وحدت و از موسسان «اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان و فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی» است.
حشمت‌الله طبرزدی: خشونت نیروهای حکومتی بسیار زیاد بود. من چندین جور نیرو دیدم. از میدان انقلاب تا میدان امام حسین و حتی طرف نظام آباد و آن منطقه. نیروهای انتظامی، یگان ویژه، لباس‌های کماندویی پوشیده بودند، که من اصلا تعجب می کردم که اینها با این شکل برای چه آمده‌اند! بعد هم در کنار اینها لباس شخصی‌ها و نهایتا حتی من به چشم خودم دیدم که اینها نیروهای بسیج پایگاه نظام آباد را، دویست سیصد تا را، که حداقل چوب و ابزار داده بودند دستشان که بیایند با مردم برخورد کنند.
بنابراین، باید بگویم درگیری‌ها از طرف حکومت بود برای این که مردم برای درگیری نیامده بودند. مردم برای تظاهرات مسالمت آمیز آمده بودند و فکر هم می‌کردند چون روز عاشورا است و این حکومت مدعی بود که یک حکومت مذهبی است و هنوز هم گویا این ادعا را دارد، فکر می کردند که برخورد خشنی صورت نخواهد گرفت. اما متاسفانه بسیار بد برخورد کردند با مردم و متاسفانه شنیدیم که افرادی هم کشته شدند.
دلیل این تنوع نیرو چه می تواند باشد؟
چند لایه نیرو می توانیم ببینیم. دلیلش هم این است که یک لایه جوابگو نیست. مثلا نیروی انتظامی نمی‌تواند، گارد ویژه نمی‌تواند، بعد می‌روند سراغ نیروهای ثارالله که تنوع دارند. که آنها هم باز نمی‌توانند. میدان تظاهرات بسیار گسترده است. حکومت مستاصل است و نمی داند چه کار کند.
«من آن چه در ۱۶ آذر، ۱۳ آبان و چله شهدای جنبش دیدم، واقعیت قضیه این نیست که نیروهای اصلی مال بسیج باشد. یعنی نیروهای اصلی قرارگاه ثارالله است. نیروهای سپاه است. نیروهای یگان ویژه است و هرجا که لازم باشد اینها از بسیج هم کمک می‌گیرند.»
من آن چه در ۱۶ آذر، ۱۳ آبان و چله شهدای جنبش دیدم، واقعیت قضیه این نیست که نیروهای اصلی مال بسیج باشد. یعنی نیروهای اصلی قرارگاه ثارالله است. نیروهای سپاه است. نیروهای یگان ویژه است و هرجا که لازم باشد اینها از بسیج هم کمک می‌گیرند. اما در مورد مساله بسیج، این بسیج با آن بسیجی که اول انقلاب بود و در جنگ بود و ماها [یکی نیست]. من خودم از افتخاراتم این بود که به عنوان یک بسیجی در سال‌های ۶۰، ۶۱، ۶۲، و حتی ۶۴ به جبهه رفتم.
این نیرویی که الان به عنوان بسیج به وجود آمده، دیگر تغییر هویت داده است. متاسفانه اینها را بخش زیادی‌شان را به اسم دانشگاه و به اسم این که امتیازاتی به آنها بدهند، سربازی نروند... یک سری‌شان هم سربازند و انگیزه‌های مادی برای اینها درست کرده‌اند و بخشی از این جوان‌ها را جذب تشکیلاتی به اسم بسیج کرده‌اند.
خوشبختانه شنیدیم در در این شش هفت ماه گذشته ریزش بسیاری دارند. ولی یک عده‌ای از اینها را هم متاسفانه توانسته‌اند شست‌وشوی مغزی بدهند. یعنی به آنها بگویند که اینهایی که آمده‌اند توی خیابان‌ها ضد دین اند و مخالف اسلام و مخالف حجاب. یک بخش کوچکی از اینها را به لحاظ مسائل ایدئولوژیکی و شستشوی مغزی است که وارد این سرکوب‌ها می‌کنند. اما بخش بزرگی که الان به اسم بسیج است و می‌آورند توی خیابان‌ها و با مردم درگیر می‌کنند، اینها نیروهایی هستند که تغییر ماهیت داده‌اند و ارتباطی با بسیج زمان گذشته ندارند. انگیزه‌های اینها مادی است.
چطور می شود این نیروهایی را که بخشی از آنها توسط حاکمیت به گفته شما شست‌وشوی مغزی شده‌اند، مجاب کرد که دست از خشونت بردارند؟
همین که روحانیونی مانند آقای کروبی، آقای خاتمی و آقای صانعی و شخصیت‌های روحانی و اصلاح‌طلب مانند آقای میرحسین موسوی و دیگرانی که الان هستند... برای این که خودشان از پایه گذاران بسیج بودند و همواره از بسیج حمایت کرده‌اند و در پیام‌های اخیرشان هم حمایت کرده‌اند. با حضور این نیروهای مذهبی روحانی و اصلاح طلب در راس جنبش، فکر می‌کنم تا حدود زیادی به مرور این مشکل برطرف خواهد شد و اینها به سمت مردم خواهند آمد.
