لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۷ دی ۱۴۰۳ تهران ۰۴:۱۶

کاهش سلاح‌های اتمی آمریکا و روسیه، افزایش فشارهای جهانی بر ایران و کره شمالی


پس از اعلام توافق آمریکا و روسیه برای امضاء پیمان کاهش سلاح های هسته ای و ابراز خشنودی کشورهای اروپایی دارای سلاح اتمی نسبت به حصول این توافق، انتظار می رود هماهنگی در جامعه جهانی بمنظور پیشگیری از گسترش سلاح های هسته ای بیش از پیش افزایش یابد.

بر پایه توافق تازه که مابین دو قدرت بزرگ هسته ای بدست آمده، روسیه و آمریکا به میزان یک سوم از تعداد کلاهک های اتمی خود خواهند کاست. در حال حاضر امریکا دارای حدود ۲۲۰۰ و روسیه دارای ۲۶۰۰ کلاهک اتمی هستند. این تعداد پس از امضاء و اجرای پیمان تازه برای هر کشور به ۱۵۵۰ کلاهک کاهش خواهد یافت.

قرار است پیمان تازه که جانشین پیمان موسوم به «استارت» خواهد شد، روز هشتم ماه آوریل در شهر پراگ بین باراک اوباما و دیمیتری مدودیف، روسای جمهوری آمریکا و روسیه به امضاء برسد. اعتبار پیمان سابق در ماه دسامبر سال گذشته به انتها رسید و از آن زمان تا کنون چانه زنی و مذاکرات فنی کارشناسان دو کشور بمنظور تدوین متن پیمان تازه و دست یافتن به توافق نهایی پیرامون آن ادامه داشته است.

علاوه بر رئیس جمهوری آمریکا که از اعلام توافق تازه اتمی بسیار خشنود است، پیمان یاد شده یک پیروزی سیاسی مهم برای رییس جمهور جوان روسیه نیز به حساب آمده و بی شک اعتبار شخصی او را در داخل و خارج از کشور متبوع او، به خصوص آمریکا، افزایش خواهد داد.

اگر چه هدایت سیاست خارجی روسیه در حیطه مسئولیت های رئیس جمهور آن کشور قرار دارد، ولایمیر پوتین نخست وزیر قدرتمند روسیه در مسیر چانه زنی های سیاسی مرتبط با توافق اتمی یاد شده قرار داشته و بخشی از این پیروزی نتیجه مشارکت عمده او در مذاکرات مربوط به نهایی شدن پیمان یاد شده است.

با نهایی شدن پیمان تازه کاهش تعداد سلاح های هسته ای، باراک اوباما ضمن رقم زدن دومین پیروزی عمده خود در یک هفته، در جهت تحقق آرمان دست یافتن به خلع سلاح هسته ای یک گام بزرگ به جلو بر خواهد داشت.

در حدود یک سال پیش و نزدیک به تاریخی که برای امضاء پیمان تازه کاهش سلاح های هسته ای در نظر گرفته شده، اوباما طی یک سخنرانی در پراگ هدف های خود را پیرامون دست یافتن به جهانی خالی از سلاح های اتمی بیان داشت.

هنگام اعلام توافق پیرامون پیمان تازه، او باما که در کاخ سفید سخن می گفت تاکید کرد «سلاح های هسته ای نماینده تاریک ترین روزهای جنگ سرد و در عین حال خطرناکترین تهدید ها در زمان حاضرند». او همچنین یاد آور شد: «ما گام دیگری برای پشت سر نهادن میراث قرن بیستم به جلو بر می داریم، و در همین حال، آینده ای امن تر برای فرزندان خود می سازیم».

اعلام توافق پیرامون پیمان اتمی تازه، بزرگ ترین پیروزی اوباما در عرصه سیاست خارجی به حساب می آید. بی نتیجه ماندن تلاش های آمریکا در جهت آغاز گفت و گو و آشتی بین اعراب و اسرائیل، ادامه سر پیچی ها ایران در مقابل جامعه جهانی و عدم توفیق در باز گرداندن کره شمالی به پای میز مذاکره، موجب شده بود که قدرت تصمیم گیری اوباما در عرصه بین الملل مورد تردید قرار گرفته و از او به عنوان یک رهبر ضعیف یاد بشود.

تصویب قانون بیمه های اجتماعی در سنای آمریکا، یک پیروزی بزرگ داخلی و توافق اتمی با روسیه یک پیروزی مهم در عرصه سیاست خارجی است.

با توجه به سرپیچی های ایران و اسرائیل در مقابل خواست های جامعه جهانی، تقویت موقع داخلی و خارجی رئیس جمهور آمریکا در راه اعمال فشار بیشتر علیه دو دولت یاد شده حائز اهمیت قابل ملاحظه ای است.

بنابر بیانیه کاخ کرملین در رابطه با توافق اتمی تازه، قرار است سلاح های استراتژیک دو کشور در خاک و حدود ملی آنها مستقر شوند. هم اکنون تعدادی از سلاح های اتمی آمریکا در سایر کشور های عضو پیمان ناتو مثل، ترکیه، بلژیک، بریتانیا و آلمان قرار دارند که شاید پس از امضاء پیمان یاد شده محل استقرار آنها تغییر یابد.

در یک واکنش فوری نسبت به توافق اتمی اخیر، دیوید میلبند وزیر خارجه بریتانیا نسبت به امضاء پیمان کاهش سلاح های اتمی مابین امریکا و روسیه ابراز خشنودی کرد و اعلام داشت بریتانیا نیز در آینده مطالعات جدی بمنظور پیروی از روح توافق یاد شده را آغاز خواهد کرد.

امضاء توافق اتمی بین روسیه و آمریکا موجب نزدیکی بیشتر دیدگاه های واشینگتن و مسکو به خصوص در قبال مسائل جهانی و در نتیجه افزایش سطح همکاری مابین آنها خواهد شد.

به جز روسیه و آمریکا که بزرگترین زرادخانه های اتمی جهان را در اختیار دارند، سه کشور بریتانیا، فرانسه و چین در ردیف کشور هایی قرار دارند که رسما به عنوان قدرت اتمی شناخته شده اند. چین در حال حاضر دارای ۱۵۰ تا ۴۰۰ کلاهک هسته ای است. در سال ۱۰۷۰ بمنظور پیشگیری از گسترش سلاح های اتمی معاهده موسوم به ( ان-پی-تی) از سوی سازمان ملل تدوین و تدریجا توسط ۱۴۰ کشور جهان به امضاء رسید.

دو کشور هند و پاکستان که از پیوستن به معاهده ان-پی-تی خودداری ورزیده بودند طی دهه هفتاد به سلاح هسته ای دست یافتند. اسرائیل نیز بدون اعلام رسمی در اختیار داشتن سلاح های اتمی، تاکنون بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ سلاح اتمی تولید کرده است.

کشور های دیگری مثل قزاقستان و اوکرائین پس از فرو پاشیدن اتحاد شوروی از سلاح های هسته ای که در اختیار داشتند دست کشیدند. کشور آفریقای جنوبی نیز که شش بمب اتمی تولید کرده بود رسما سلاح های اتمی خود را خنثی ساخت.

پس از امضا پیمان تازه کاهش سلاح های اتمی بین روسیه و آمریکا در روز هشتم آوریل، کشورهایی که همچنان در صدد تولید سلاح هسته ای هستند، دست یافتن به این هدف را بسیار دشوار تر از پیش دیده و ناگزیر از رویارویی با واکنش گسترده و هماهنگ نظام جهانی خواهند شد. آمریکا تلاش خواهد کرد به منظور ارسال پیام روشنی به تهران، از فرصت امضاء پیمان جدید در جهت تصویب قطعنامه تنبیهی تازه ای علیه ایران و برنامه های اتمی آن کشور که مظنون به داشتن هدف های نظامی است بهره برداری کند.
XS
SM
MD
LG