لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
دوشنبه ۵ آذر ۱۴۰۳ تهران ۰۹:۳۶

ادامه غنی سازی اورانیوم علیرغم کمبود مواد خام


کیک زرد (خوراکی) در مراسمی مشهور به جشن اتمی، که تقریبا سه سال پیش در ایران برگزار شد
کیک زرد (خوراکی) در مراسمی مشهور به جشن اتمی، که تقریبا سه سال پیش در ایران برگزار شد
علیرغم انتشار گزارش هایی دایر بر کاهش یافتن ذخایر کیک زرد، ایران قادر خواهد بود دست کم تا چند سال آینده، به غنی سازی اورانیوم در نطنز ادامه دهد. در صورت ادامه غنی سازی با استفاده از تعداد سانتریفیوژهای کنونی طی ۳ سال آینده، ایران اورانیوم کافی را برای تولید ۳۰ تا ۵۰ بمب هسته ای دراختیار خواهد داشت.

ایران با استفاده از ۵۰۰۰ سانتریفیوژ فعال در نطنز هم اکنون بیش از ۷۰۰ کیلو گرم اورانیوم با غلظت تا ۳.۵ درصد در اختیار دارد. در آغاز برنامه غنی سازی در نطنز، اولین آبشار با ترکیب خطی ۱۲۴ واحد سانترفیوژ مورد استفاده قرار گرفت.

پس از سه سال از آغاز غنی سازی اورانیوم، در سال جاری این تعداد به ۵۰۰۰ واحد افزایش یافته است. در ضمن بازده نسل تازه سانتریفیوژهای گرافیتی آی –ار ۲، که ایران سال گذشته در نطنز به‌کار گرفت از نوع قدیمی سانتریفیوژهای "پی یک"، به علت سرعت دوار بیشتر و اصطکاک کمتر، به مراتب بیشتر است.
ایران هم‌اکنون مابین ۳۷ تا ۴۰ تن کیک زرد در اختیار دارد. کارخانه یو سی اف در اصفهان قادر است طی ۱۲ ماه آینده، همین میزان کیک زرد تولید کند. کارخانه دیگری نیز که در اردکان یزد در دست تکمیل است، سالانه تا ۷۰ تن کیک زرد تولید خواهد کرد.
برای تغذیه این دو واحد، ایران با تکیه بر منابع خارجی، و همچنین ادامه استخراج از دو معدن ساقند در یزد و معدن کوچکتر گچین در بندر عباس، قادر خواهد بود با و جود تمامی محدودیت های خارجی، به تولید گاز هگزا فلوراید در نطنز ادامه داده و بر میزان ذخایر اورانیوم غنی شده خود بیافزاید.
چنانچه امکان متوقف ساختن برنامه غنی سازی اورانیوم در ایران از راه منع صادرات مواد خام به آن کشور امکان‌پذیر بود، تصویب ۴ قطعنامه تنبیهی در شورای امنیت علیه ایران غیر ضروری می نمود. به این ترتیب برنامه اتمی ایران نیز به یک چالش بین المللی تبدیل نمی شد.
واقعیت این است که علاوه بر منابع محدود معدنی اورانیوم در ایران، که به‌مراتب کمتر از میزان مورد نیاز جهت تامین سوخت هسته ای حتی برای یک واحد ۱۰۰۰ مگاواتی برق اتمی است -که برای تولید اورانیوم مورد نیاز تا یکصد بمب اتمی نیز کافی است- صادر کننده‌گان آسیای مرکزی، آفریقایی و منابعی در آمریکای لاتین و نیز واسطه های بازار سیاه همچنان در تجارت مواد خام اتمی فعال بوده و بخشی از نیاز های ایران را تامین خواهند کرد.
ایران چنانچه در راه تامین اورانیوم خام دچار اشکال عمده ای بود، به ظرفیت کارخانه تولید کیک زرد در اصفهان بسنده کرده و کارخانه دیگری در اردکان یزد احداث نمی کرد. با این و جود، اعمال فشار بر کشورهای تولید کننده اورانیوم خام، می تواند تلاش های ایران برای تامین مواد خام مورد نیاز خود را تا حدودی با دشواری روبه‌رو سازد.
در صورت ادامه وضع موجود و یا تشدید تحریم های کنونی سازمان ملل، آمریکا و جامعه اروپا، ایران هرگز قادر به تولید سوخت اتمی در اندازه های تجاری و تامین سوخت مورد نیاز حتی یک کارخانه برق اتمی در اندازه های بوشهر نخواهد شد.
چنانکه منابع معدنی اورانیوم در یزد و بندر عباس نیز -در صورت بهره برداری کامل از آن‌ها- تنها قادر به تامین سوخت یک سال ِ کارخانه بوشهر خواهند بود. کارخانه بوشهر سالانه نیازمند تقریبا ۲۰۰ تن سوخت اتمی است که از اورانیوم با غلظت ۳.۵ در صد غنی‌شده به دست می آید. در عین حال همین میزان اورانیوم غنی شده، برای تولید تا صد بمب اتمی کفایت خواهد کرد.
در حقیقت، عدم دسترسی ایران به میزان کافی اورانیوم خام و یا کیک زرد برای تولید سوخت هسته‌ای و در نتیجه عدم امکان آن کشور برای تبدیل شدن به تولید کننده سوخت هسته‌ای از یک سو و از سوی دیگر سهولت دسترسی به میزان کافی اورانیوم برای تولید بمب اتمی است که ناظران خارجی و آژانس بین المللی انرژی اتمی را نسبت به هدف های نهایی برنامه توسعه اتمی ایران مشکوک ساخته است.
به این ترتیب، برخلاف گزارش های اخیر دایر بر کاهش ذخیره کیک زرد ایران، با این نتیجه‌گیری که ادامه غنی سازی اورانیوم در نطنز ممکن است در آینده نزدیک با دشواری های جدی روبه‌رو شود، ایران عملا همچنان قادر به ادامه غنی سازی اورانیوم در داخل برای چند سال آینده خواهد بود. به همین دلیل تصمیم گیری های بیشتر در نظام بین‌المللی ، به خصوص شورای امنیت، با هدف متوقف ساختن برنامه یاد شده، همچنان طی هفته ها و ماه های آینده ادامه خواهد یافت.
XS
SM
MD
LG