دیدار کارى و مذاکرات روز ۲۳ ژوئیه دیمیترى مدودیف رییس جمهور روسیه با سیلویو برلوسکونى نخست وزیر ایتالیا در میلان، چهار ماه پس از دیدار ولادیمیر پوتین نخست وزیر قدرتمند روسیه از ایتالیا، گام تازه اى است که رهبران کرملین در جهت نزدیکى بیشتر با جامعه اروپا بر می دارند. دیدار جارى در شهر شمالى میلان، سومین ملاقات رهبران دو کشور طى هشت ماه گذشته به شمار مى آید.
طى مذاکرات کارى مدودیف با برلوسکونى در میلان، علاوه بر موارد همکار ى هاى دو جانبه، از جمله در زمینه انرژى و صنایع نظامى، مسائل مربوط به عملى ساختن خط لوله گاز موسوم به «جریان جنوبى» که مسکو مایل است آن را جانشین طرح خط لوله گاز نابوکو بسازد، نیز مطرح خواهد شد.
انرژى و تسلیحات
بعد از آلمان و فرانسه توسعه همکارى با ایتالیا بیش از سایر کشور هاى اروپایى مورد توجه رهبران کرملین قرار گرفته است. سال قبل روسیه با واگذارى یک قرار ۲ میلیارد دلارى به شرکت نفتى انى- ایتالیا برای اجرایى ساختن خط لوله «نورد استریم» ، افق تازه اى در مناسبات و همکارى هاى دو کشور گشود.
در بخش نظامى و حمل و نقل، روسیه و ایتالیا دست در کار تکمیل طرح مشترکى براى تولید هلیکوپتر هاى متوسط با ظرفیت تا ۱۵ نفر در حومه مسکو هستند. شریک روسى این طرح « آبارون پروم » و طرف ایتالیایى شرکت « آگوستا وستلند » است که در آلمان و آمریکا نیز به ساختن هلیکوپتر و قطعات آن مشغول است. طرح تولید هلیکوپتر هاى ایتالیایى در مسکو قرار است تا دو سال دیگر به بهر بردارى برسد.
محصولات این کارخانه مقدمتا در روسیه و جمهورى هاى اتحاد شوروى سابق مورد استفاده قرار خواهند گرفت. روسیه مصمم به نوسازى صنایع نظامى خود با بهره گرفتن از تکنولوژى پیشرفته کشورهاى اروپایى است. بجز نوسازى صنایع هوایى، روسیه با کمک فرانسه در صدد تجهیز نیروى دریایى خود با ناوهاى مدرن و ساختن کشتى هاى نظامى تازه است.
طرح امنیتى مسکو
همکارى نظامى با کشور هاى اروپایى عضو ناتو بخشى از طرح امنیتى روسیه براى توسعه حدود همکارى با جامعه اروپا بشمار می رود. روسیه با پیشنهاد طرحى براى تدوین ساختار امنیتى تازه اروپا در صدد جلب موافقت جامعه با امضاء یک پیمان خاص در این زمینه است.
بموجب این پیمان امنیتى، و مطابق با تحولات روز در نظام جهانى تعریف هاى تازه اى از مناسبات جامعه اروپا و ناتو با روسیه، مشکلات مرتبط با بحران هاى اقتصادى، امنیت انرژى و نحوه اجراى تصمیمات اتخاذ شده از سوى کشور هاى عضو گروه -۸ و همچنین گروه- ۲۰ ، بعمل خواهد آمد.
روسیه ضمن علاقمندى به حفظ استقلال خود به عنوان یک قدرت منطقه اى، و خوددارى از پیوستن به ناتو و یا جامعه اروپا، مایل به زدودن کامل زمینه هر نوع تنش با جامعه و گذر قطعى از شرایط دوران جنگ سرد و زمان حیات اتحاد شوروى است. با این بینش، روسیه مایل است امنیت ملى خود را در یک خط موازى با امنیت جامعه اروپا قرار دهد. گره زدن امنیت انرژى اروپا به منابع انرژى روسیه هدف کوتاه مدت و توسعه همکارى هاى نظامى هدف میان مدت رهبران کرملین بشمار می رود.
رهبران اروپایى ضمن استقبال از توسعه همکارى با روسیه در زمینه صنایع نظامى مشترک و برخوردارى از مشارکت روسیه در اقدامات گروهى مانند جنگ در افغانستان، همچنان مایل به افزایش ضریب امنیت انرژى خود از راه متنوع ساختن منابع تامین نفت و گاز و در نتیجه کاهش اتکا به روسیه اند.
رهبران کرملین تلاش می کنند که در ضمن حفظ موقعیت مستقل کنونى خود در اروپا، روسیه را یک کشور اروپایى با مسائل مشترک امنیتى معرفى کنند. در جریان دیدار هاى رهبران گروه ۸ و ۲۰ که روسیه نیز در آنها عضویت دارد، این نکات با عمق کمترى مورد بررسى قرار میگیرد.
انجام دیدار هاى دوجانبه نظیر دیدار جارى مدودیف با برلوسکونى در میلان و یا تشکیل کمیسیون هاى مشترک همکارى مانند اجلاس کمیسیون همکارى هاى دوجانبه روسیه و ایتالیا که روز سوم دسامبر سال ۲۰۰۹ در روم برگزار شد، فرصت بیشترى براى مذاکره پیرامون جزئیات همکارى هاى دوجانبه فراهم می سازد.
مسئله ایران
با توجه به مسئولیت مدودیف در زمینه هدایت سیاست خارجى روسیه، مسائل جهانى مانند صلح خاورمیانه، جنگ در افغانستان و برنامه اتمى ایران نیز در دستور مذاکرات رییس جمهور روسیه با نخست وزیر ایتالیا قرار گرفته است.
مذاکرات مدودیف در میلان به خصوص از دو زاویه متفاوت مورد توجه جمهورى اسلامى قرار دارد. یکى از این دو مورد طرح اعمال تحریم هاى تازه جامعه اروپا علیه ایران در جلسه روز دوشنبه آینده ( ۲۶ ژوئیه) وزراى خارجه ۲۷ کشور اروپایى است. روسیه از یک سو مخالف اعمال تنبیه های یک جانبه جامعه اروپا و آمریکا علیه ایران، خارج از قطعنامه هاى شوراى امنیت است، و از سوى دیگر مایل است که مسائل امنیت ملى خود را همسو با ملاحظات امنیتى اروپا و ناتو قرار دهد.
تلاش مدودیف در میلان متوجه از میان برداشتن این تفاوت ها است. در صورت نزدیکتر شدن مسکو به نقطه نظر هاى اروپا در قبال ایران، همکارى هاى مسکو با تهران محکوم به کاهش خواهد بود حال آنکه ده روز قبل، مسکو با امضاء یک سند راهبردى همکارى ۳۰ ساله در بخش انرژى تمایل خود را براى ادامه همراهى با ایران به نمایش گذاشت.
بى تردید کاهش سطح همکارى با مسکو تحمل تحریم ها را براى تهران دشوار تر از پیش می سازد. از این لحاظ نتیجه توافق هاى مدودیف با برلوسکونى، موضع مسکو را در قبال همکارى هاى امنیتى با جامعه اروپا از یک سو و از سوى دیگر وضعیت قرار گرفتن مسکو در کنار و یا در مقابل ایران را روشن تر از پیش خواهد ساخت.
نکته دیگر مورد توجه ایران در رابطه با مذاکرات میلان سرنوشت خط لوله انتقال گاز « نابوکو» و میزان حمایت جامعه اروپا از خط لوله «جریان جنوبى» است که روسیه قصد دارد آنرا جانشین خط لوله نابوکو بسازد.
ایران در تامین گاز مورد نیاز خط لوله جریان جنوبى کمترین سهمى نخواهد داشت حال آنکه لوله انتقال گاز نابوکو بدون مشارکت مستقیم ایران و تامین بخش قابل ملاحظه اى از گاز مورد نیاز آن بخت اندکى براى موفقیت خواهد داشت. به این ترتیب تلاش مدودیف براى کوبیدن میخ تازه اى بر تابوت نابوکو در میلان در عمل منجر به کاهش بخت های آینده ایران براى مشارکت در تامین انرژى اروپا خواهد شد.
طى مذاکرات کارى مدودیف با برلوسکونى در میلان، علاوه بر موارد همکار ى هاى دو جانبه، از جمله در زمینه انرژى و صنایع نظامى، مسائل مربوط به عملى ساختن خط لوله گاز موسوم به «جریان جنوبى» که مسکو مایل است آن را جانشین طرح خط لوله گاز نابوکو بسازد، نیز مطرح خواهد شد.
انرژى و تسلیحات
بعد از آلمان و فرانسه توسعه همکارى با ایتالیا بیش از سایر کشور هاى اروپایى مورد توجه رهبران کرملین قرار گرفته است. سال قبل روسیه با واگذارى یک قرار ۲ میلیارد دلارى به شرکت نفتى انى- ایتالیا برای اجرایى ساختن خط لوله «نورد استریم» ، افق تازه اى در مناسبات و همکارى هاى دو کشور گشود.
در بخش نظامى و حمل و نقل، روسیه و ایتالیا دست در کار تکمیل طرح مشترکى براى تولید هلیکوپتر هاى متوسط با ظرفیت تا ۱۵ نفر در حومه مسکو هستند. شریک روسى این طرح « آبارون پروم » و طرف ایتالیایى شرکت « آگوستا وستلند » است که در آلمان و آمریکا نیز به ساختن هلیکوپتر و قطعات آن مشغول است. طرح تولید هلیکوپتر هاى ایتالیایى در مسکو قرار است تا دو سال دیگر به بهر بردارى برسد.
محصولات این کارخانه مقدمتا در روسیه و جمهورى هاى اتحاد شوروى سابق مورد استفاده قرار خواهند گرفت. روسیه مصمم به نوسازى صنایع نظامى خود با بهره گرفتن از تکنولوژى پیشرفته کشورهاى اروپایى است. بجز نوسازى صنایع هوایى، روسیه با کمک فرانسه در صدد تجهیز نیروى دریایى خود با ناوهاى مدرن و ساختن کشتى هاى نظامى تازه است.
طرح امنیتى مسکو
همکارى نظامى با کشور هاى اروپایى عضو ناتو بخشى از طرح امنیتى روسیه براى توسعه حدود همکارى با جامعه اروپا بشمار می رود. روسیه با پیشنهاد طرحى براى تدوین ساختار امنیتى تازه اروپا در صدد جلب موافقت جامعه با امضاء یک پیمان خاص در این زمینه است.
بموجب این پیمان امنیتى، و مطابق با تحولات روز در نظام جهانى تعریف هاى تازه اى از مناسبات جامعه اروپا و ناتو با روسیه، مشکلات مرتبط با بحران هاى اقتصادى، امنیت انرژى و نحوه اجراى تصمیمات اتخاذ شده از سوى کشور هاى عضو گروه -۸ و همچنین گروه- ۲۰ ، بعمل خواهد آمد.
روسیه ضمن علاقمندى به حفظ استقلال خود به عنوان یک قدرت منطقه اى، و خوددارى از پیوستن به ناتو و یا جامعه اروپا، مایل به زدودن کامل زمینه هر نوع تنش با جامعه و گذر قطعى از شرایط دوران جنگ سرد و زمان حیات اتحاد شوروى است. با این بینش، روسیه مایل است امنیت ملى خود را در یک خط موازى با امنیت جامعه اروپا قرار دهد. گره زدن امنیت انرژى اروپا به منابع انرژى روسیه هدف کوتاه مدت و توسعه همکارى هاى نظامى هدف میان مدت رهبران کرملین بشمار می رود.
رهبران اروپایى ضمن استقبال از توسعه همکارى با روسیه در زمینه صنایع نظامى مشترک و برخوردارى از مشارکت روسیه در اقدامات گروهى مانند جنگ در افغانستان، همچنان مایل به افزایش ضریب امنیت انرژى خود از راه متنوع ساختن منابع تامین نفت و گاز و در نتیجه کاهش اتکا به روسیه اند.
رهبران کرملین تلاش می کنند که در ضمن حفظ موقعیت مستقل کنونى خود در اروپا، روسیه را یک کشور اروپایى با مسائل مشترک امنیتى معرفى کنند. در جریان دیدار هاى رهبران گروه ۸ و ۲۰ که روسیه نیز در آنها عضویت دارد، این نکات با عمق کمترى مورد بررسى قرار میگیرد.
انجام دیدار هاى دوجانبه نظیر دیدار جارى مدودیف با برلوسکونى در میلان و یا تشکیل کمیسیون هاى مشترک همکارى مانند اجلاس کمیسیون همکارى هاى دوجانبه روسیه و ایتالیا که روز سوم دسامبر سال ۲۰۰۹ در روم برگزار شد، فرصت بیشترى براى مذاکره پیرامون جزئیات همکارى هاى دوجانبه فراهم می سازد.
مسئله ایران
با توجه به مسئولیت مدودیف در زمینه هدایت سیاست خارجى روسیه، مسائل جهانى مانند صلح خاورمیانه، جنگ در افغانستان و برنامه اتمى ایران نیز در دستور مذاکرات رییس جمهور روسیه با نخست وزیر ایتالیا قرار گرفته است.
مذاکرات مدودیف در میلان به خصوص از دو زاویه متفاوت مورد توجه جمهورى اسلامى قرار دارد. یکى از این دو مورد طرح اعمال تحریم هاى تازه جامعه اروپا علیه ایران در جلسه روز دوشنبه آینده ( ۲۶ ژوئیه) وزراى خارجه ۲۷ کشور اروپایى است. روسیه از یک سو مخالف اعمال تنبیه های یک جانبه جامعه اروپا و آمریکا علیه ایران، خارج از قطعنامه هاى شوراى امنیت است، و از سوى دیگر مایل است که مسائل امنیت ملى خود را همسو با ملاحظات امنیتى اروپا و ناتو قرار دهد.
تلاش مدودیف در میلان متوجه از میان برداشتن این تفاوت ها است. در صورت نزدیکتر شدن مسکو به نقطه نظر هاى اروپا در قبال ایران، همکارى هاى مسکو با تهران محکوم به کاهش خواهد بود حال آنکه ده روز قبل، مسکو با امضاء یک سند راهبردى همکارى ۳۰ ساله در بخش انرژى تمایل خود را براى ادامه همراهى با ایران به نمایش گذاشت.
بى تردید کاهش سطح همکارى با مسکو تحمل تحریم ها را براى تهران دشوار تر از پیش می سازد. از این لحاظ نتیجه توافق هاى مدودیف با برلوسکونى، موضع مسکو را در قبال همکارى هاى امنیتى با جامعه اروپا از یک سو و از سوى دیگر وضعیت قرار گرفتن مسکو در کنار و یا در مقابل ایران را روشن تر از پیش خواهد ساخت.
نکته دیگر مورد توجه ایران در رابطه با مذاکرات میلان سرنوشت خط لوله انتقال گاز « نابوکو» و میزان حمایت جامعه اروپا از خط لوله «جریان جنوبى» است که روسیه قصد دارد آنرا جانشین خط لوله نابوکو بسازد.
ایران در تامین گاز مورد نیاز خط لوله جریان جنوبى کمترین سهمى نخواهد داشت حال آنکه لوله انتقال گاز نابوکو بدون مشارکت مستقیم ایران و تامین بخش قابل ملاحظه اى از گاز مورد نیاز آن بخت اندکى براى موفقیت خواهد داشت. به این ترتیب تلاش مدودیف براى کوبیدن میخ تازه اى بر تابوت نابوکو در میلان در عمل منجر به کاهش بخت های آینده ایران براى مشارکت در تامین انرژى اروپا خواهد شد.
