موجودی حساب ذخیره ارزی چه قدر است؟ این پرسشی است که ماه‌ها است مخالفین دولت محمود احمدی نژاد آن را می‌پرسند. مقام‌های دولتی هم با پاسخ‌های ضد و نقیض به این پرسش، باردیگر پرسش‌های بیشتری را می‌آفرینند.
در همایشی به نام «نفت، توسعه و دموکراسی» که روز یکشنبه از سوی بنیاد باران متعلق به محمد خاتمی، رئیس‌جمهوری پیشین، برگزار شد، بار دیگر چگونگی هزینه درآمدهای نفتی توسط دولت محمود احمدی نژاد و موجودی حساب ذخیره ارزی، به نقد کشیده شد.
بشنوید:
بیشتر بخوانید:
محمد ستاریفر، رئيس سابق سازمان مديريت و برنامه ريزی ایران، در همايش «نفت، توسعه و دمکراسی» که روز یکشنبه برگزار شد، با محاسبه میزان تولید و بهای نفت در سه سال و نیم گذشته گفت: «با محاسبه تولید ۴ ميليون بشکه در روز، ۴۲۰ میلیارد دلار نفت تولید شده است، که از اين ميزان ۲.۶ ميليون بشکه صادر شده است.»
به گفته آقای ستاری فر با محاسبه هزینه‌های دولت از محل در آمد نفت و اگر ۹۰ ميليارد دلار در اين سه سال را که بايد هزينه می‌شد، از سرجمع درآمدهای دولت در اين مدت کم کنيم، امروز بايد موجودی حساب ذخيره ارزی ۱۰۸ ميليارد دلار باشد.
به گفته رئيس اسبق سازمان مديريت وبرنامه ريزی «حتی اگر بر مبنای آنچه که مجلس شورای اسلامی هم تصويب کرده محاسبه کنيم، بايد درحال حاضر در حساب ذخيره ارزی ۵۱ ميليارد دلار پول باشد. در حالیکه وزير اقتصاد موجودی حساب ذخيره ارزی را به صورت رسمی ۲۵ ميليارد دلار اعلام کرده است.»
- «هيچکس دولت حاضر را متهم نمی‌کند که منابع ارزی را در جيبش گذاشته است، بلکه دعوا بر سر اين است که پول حساب ذخيره ارزی چگونه هزينه شود و چگونه منابع ارزی به خدمت گرفته شود که آينده کشور را تضمين کند»
محمد شريعتمداری، وزير سابق بازرگانی ایران
به عقیده آقای ستاری فر در حقیقت موجودی حساب ذخيره ارزی در حال حاضر منفی است.
اما دولت آقای احمدی نژاد و رسانه‌های نزدیک به آن، آمارها و گفته‌های مخالفین دولت را تبلیغات ضد دولتی می‌خوانند.
خبرگزاری فارس با انتشار بیانیه جمعی از کارشناسان صنعت نفت، برگزاری همایش بنیاد باران را یک «میتینگ تبلیغاتی و صحنه‌ای برای زیر سوال بردن حرکت صحیح و معقول دولت نهم» خوانده است. روزنامه کیهان هم هدف این همایش را «تخریب وسیع اقدامات دولت» خوانده است.
اما محمد شريعتمداری، وزير سابق بازرگانی، در این همایش گفت: «هيچکس دولت حاضر را متهم نمی‌کند که منابع ارزی را در جيبش گذاشته است، بلکه دعوا بر سر اين است که پول حساب ذخيره ارزی چگونه هزينه شود و چگونه منابع ارزی به خدمت گرفته شود که آينده کشور را تضمين کند.»
در روزهای نخستین آبان ماه گذشته، نایب رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس، به نقل از معاون بانک مرکزی جمهوری اسلامی اعلام کرد که موجودی صندوق ذخیره ارزی ۲۵میلیارد دلار است.
صندوق ذخیره ارزی با نام حساب ذخیره ارزی در سال ۱۳۷۹ توسط دولت محمد خاتمی و پس از پشت سر گذاردن شوک ناشی از کاهش شدید درآمدهای نفتی راه اندازی شد.
هدف از تاسیس این صندوق، ذخیره درآمدهای نفتی و تامین هزینه‌های ارزی در زمان کاهش در آمدهای نفتی بود. براساس قوانین برنامه سوم و چهارم توسعه، دولت در صورتی مجاز به برداشت از این حساب است، که درآمد ارزی حاصل از صادرات نفت خام نسبت به ارقام پیش‌بینی شده کاهش پیدا کند.
برداشت از حساب ذخیره ارزی برای تامین کسری ناشی از عواید غیر نفتی ِ بودجه عمومی، ممنوع است. اما دولت محمود احمدی نژاد در سه سال و نیم گذشته بدون رعایت قانون برنامه چهارم از موجودی این صندوق -گاه با موافقت مجلس و گاه بدون تایید مجلس- و با گرفتن اجازه از رهبر جمهوری اسلامی برداشت کرده است.
