ترانه معترض امروز ایران به کجا می رود؟ ترانه ای که به ظاهرپس از رخدادهای پس از انتخابات و با ورود چهره های سرشناس موسیقی بین المللی ابعادی جهانی پیدا کرده است؟
در این میانه برخی از اهالی خوش ذوق جهان مجازی (اینترنت) ویدئو کلیپ‌هائی بر روی آهنگ‌های اعتراضی خوانندگان فارسی زبان و غیر فارسی زبان ساخته‌اند و این ترانه ها را با حال و هوای رویداد‌های امروزی «به روز» کرده‌اند.گروهی بر روی آهنگ ایمیجین Imagine! تصور کن! جان لنون از گروه بیتلز ویدئو کلیپ جالبی ساخته اند یا گروهی دیگر بر روی آهنگ «فریاد» محمدرضا شجریان با شعر سایه و موسیقی حسین علیزاده تصاویر حوادث چند هفته اخیر ایران را گذاشته اند.
در این میان نام مایکل جکسون خواننده فقید هم از قلم نیفتاده است و بر روی آهنگ اعتراضی او «آنان ما را به حساب نمی‌آورند یا آنان به ما توجه نمی‌کنند» تصاویری از رخدادهای اخیر ایران گذاشته شده و در دنیای اینترنت پخش شده‌است. در برنامه نگاه تازه ویژه ترانه‌های معترض محمد ضرغامی و محمد رضا کاظمی این بار به ابعاد دیگری از این رویداد هنری پرداخته اند. با مانیا منصور یکی دیگر از همکارانمان همراه می‌شویم تا نگاهی داشته باشیم به مجموعه‌ای از ترانه های معترضی که خوانندگان سرشناس غیر ایرانی به تنهایی و یا با همکاری هنرمندان ایرانی اجرا کرده‌اند.
میعاد گاه ما تاریخ آینده
هنوز معتقدان به تقلب در انتخابات ریاست جمهوری اسلامی دهم در ایران و ابقای محمود احمدی نژاد به عنوان رئیس جمهور، از شوک عظیم حوادث درپی و بعد از انتخابات بیرون نیامده بودند و هنوز گیج و مبهوت بودند که اولین ترانه‌ی یک چهره نامدار آمریکایی در حمایت و همبستگی از مبارزه و رنج و درد آنان بر روی وب سایت یوتیوب منتشر شد.
«جان بائز» خواننده مطرح موزیک فولک آمریکا با موهای سفید و یک شال سبز- آبی در نهایت سادگی در آشپزخانه‌اش نشسته و در حالی که با گیتار می‌نوازد، برای ایرانیان می‌خواند، آن هم به فارسی.
ترانه و سروده جان بائز متن و اجرائی ساده و صمیمی و قابل فهم دارد و تکیه‌اش بر امید و پیروزی است. او بارها کلمه «پیروزی» را تکرار می‌کند و امید می‌دهد که «ما پیروز می‌شیم، یه روز...»
هنوز معتقدین به جنبش سبز و مردم هنوز از لذت ترانه «جان بائز» بیرون نیامده بودند که ستاره آمریکائی دیگر جنجال برپا کرد. «جان بُن جووی» که میلیون‌ها نفر طرف‌دار در آمریکا و سرتاسر جهان دارد، ترانه‌ای به‌طور مشترک با اندی، خواننده پاپ ایرانی مقیم لوس آنجلس، اجرا می‌کنند که از ایستادگی و حمایت سخن می‌گوید.
«جان بُن جووی» در ترانۀ Stand By Me یا «در کنار من باش» یا آنطور که در ترجمه ترانه در کار مشترک بن جووی و اندی آمده «با من باش!»، خطاب به ایرانیان می‌خواند: هموطن، هم‌فریاد..... با من باش!... بُن جووی و اندی با همین کلمات ساده بارها در شبکه‌های بین‌المللی مانند سی ان ان و بی بی سی بازتاب می‌یابد. شعر و کلام این ترانه از عبور از تاریکی و رسیدن به روشنایی حکایت دارد.
پس از این ترانه نوبت به یک گروه از خوانندگان و هنرمندان پاپ ایرانی مانند داریوش، ستار، مرتضی، معین و شهره آغداشلو و ... رسید که آثارشان در سایت‌های اینترنتی پخش شدند.
«مامز تایلور» با همراهی داریوش، مرتضی، ستار، شهره آغداشلو و خیل دیگری از هنرمندان ایرانی مانند شهرزاد سپانلو و شیلا وثوق این آهنگ رپ را برای «همبستگی با ندا» خوانده است. این ترانه یا سرود با شعر مشهور سعدی «بنی آدم اعضای یک‌دیگرند ...» با تصویر و صدای اوباما تمام می‌شود.
ترانۀ دیگری به نام «شکوه آزادی» که با همکاری «جانی ب» و «علی اسکندری» و دیگر یاران‌شان در نیویورک اجرا شد، بسیار مشهور شد.
کلیپ این ترانه در زمینه سیاه و سفید با نماد‌های سبز بسیار جذاب است.
آنگاه می‌رسیم به گروه افسانه‌ای یو‌تو ( U-2) که در کنسرت بارسلون ناگهان سبز شدند و فضای کنسرت را سبز کردند. نوری سبز در بالای صحنه درخشیدن گرفتن و شعر مولانا «بشنو از نی ...» روی پرده نقش بست و «بانو»، خواننده مشهور این گروه غرق در نور سبز آواز خواند.
مرگ دلخراش ندا آقا‌سلطان که فیلم جان دادن او جهان را تکان داد، دستمایه‌ای شد برای بسیاری از هنرمندان که آثاری بدیع و ماندنی خلق کردند. از جمله یک گروه ناشناس ایرانی. این گروه ترانه‌ای به انگلیسی خواندند به نام «دختر جهان». آنان خطاب به ندا می‌خوانند: «ندا! زمانی که ترا در تلویزیون دیدم صورتت با خون پوشانده شده بود، اما تو هنوز زیبا به نظر می آمدی. هیچکس نمی‌داند که تو برای چه به خیابان آمده بودی، اما حالا تو یک قهرمانی.»
من همون ایرانم
محمدرضا اسرار خواننده جوان مقیم کانادا ترانه‌ای خوانده به نام «عمو زنجیرباف» که این ترانه با تصاویر حوادث اخیر ایران تلفیق شده و روی اینترنت رفته است. هرچند گفته می‌شود که این آهنگ ربطی به حوادث اخیر ایران ندارد و شاید موضوع و عنوان این ترانه این مسئله را تقویت کرده است.
در این ترانه ما با عموزنجی بافی رو به رو هستیم که بر‌خلاف عمو‌زنجیرباف دوران کودکی ما که مردی مهربان بود، عمو زنجیربافی است خشن و خونخوار که چهره ای توتالیتر دارد.
محسن نامجو هم در این میان ساکت ننشسته است. نامجو یکی از ترانه‌های گذشته‌اش را به نام «بیابان را سراسر مِه گرفته‌است!» با شعری از احمد شاملو شاعر معاصر باز‌سازی کرده و آن را به تمام ایرانیانی تقدیم کرده است که در اعتراضات اخیر جانشان را از دست داده اند.
منصور، خواننده نسل جوان هم ترانه ای را از بابک روزبه ترانه سرای جوان به نام «ندای عشق» اجرا کرده است که نام ترانه و فضای حاکم بر آن شنونده را به یاد ندا آقا سلطان یکی از قربانیان خشونت های دولتی اخیر در ایران می اندازد. اما مشخص نیست که ترانه منصور به شکل مستقیم یا غیر مستقیم درباره رخدادهای پس از انتخابات خوانده شده است یا نه.
و سرانجام با آهنگساز آخرین ترانه گوگوش که ترانه ای معترض است همراه می شویم. فرید زلاند نام آشنای موزیک پاپ ایرانی ، افغانی تبار است ولی از دوازده سالگی در ایران زندگی کرده و همسری ایرانی دارد. او ایران را نیز در کنار افغانستان وطن خود می‌خواند.
از کارهای آقای زلاند می توان به گل پونه، گریه نکن، یاورهمیشه مومن، نون و پنیر و ... اشاره کرد.
زلاند پس از سی سال دوری با گوگوش همراه شده و آهنگی درباره ایران ساخته است. ترانه‌ای به نام «مرا از یاد بردی!» یا «من همون ایرانم!» که روایت درد‌دل مادری است به نام ایران به فرزندانش که از دامن او دور شده‌اند و در دور‌دست‌ها به‌سر می‌برند ... گوگوش در این ترانه در نقش ایران از فرزندان دورافتاده خود گله می‌کند.
فرید زلاند می‌گوید: «این ترانه سه ماه پیش ساخته شده که ربطی هم به این حوادث اخیر نداشت.» به گفته آقای زلاند وقتی گوگوش ترانه رها اعتمادی را برای او می خواند، گریه امانش نمی دهد. و سرانجام در پی حوادث اخیر گوگوش تصمیم می‌گیرد که این آهنگ زودتر در دسترس هوادارنش قرار بگیرد.
فرید زلاند در کارنامه هنری اش با ترانه سرایانی چون شهیار قنبری، اردلان سرفراز و ایرج جنتی عطائی، کار کرده و برای خوانندگانی چون داریوش، ابی، گوگوش و هایده آهنگ ساخته است.
در این میانه برخی از اهالی خوش ذوق جهان مجازی (اینترنت) ویدئو کلیپ‌هائی بر روی آهنگ‌های اعتراضی خوانندگان فارسی زبان و غیر فارسی زبان ساخته‌اند و این ترانه ها را با حال و هوای رویداد‌های امروزی «به روز» کرده‌اند.گروهی بر روی آهنگ ایمیجین Imagine! تصور کن! جان لنون از گروه بیتلز ویدئو کلیپ جالبی ساخته اند یا گروهی دیگر بر روی آهنگ «فریاد» محمدرضا شجریان با شعر سایه و موسیقی حسین علیزاده تصاویر حوادث چند هفته اخیر ایران را گذاشته اند.
در این میان نام مایکل جکسون خواننده فقید هم از قلم نیفتاده است و بر روی آهنگ اعتراضی او «آنان ما را به حساب نمی‌آورند یا آنان به ما توجه نمی‌کنند» تصاویری از رخدادهای اخیر ایران گذاشته شده و در دنیای اینترنت پخش شده‌است. در برنامه نگاه تازه ویژه ترانه‌های معترض محمد ضرغامی و محمد رضا کاظمی این بار به ابعاد دیگری از این رویداد هنری پرداخته اند. با مانیا منصور یکی دیگر از همکارانمان همراه می‌شویم تا نگاهی داشته باشیم به مجموعه‌ای از ترانه های معترضی که خوانندگان سرشناس غیر ایرانی به تنهایی و یا با همکاری هنرمندان ایرانی اجرا کرده‌اند.
میعاد گاه ما تاریخ آینده
هنوز معتقدان به تقلب در انتخابات ریاست جمهوری اسلامی دهم در ایران و ابقای محمود احمدی نژاد به عنوان رئیس جمهور، از شوک عظیم حوادث درپی و بعد از انتخابات بیرون نیامده بودند و هنوز گیج و مبهوت بودند که اولین ترانه‌ی یک چهره نامدار آمریکایی در حمایت و همبستگی از مبارزه و رنج و درد آنان بر روی وب سایت یوتیوب منتشر شد.
«جان بائز» خواننده مطرح موزیک فولک آمریکا با موهای سفید و یک شال سبز- آبی در نهایت سادگی در آشپزخانه‌اش نشسته و در حالی که با گیتار می‌نوازد، برای ایرانیان می‌خواند، آن هم به فارسی.
ترانه و سروده جان بائز متن و اجرائی ساده و صمیمی و قابل فهم دارد و تکیه‌اش بر امید و پیروزی است. او بارها کلمه «پیروزی» را تکرار می‌کند و امید می‌دهد که «ما پیروز می‌شیم، یه روز...»
هنوز معتقدین به جنبش سبز و مردم هنوز از لذت ترانه «جان بائز» بیرون نیامده بودند که ستاره آمریکائی دیگر جنجال برپا کرد. «جان بُن جووی» که میلیون‌ها نفر طرف‌دار در آمریکا و سرتاسر جهان دارد، ترانه‌ای به‌طور مشترک با اندی، خواننده پاپ ایرانی مقیم لوس آنجلس، اجرا می‌کنند که از ایستادگی و حمایت سخن می‌گوید.
«جان بُن جووی» در ترانۀ Stand By Me یا «در کنار من باش» یا آنطور که در ترجمه ترانه در کار مشترک بن جووی و اندی آمده «با من باش!»، خطاب به ایرانیان می‌خواند: هموطن، هم‌فریاد..... با من باش!... بُن جووی و اندی با همین کلمات ساده بارها در شبکه‌های بین‌المللی مانند سی ان ان و بی بی سی بازتاب می‌یابد. شعر و کلام این ترانه از عبور از تاریکی و رسیدن به روشنایی حکایت دارد.
پس از این ترانه نوبت به یک گروه از خوانندگان و هنرمندان پاپ ایرانی مانند داریوش، ستار، مرتضی، معین و شهره آغداشلو و ... رسید که آثارشان در سایت‌های اینترنتی پخش شدند.
«مامز تایلور» با همراهی داریوش، مرتضی، ستار، شهره آغداشلو و خیل دیگری از هنرمندان ایرانی مانند شهرزاد سپانلو و شیلا وثوق این آهنگ رپ را برای «همبستگی با ندا» خوانده است. این ترانه یا سرود با شعر مشهور سعدی «بنی آدم اعضای یک‌دیگرند ...» با تصویر و صدای اوباما تمام می‌شود.
ترانۀ دیگری به نام «شکوه آزادی» که با همکاری «جانی ب» و «علی اسکندری» و دیگر یاران‌شان در نیویورک اجرا شد، بسیار مشهور شد.
کلیپ این ترانه در زمینه سیاه و سفید با نماد‌های سبز بسیار جذاب است.
آنگاه می‌رسیم به گروه افسانه‌ای یو‌تو ( U-2) که در کنسرت بارسلون ناگهان سبز شدند و فضای کنسرت را سبز کردند. نوری سبز در بالای صحنه درخشیدن گرفتن و شعر مولانا «بشنو از نی ...» روی پرده نقش بست و «بانو»، خواننده مشهور این گروه غرق در نور سبز آواز خواند.
مرگ دلخراش ندا آقا‌سلطان که فیلم جان دادن او جهان را تکان داد، دستمایه‌ای شد برای بسیاری از هنرمندان که آثاری بدیع و ماندنی خلق کردند. از جمله یک گروه ناشناس ایرانی. این گروه ترانه‌ای به انگلیسی خواندند به نام «دختر جهان». آنان خطاب به ندا می‌خوانند: «ندا! زمانی که ترا در تلویزیون دیدم صورتت با خون پوشانده شده بود، اما تو هنوز زیبا به نظر می آمدی. هیچکس نمی‌داند که تو برای چه به خیابان آمده بودی، اما حالا تو یک قهرمانی.»
من همون ایرانم
محمدرضا اسرار خواننده جوان مقیم کانادا ترانه‌ای خوانده به نام «عمو زنجیرباف» که این ترانه با تصاویر حوادث اخیر ایران تلفیق شده و روی اینترنت رفته است. هرچند گفته می‌شود که این آهنگ ربطی به حوادث اخیر ایران ندارد و شاید موضوع و عنوان این ترانه این مسئله را تقویت کرده است.
در این ترانه ما با عموزنجی بافی رو به رو هستیم که بر‌خلاف عمو‌زنجیرباف دوران کودکی ما که مردی مهربان بود، عمو زنجیربافی است خشن و خونخوار که چهره ای توتالیتر دارد.
محسن نامجو هم در این میان ساکت ننشسته است. نامجو یکی از ترانه‌های گذشته‌اش را به نام «بیابان را سراسر مِه گرفته‌است!» با شعری از احمد شاملو شاعر معاصر باز‌سازی کرده و آن را به تمام ایرانیانی تقدیم کرده است که در اعتراضات اخیر جانشان را از دست داده اند.
منصور، خواننده نسل جوان هم ترانه ای را از بابک روزبه ترانه سرای جوان به نام «ندای عشق» اجرا کرده است که نام ترانه و فضای حاکم بر آن شنونده را به یاد ندا آقا سلطان یکی از قربانیان خشونت های دولتی اخیر در ایران می اندازد. اما مشخص نیست که ترانه منصور به شکل مستقیم یا غیر مستقیم درباره رخدادهای پس از انتخابات خوانده شده است یا نه.
و سرانجام با آهنگساز آخرین ترانه گوگوش که ترانه ای معترض است همراه می شویم. فرید زلاند نام آشنای موزیک پاپ ایرانی ، افغانی تبار است ولی از دوازده سالگی در ایران زندگی کرده و همسری ایرانی دارد. او ایران را نیز در کنار افغانستان وطن خود می‌خواند.
از کارهای آقای زلاند می توان به گل پونه، گریه نکن، یاورهمیشه مومن، نون و پنیر و ... اشاره کرد.
زلاند پس از سی سال دوری با گوگوش همراه شده و آهنگی درباره ایران ساخته است. ترانه‌ای به نام «مرا از یاد بردی!» یا «من همون ایرانم!» که روایت درد‌دل مادری است به نام ایران به فرزندانش که از دامن او دور شده‌اند و در دور‌دست‌ها به‌سر می‌برند ... گوگوش در این ترانه در نقش ایران از فرزندان دورافتاده خود گله می‌کند.
فرید زلاند می‌گوید: «این ترانه سه ماه پیش ساخته شده که ربطی هم به این حوادث اخیر نداشت.» به گفته آقای زلاند وقتی گوگوش ترانه رها اعتمادی را برای او می خواند، گریه امانش نمی دهد. و سرانجام در پی حوادث اخیر گوگوش تصمیم می‌گیرد که این آهنگ زودتر در دسترس هوادارنش قرار بگیرد.
فرید زلاند در کارنامه هنری اش با ترانه سرایانی چون شهیار قنبری، اردلان سرفراز و ایرج جنتی عطائی، کار کرده و برای خوانندگانی چون داریوش، ابی، گوگوش و هایده آهنگ ساخته است.
