دیدار جاری و با اهمیت ملک عبدالله پادشاه عربستان از آمریکا و اظهارات او دایر بر «حمایت کامل از تلاش های بین المللی بمنظور کنترل برنامه اتمی ایران» دو هفته پس از انتشار گزارش روزنامه انگلیسی تایمز لندن دایر بر موافقت ریاض با ایجاد یک راهروی هوایی در خاک آن کشور برای عبور هواپیماهای جنگنده اسرائیلی به مقصد ایران، بخشی از تحرکات سیاسی کشور های منطقه در جهت افزایش فشار علیه جمهوری اسلامی است. تحرکات سایر کشورهای جنوبی خلیج فارس بیشتر در زمینه های افزایش قابلیت های نظامی آنها در حال شکل گرفتن است.
همزمان با رد صحت ادعای روزنامه معتبر انگلیسی که به محافل نظامی آن کشور نزدیک است، توسط هر دو کشور عربستان و اسرائیل، گزارش های تکمیلی دیگری از تمرکز تجهیزات نظامی توسط هلیکوپتر های اسرائیلی در پایگاه تبوک واقع در شمال غربی عربستان سعودی حکایت داشت. بنا بر گزارش «اسلام تایمز» این تجهیزات می توانند در حمله احتمالی نظامی اسرائیل علیه ایران مورد استفاده قرار گیرند. پایگاه تبوک در فاصله نزدیکی با خاک اسرائیل قرار دارد.
تهدید نظامی با هدف سیاسی
اگرچه بسیاری از کارشناسان احتمال بروز جنگ تازه ای در منطقه و حمله نظامی علیه ایران را کم می پندارند، در عین حال تحرکات نظامی و افزایش قابلیت و آمادگی های جنگی در منطقه خلیج فارس از ماه ژانویه سال جاری تا کنون بصورت مستمر ادامه داشته است. از ماه دسامبر سال قبل آمریکا عملا امید رسیدن سازش از راه گفت و گو با ایران را از دست داده و افزایش فشار علیه جمهوری اسلامی را هدف قرار داده است.
انتشار گزارش های متعدد پیرامون تحرکات نظامی پس از تصویب قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت علیه ایران و بدنبال آن اعلام اجرای تحریم های یک جانبه توسط جامعه اروپا و تصویب طرح تحریم های شدید تر علیه ایران در گنگره آمریکا، بی تردید جمهوری اسلامی را در شرایطی دشوار تر از پیش قرار خواهد داد، حتی در صورتی که تهدید های نظامی هرگز جامه عمل بخود نپوشد.
بی شک تاثیر تهدید نظامی زمانی جدی تلقی می شود که اصل تهدید بنوبه خود جدی نمودار شود. جامعه جهانی و بخصوص کشورهای منطقه، اعم از کشور های حاشیه جنوبی خلیج فارس و یا اسرائیل خطر اتمی ایران را جدی گرفته اند و خود را برای مقابله با آن آماده می کنند. ایران نیز در صورت درک خطر نظامی و جدی گرفتن تهدید های خارجی علیه خود مجبور به نشان دادن واکنشی متناسب خواهد شد.
ادامه تردیدها
هفته گذشته تلویزیون جمهوری اسلامی با انتشار گزارش‌های مربوط به تمرکز نیروهای نظامی آمریکا در جمهوری آذربایجان و مناطق نزدیک به مرزهای ایران تحرکات نظامی در منطقه را در بخش‌های خبری مورد اشاره قرار داد و به این ترتیب اصل موضوع امکان افزایش فشارهای نظامی را پذیرفت. با این وجود رئیس دولت متعاقبا دعاوی گذشته دایر بر اینکه ایران قدرت اول منطقه و مصون از هر نوع تهدید خارجی است و آمریکا بزودی از هم فرو می‌پاشد را تکرار کرد.
آنچه از نگاه محاسبات امنیت ملی ایران جای نگرانی است، تردید در جمع‌بندی نهایی مسئولان دولت ایران از وضعیت موجود و ادامه بی‌تصمیمی تا لحظه آخر در برخورد با تحولات محیطی و تحرکات سیاسی – نظامی مربوط با آنها است.
اظهارات غیر منسجم اخیر رئیس دولت دهم که طی آن از تاخیر دو ماهه بمنظور تنبیه اعضای شورای امنیت برای آغاز گفت و گو با گروه ۵+۱ خبر داده شد از جمله نشانه هایی است که بی تصمیمی و ناآگاهی ایشان از تحولات محیطی ایران را آشکار تر می سازد. رئیس دولت دهم در شرایطی از تاخیر دو ماهه تنبیهی برای شروع مذاکره با جامعه جهانی سخن می گوید که تاکنون تاریخ مشخصی برای گفت و گو با ایران از سوی هیچ یک از مراجع جهانی تعیین و اعلام نگردیده است.
از این لحاظ به نظر می‌رسد آقای احمدی‌نژاد ضمن جدی‌تر گرفتن تهدیدهای خارجی همچنان نسبت به عملی شدن آنها مردد است . آقای احمدی نژاد ضمن نشان دادن چراغ سبز اعلام آمادگی برای آغاز گفت و گو با جامعه جهانی، با قائل شدن تاخیر دو ماهه ، و در ادامه حرکت لاک پشتی از ستون کنونی انکار تهدید ها، به ستون بعدی جدی گرفتن آنها، بدنبال فرج و امداد غیبی است.
در ادامه همین بی‌تصمیمی و تردیدها است که دو روز بعد از اعلام آمادگی رئیس دولت برای آغاز گفت‌وگو با جامعه جهانی، منوچهر متکی وزیر خارجه رژیم، بی‌تردید با دستور رئیس دولت، جامعه اروپا را نسبت به عواقب اعمال تحریم‌های یک جانبه علیه ایران هشدار می‌دهد.
عقب‌نشینی گام به گام
تا ماه قبل سیاست های اتمی ایران براین اساس پیگیری می شد که قطعنامه تنبیهی تازه ای علیه ایران در شورای امنیت تصویب نخواهد شد. منوچهر متکی که امروز جامعه اروپا را از عواقب اعمال تحریم های تکمیلی بعد از قطعنامه شورای امنیت می ترساند در اردیبهشت ماه و طی کنفرانس وزرای خارجه کشور های اسلامی در تاجیکستان، پس از انجام دو گفت و گوی تلفنی با وزیران خارجه برزیل و ترکیه و پس از اشاره به تحرکات سیاسی امریکا و فرانسه و بریتانیا، اطمینان خاطر داد که « دیگر شانسی برای تصویب قطعنامه ای در شورای امنیت علیه ایران وجود ندارد ».
شش ماه قبل از آن و هنگام مطرح شدن «پیشنهاد وین » و میانجیگری مشترک آمریکا، روسیه و فرانسه در طرح مبادله سوخت اتمی با اورانیوم غنی شدن با غلظت کم ایران، جمهوری اسلامی فرصت داشت به بهانه اجرای طرح یاد شده باب گفت و گو های گسترده تری را با نمایندگان آمریکا، جامعه اروپا ( فرانسه ) و همچنین روسیه که مواضع متعادل تری نسبت به ایران داشت باز کند. جمهوری اسلامی در آن تاریخ بجای تسلیم یک جانبه همچنان فرصت معامله و توافق داشت.
پس از دور ساختن کامل روسیه از خود و ظاهرا جانشین ساختن آن کشور با ترکیه، و آوردن برزیل بجای فرانسه، ایران اصل ارسال ۱۲۰۰ کیلوگرم اورانیوم خود را به خارج مطرح ساخت. این بار جامعه جهانی و آمریکا بود که دست رد به سینه ایران زد و پیشنهاد را نپذیرفت.
با ادامه عقب نشینی های گام به گام ایران، مواضع جمهوری اسلامی تدریجا آسیب پذیر تر شد و فشار های جامعه جهانی علیه آن افزایش یافت. اینک با تصویب قطعنامه ۱۹۲۹ نه تنها شرایط اقتصادی و سیاسی که شرایط محیطی ایران از نگاه ملاحظات امنیتی و نظامی نیز تغییر کرده است.
در کنار این فشار های که صنایع نفت و گاز و سیستم بانکی و تجارت خارجی ایران را هدف قرار داده اند، فشار های نظامی علیه ایران نیز در حال افزایش است. واقعیت این است که ایران در محاصره کامل نیروهای آمریکایی در آذربایجان، عراق، خلیج فارس و افغانستان قرار گرفته است. واقعیت این است که اسرائیل به دنبال فرصت مناسب است. واقعیت این است که نیروهای دفاعی ایران به خاطر قابلیت های شکننده اقتصادی جمهوری اسلامی در مقایسه با قدرت های محلی آسیب پذیر ترند. دیوید پترایوس، به زمان فرماندهی نیروهای آمریکا در خاورمیانه و شمال آفریقا ضمن دیداری از بحرین اعلام داشت که نیروی هوایی امارات به تنهایی قادر است به مقابله با تمامی نیروی هوایی ایران برخاسته و آنرا به طور کامل نابود سازد.
با این وجود دولت ایران ظاهرا با دل بستن به امداد های غیبی از پذیرفتن کامل واقعیت ها شانه خالی می کند. مفهوم امنیتی اعمال قطعنامه ۲۹۲۹، یعنی قرار دادن ایران در یک قدمی توسل به ظرفیت های نظامی در صورت به نتیجه نرسیدن مفاد قطعنامه و خنثی نشدن آنچه خطر برنامه های اتمی ایران نامیده می شود. مفهوم اجرای طرح تنبیهی و تحریمات کنگره آمریکا کاهش باز هم بیشتر ظرفیت تولید نفت و گاز ایران و کاهش فاحش درآمدهای ناشی از صادرات نفت خام از یک سو و از سوی دیگر سه برابر شدن هزینه‌های خرید و واردات قاچاق گازوئیل و بنزین مصرفی ایران است.
همزمان با رد صحت ادعای روزنامه معتبر انگلیسی که به محافل نظامی آن کشور نزدیک است، توسط هر دو کشور عربستان و اسرائیل، گزارش های تکمیلی دیگری از تمرکز تجهیزات نظامی توسط هلیکوپتر های اسرائیلی در پایگاه تبوک واقع در شمال غربی عربستان سعودی حکایت داشت. بنا بر گزارش «اسلام تایمز» این تجهیزات می توانند در حمله احتمالی نظامی اسرائیل علیه ایران مورد استفاده قرار گیرند. پایگاه تبوک در فاصله نزدیکی با خاک اسرائیل قرار دارد.
بیشتر بخوانید:
اگرچه بسیاری از کارشناسان احتمال بروز جنگ تازه ای در منطقه و حمله نظامی علیه ایران را کم می پندارند، در عین حال تحرکات نظامی و افزایش قابلیت و آمادگی های جنگی در منطقه خلیج فارس از ماه ژانویه سال جاری تا کنون بصورت مستمر ادامه داشته است. از ماه دسامبر سال قبل آمریکا عملا امید رسیدن سازش از راه گفت و گو با ایران را از دست داده و افزایش فشار علیه جمهوری اسلامی را هدف قرار داده است.
انتشار گزارش های متعدد پیرامون تحرکات نظامی پس از تصویب قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت علیه ایران و بدنبال آن اعلام اجرای تحریم های یک جانبه توسط جامعه اروپا و تصویب طرح تحریم های شدید تر علیه ایران در گنگره آمریکا، بی تردید جمهوری اسلامی را در شرایطی دشوار تر از پیش قرار خواهد داد، حتی در صورتی که تهدید های نظامی هرگز جامه عمل بخود نپوشد.
بی شک تاثیر تهدید نظامی زمانی جدی تلقی می شود که اصل تهدید بنوبه خود جدی نمودار شود. جامعه جهانی و بخصوص کشورهای منطقه، اعم از کشور های حاشیه جنوبی خلیج فارس و یا اسرائیل خطر اتمی ایران را جدی گرفته اند و خود را برای مقابله با آن آماده می کنند. ایران نیز در صورت درک خطر نظامی و جدی گرفتن تهدید های خارجی علیه خود مجبور به نشان دادن واکنشی متناسب خواهد شد.
ادامه تردیدها
هفته گذشته تلویزیون جمهوری اسلامی با انتشار گزارش‌های مربوط به تمرکز نیروهای نظامی آمریکا در جمهوری آذربایجان و مناطق نزدیک به مرزهای ایران تحرکات نظامی در منطقه را در بخش‌های خبری مورد اشاره قرار داد و به این ترتیب اصل موضوع امکان افزایش فشارهای نظامی را پذیرفت. با این وجود رئیس دولت متعاقبا دعاوی گذشته دایر بر اینکه ایران قدرت اول منطقه و مصون از هر نوع تهدید خارجی است و آمریکا بزودی از هم فرو می‌پاشد را تکرار کرد.
آنچه از نگاه محاسبات امنیت ملی ایران جای نگرانی است، تردید در جمع‌بندی نهایی مسئولان دولت ایران از وضعیت موجود و ادامه بی‌تصمیمی تا لحظه آخر در برخورد با تحولات محیطی و تحرکات سیاسی – نظامی مربوط با آنها است.
اظهارات غیر منسجم اخیر رئیس دولت دهم که طی آن از تاخیر دو ماهه بمنظور تنبیه اعضای شورای امنیت برای آغاز گفت و گو با گروه ۵+۱ خبر داده شد از جمله نشانه هایی است که بی تصمیمی و ناآگاهی ایشان از تحولات محیطی ایران را آشکار تر می سازد. رئیس دولت دهم در شرایطی از تاخیر دو ماهه تنبیهی برای شروع مذاکره با جامعه جهانی سخن می گوید که تاکنون تاریخ مشخصی برای گفت و گو با ایران از سوی هیچ یک از مراجع جهانی تعیین و اعلام نگردیده است.
از این لحاظ به نظر می‌رسد آقای احمدی‌نژاد ضمن جدی‌تر گرفتن تهدیدهای خارجی همچنان نسبت به عملی شدن آنها مردد است . آقای احمدی نژاد ضمن نشان دادن چراغ سبز اعلام آمادگی برای آغاز گفت و گو با جامعه جهانی، با قائل شدن تاخیر دو ماهه ، و در ادامه حرکت لاک پشتی از ستون کنونی انکار تهدید ها، به ستون بعدی جدی گرفتن آنها، بدنبال فرج و امداد غیبی است.
در ادامه همین بی‌تصمیمی و تردیدها است که دو روز بعد از اعلام آمادگی رئیس دولت برای آغاز گفت‌وگو با جامعه جهانی، منوچهر متکی وزیر خارجه رژیم، بی‌تردید با دستور رئیس دولت، جامعه اروپا را نسبت به عواقب اعمال تحریم‌های یک جانبه علیه ایران هشدار می‌دهد.
عقب‌نشینی گام به گام
تا ماه قبل سیاست های اتمی ایران براین اساس پیگیری می شد که قطعنامه تنبیهی تازه ای علیه ایران در شورای امنیت تصویب نخواهد شد. منوچهر متکی که امروز جامعه اروپا را از عواقب اعمال تحریم های تکمیلی بعد از قطعنامه شورای امنیت می ترساند در اردیبهشت ماه و طی کنفرانس وزرای خارجه کشور های اسلامی در تاجیکستان، پس از انجام دو گفت و گوی تلفنی با وزیران خارجه برزیل و ترکیه و پس از اشاره به تحرکات سیاسی امریکا و فرانسه و بریتانیا، اطمینان خاطر داد که « دیگر شانسی برای تصویب قطعنامه ای در شورای امنیت علیه ایران وجود ندارد ».
شش ماه قبل از آن و هنگام مطرح شدن «پیشنهاد وین » و میانجیگری مشترک آمریکا، روسیه و فرانسه در طرح مبادله سوخت اتمی با اورانیوم غنی شدن با غلظت کم ایران، جمهوری اسلامی فرصت داشت به بهانه اجرای طرح یاد شده باب گفت و گو های گسترده تری را با نمایندگان آمریکا، جامعه اروپا ( فرانسه ) و همچنین روسیه که مواضع متعادل تری نسبت به ایران داشت باز کند. جمهوری اسلامی در آن تاریخ بجای تسلیم یک جانبه همچنان فرصت معامله و توافق داشت.
پس از دور ساختن کامل روسیه از خود و ظاهرا جانشین ساختن آن کشور با ترکیه، و آوردن برزیل بجای فرانسه، ایران اصل ارسال ۱۲۰۰ کیلوگرم اورانیوم خود را به خارج مطرح ساخت. این بار جامعه جهانی و آمریکا بود که دست رد به سینه ایران زد و پیشنهاد را نپذیرفت.
با ادامه عقب نشینی های گام به گام ایران، مواضع جمهوری اسلامی تدریجا آسیب پذیر تر شد و فشار های جامعه جهانی علیه آن افزایش یافت. اینک با تصویب قطعنامه ۱۹۲۹ نه تنها شرایط اقتصادی و سیاسی که شرایط محیطی ایران از نگاه ملاحظات امنیتی و نظامی نیز تغییر کرده است.
در کنار این فشار های که صنایع نفت و گاز و سیستم بانکی و تجارت خارجی ایران را هدف قرار داده اند، فشار های نظامی علیه ایران نیز در حال افزایش است. واقعیت این است که ایران در محاصره کامل نیروهای آمریکایی در آذربایجان، عراق، خلیج فارس و افغانستان قرار گرفته است. واقعیت این است که اسرائیل به دنبال فرصت مناسب است. واقعیت این است که نیروهای دفاعی ایران به خاطر قابلیت های شکننده اقتصادی جمهوری اسلامی در مقایسه با قدرت های محلی آسیب پذیر ترند. دیوید پترایوس، به زمان فرماندهی نیروهای آمریکا در خاورمیانه و شمال آفریقا ضمن دیداری از بحرین اعلام داشت که نیروی هوایی امارات به تنهایی قادر است به مقابله با تمامی نیروی هوایی ایران برخاسته و آنرا به طور کامل نابود سازد.
با این وجود دولت ایران ظاهرا با دل بستن به امداد های غیبی از پذیرفتن کامل واقعیت ها شانه خالی می کند. مفهوم امنیتی اعمال قطعنامه ۲۹۲۹، یعنی قرار دادن ایران در یک قدمی توسل به ظرفیت های نظامی در صورت به نتیجه نرسیدن مفاد قطعنامه و خنثی نشدن آنچه خطر برنامه های اتمی ایران نامیده می شود. مفهوم اجرای طرح تنبیهی و تحریمات کنگره آمریکا کاهش باز هم بیشتر ظرفیت تولید نفت و گاز ایران و کاهش فاحش درآمدهای ناشی از صادرات نفت خام از یک سو و از سوی دیگر سه برابر شدن هزینه‌های خرید و واردات قاچاق گازوئیل و بنزین مصرفی ایران است.
