لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۳:۵۰

داریوش همایون: بهایی سنگین به جای راه‌حلی معقول


به عقیده گروهی از سیاستمداران و تحلیلگران برنامه اتمی ایران و تعامل و گفت‌وگوی احتمالی با کشورهای ۵+۱ وارد مرحله تازه‌ای شده است؛ دولت جمهورى اسلامى ايران روز يكشنبه در مصوبه‌اى سازمان انرژى اتمى اين كشور را مكلف كرد كه تا دو ماه آينده نسبت به آغاز احداث پنج سايت جديد غنى سازى اورانيوم و همچنين طراحى پنج سايت ديگر در مقياس تاسيسات هسته‌اى نطنز اقدام كند.

۱۰ سایت جدید اتمی. آن هم درست اندکی پس از آنکه روز ۲۷ نوامبر شوراى حكام آژانس بين‌المللى انرژى اتمى است كه از تهران به دليل پنهان‌كارى در ساخت سايت «فردو» شديدا انتقاد كرده بود.

مجلس شورای اسلامی نیز روز گذشته با انتقاد از کشورهای طرف گفت‌وگوی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با هشدار در مورد احتمال کاهش همکاری ایران با آژانس، گفت که «قطعنامه اخیر شورای حکام نشان داد کشورهای غربی نه تنها به دنبال مذاکره برای وصول به راه حل نبودند، بلکه پیگیر نوعی کلاه‌برداری سیاسی بودند».

کشورهای غربی به شدت از اقدامات جدید ایران انتقاد کرده‌اند.

در عین حال علی لاريجانی، رئيس مجلس شورای اسلامی، روز دوشنبه به‌شدت از قطعنامه شورای حکام آژانس انرژی اتمی عليه فعاليت هسته‌ای جمهوری اسلامی انتقاد کرده و آن را «ماجراجويی» خواند و راه حل بحران هسته‌ای ايران را «مسير ديپلماتيک» دانست.

داریوش همایون، مؤسس حزب مشروطه ایران، فعال و تحلیلگر سیاسی در مورد تازه‌ترین گفته‌های علی لاریجانی و اقدام مجلس شورای اسلامی به رادیو فردا می‌گوید: مجلس شورای اسلامی در اختیار [آیت‌الله] خامنه‌ای است. این را باید به عنوان تصمیم خامنه ای در نظر گرفت. منتها حالا خواسته‌اند یک صورت دموکراتیک به آن بدهند. که بله. مثلا این خواست نمایندگان مجلس بوده است.

در این صورت آقای دکتر همایون پس چرا مجلس بیانیه صادر کرده است ؟ اگر مجلس می‌خواست موضع بگیرد می‌توانست این را به صورت یک مصوبه ارائه کند و دولت جدید را برای اجرای آن ملزم کند. چرا یک بیانیه در مجلس خوانده شده و در آن بیانیه خواسته شده است که دولت سطح همکاری‌هایش را با آژانس بین‌المللی هسته ای کاهش دهد؟

بخشی از مانورهایی که بر سر مسئله اتمی ایران چه در درون دستگاه حکومتی و چه در برابر جامعه بین‌المللی وجود دارد برای این است که نمی‌خواهند به کلی در را ببندند. بلکه انتظار دارند شکافی در سطح متحدین آمریکا بیافتد و مهلتی برای ادامه مذاکرات به دستشان بیافتد.

از یک سو هم غرب را بترسانند که بله ما همکاری خود را با آژانس قطع می‌کنیم و بنابر این به دنبال برنامه‌های خودمان خواهیم رفت و هم اینکه الزام آور نباشد که به کلی درهای مذاکره بسته شود. این را باید به عنوان یک تاکتیک تلقی کرد. اما به نظر نمی‌رسد که این کارها دیگر به جایی برسد.

  • آقای لاریجانی هم در آغاز روز یکشنبه جلسه مجلس عنوان کردند که گروه ۵+۱ باید دست از سیاست مسخره چماق و هویج دست بردارد. فکر می‌کنید الان با توجه به شرایط کنونی بین‌المللی و با توجه به درخواست چندین باره البرادعی برای موظف دانستن ایران به رعایت توافقنامه وین و قطعنامه شورای حکام، آیا به اعتقاد شما شرایط بین‌المللی به گونه‌ای هست که مثلا با این صحبت رئیس مجلس ایران و صدور بیانیه نمایندگان، سیاست‌های گروه ۵+۱ تغییر کند؟

«اینها دارند مسئله را مثل جنگ عراق به جایی می‌رسانند که فقط با پرداخت بهای سنگین می‌شود از زیر آن بیرون آمد. من فکر نمی‌کنم این مسئله کمترین تاثیری در فضای بین‌المللی داشته باشد.»
این‌ها خودشان را فریب می‌دهند. این سیاست‌ها به هیچ وجه مسخره نیست مخصوصا الان که سهم چماقش بیشتر از هویج خواهد شد. این از جنس همان حرف‌هایی است که زمانی می‌زدند که «آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند» و بعد دیدیم که چقدر بلا بر سر جمهوری اسلامی و ایران آمد و این مسئله دوباره دارد تکرار می‌شود.

اینها دارند مسئله را مثل جنگ عراق به جایی می‌رسانند که فقط با پرداخت بهای سنگین می‌شود از زیر آن بیرون آمد. من فکر نمی‌کنم این مسئله کمترین تاثیری در فضای بین‌المللی داشته باشد.

آمریکایی‌ها تا به حال خوب کار کرده‌اند و توانسته‌اند به طور روزافزون عرصه را بر جمهوری اسلامی ایران تنگ‌تر کنند. فقط امیدوارم ندای عقل و میانه روی- اگر هنوز هم در جمهوری اسلامی چیزی از آن باقیمانده باشد- این پیام را بگیرد و به این موضوع به طور جدی نگاه کنند، نه به عنوان یک مسئله مسخره.

  • آیا رهبران جمهوری اسلامی در شرایطی هستند که پیشنهادات گروه ۵+۱ و جامعه جهانی را بپذیرند و به آن تن دهند؟

به نظر هر ناظری که مختصری خرد در سر خود داشته باشد جمهوری اسلامی هیچ مشکل اساسی در پذیرفتن یک راه حل معقول با دنیای غرب و کشورهای ۵+۱ ندارد. برای اینکه حداکثر بهایی که اینجا می‌پردازند این است که پول‌هایی که از سپرده‌های گذشته ایران باقیمانده است را از آمریکا پس می‌گیرند.تحریم‌های اقتصادی برداشته می‌شود و وضع جمهوری اسلامی در جامعه بین‌المللی عادی می‌شود و البته فن آوری و غنی سازی اورانیوم هم بین‌المللی می‌شود. هیچ کدام از اینها هزینه‌های سنگینی برای جمهوری اسلامی‌ نیست.

من حقیقتا تعجب می‌کنم که چرا اینها کار را به اینجا رسانده‌اند؟ تنها علتش این است که خامنه ای نمی‌خواهد زیر بار شکست دیگری برود. و بسیاری از نیروهای درون دستگاه حکومتی در جمهوری اسلامی‌ نمی‌خواهند احمدی نژاد کسی باشد که این مشکل را حل کند و روابط ایران با آمریکا را از حالت خصمانه خارج کند. تنها دلیلش می‌تواند همین مشکلات درونی نظام و دستگاه جمهوری اسلامی باشد والله حقیقتا هیچ مانع دیگری وجود ندارد.
XS
SM
MD
LG