سفیر چین در سازمان ملل متحد هفته پیش گفت که اعمال تحریم های بیشتر علیه ایران «هنوز خیلی زود» است. همزمان با آغاز ریاست دوره ای چین بر شورای امنیت سازمان ملل متحد دولت آمریکا باید به این مسئله توجه کند که چرا دولت چین با مجازات ایران به خاطر عدم سازش آن کشور بر سر برنامه های هسته ای مخالف است.
به نوشته وال استریت جورنال پاسخ همیشگی به این سئوال این است که چین با ایران مناسبات تجاری گسترده ای بخصوص در عرصه انرژی دارد و با اعمال تحریم هایی که این منافع تجاری را به خطر بیاندازد مخالف است. این نکته درستی است ولی تمام حقیقت نیست.
وال استریت جورنال اشاره می کند که ملاحظه اصلی حکومت چین همواره حفظ اقتدار دولت در داخل کشور است. انقلاب های رنگین در اروپای شرقی درست مثل سال های سقوط اتحاد شوروی برای حکومت چین بسیار نگران کننده بودند. واکنش چین به این نوع تحولات خارجی تشدید سرکوب مخالفان در داخل و تحکیم مناسبات با حکومت هایی بوده که از نظر چین دوست فرض می شوند. سقوط یا تضعیف هر حکومت دیکتاتوری و تمامیت خواه در جهان می تواند باعث تشویق اکثریت ساکت مردم چین شده که آنها نیز خواستار آزادی و مشارکت سیاسی شوند.
به همین دلیل است که دولت چین از دولت هایی مثل سودان، برمه، کوبا و ونزوئلا حمایت می کند. برخی معتقدند که نیاز چین به مواد خام دلیل برقراری مناسبات با این دسته از کشورهاست ولی حتی در مورد کشوری مثل زیمباوه که دیکتاتور آن رابرت موگابه کشور را به خاک سیاه نشانده است چین مناسبات دیپلماتیک و حمایت نطامی خود را از آن دولت ادامه می دهد.
وال استریت جورنال در ادامه می نویسد حمایت چین از حکومت کره شمالی نیز فقط با هدف حفظ یک منطقه یا کشور حائل در جوار خاک چین نیست. رهبران چین نگران هستند که سقوط رژیم کمونیستی کره شمالی که متحد قدیم آن کشور است در فضای داخلی چین تاثیرات شدیدی خواهد داشت. همین نکته به خوبی توضیح می دهد که چرا دولت چین همواره با اقدامات قاطع علیه رژیم کره شمالی مخالفت کرده است.
در مورد ایران نیز مجله تایم هفته گذشته گزارش داد که یک شرکت دولتی چینی خودروهای زرهی به ایران فروخته است که حکومت ایران از آنها برای مقابله با تظاهرات مخالفان استفاده می کند. یک شرکت چینی دیگر به نام «لیمت» به خاطر فروش قطعات موشک به ایران توسط دستگاه قضایی آمریکا مجرم شناخته شده است. یک چنین اقداماتی نشان می دهد که چین به عنوان یک ابرقدرت جهانی نه رفتار مسئولانه ای دارد و نه در پی گسترش صلح و ثبات است.
وال استریت جورنال در ادامه می نویسد دگر اندیشان و مخالفان در چین به خوبی با این سیاست های دولت آشنا هستند. در روزهای اخیر کارزاری روی شبکه توئیتر به راه افتاد با عنوان «چاینا فور ایران» که ابتکاری از سوی گروهی از مخالفان دولت چین در حمایت از تظاهرات مردم ایران است. در یکی از پیام هایی که روی این شبکه منتشراست گفته می شود: «امروز تهران را آزاد می کنیم، فردا نوبت پکن خواهد رسید.» یک چنین کارزارهایی درست همان اقداماتی است که حزب کمونیست چین آن را اقدامات عناصر وابسته به خارج برای سرنگون کردن حاکمیت این حزب تلقی می کند.
در خارج از چین یک چنین اقدامات ضد دولتی ممکن است چندان مهم به نظر نیاید. در عین حال به نظر می رسد که اقتصاد چین از دوره رکود اقتصاد جهانی لطمه چندانی نخورده است. اما حکومتی که مشروعیت دمکراتیک ندارد همواره نگران بقا خود است هر چند که از بیرون بسیار مقتدر و با ثبات به نظر برسد.
روزنامه وال استریت جورنال در پایان نتیجه می گیرد که این وضعیت نشان می دهد که دولت اوباما نباید منتظر بنشیند تا دولت چین با تحریم های بیشتر علیه ایران موافقت کند. گزینه بهتر تشکیل ائتلافی از دولت های موافق اعمال تحریم علیه ایران در خارج از چهارچوب های شورای امنیت است. از این طریق باید موسسات مالی و شرکت های اقتصادی را از معامله با ایران بازداشت. یک چنین روشی بیشتر از انتظار برای جلب موافقت چین بر سیاست های پکن تاثیر خواهد گذاشت.
به نوشته وال استریت جورنال پاسخ همیشگی به این سئوال این است که چین با ایران مناسبات تجاری گسترده ای بخصوص در عرصه انرژی دارد و با اعمال تحریم هایی که این منافع تجاری را به خطر بیاندازد مخالف است. این نکته درستی است ولی تمام حقیقت نیست.
وال استریت جورنال اشاره می کند که ملاحظه اصلی حکومت چین همواره حفظ اقتدار دولت در داخل کشور است. انقلاب های رنگین در اروپای شرقی درست مثل سال های سقوط اتحاد شوروی برای حکومت چین بسیار نگران کننده بودند. واکنش چین به این نوع تحولات خارجی تشدید سرکوب مخالفان در داخل و تحکیم مناسبات با حکومت هایی بوده که از نظر چین دوست فرض می شوند. سقوط یا تضعیف هر حکومت دیکتاتوری و تمامیت خواه در جهان می تواند باعث تشویق اکثریت ساکت مردم چین شده که آنها نیز خواستار آزادی و مشارکت سیاسی شوند.
به همین دلیل است که دولت چین از دولت هایی مثل سودان، برمه، کوبا و ونزوئلا حمایت می کند. برخی معتقدند که نیاز چین به مواد خام دلیل برقراری مناسبات با این دسته از کشورهاست ولی حتی در مورد کشوری مثل زیمباوه که دیکتاتور آن رابرت موگابه کشور را به خاک سیاه نشانده است چین مناسبات دیپلماتیک و حمایت نطامی خود را از آن دولت ادامه می دهد.
وال استریت جورنال در ادامه می نویسد حمایت چین از حکومت کره شمالی نیز فقط با هدف حفظ یک منطقه یا کشور حائل در جوار خاک چین نیست. رهبران چین نگران هستند که سقوط رژیم کمونیستی کره شمالی که متحد قدیم آن کشور است در فضای داخلی چین تاثیرات شدیدی خواهد داشت. همین نکته به خوبی توضیح می دهد که چرا دولت چین همواره با اقدامات قاطع علیه رژیم کره شمالی مخالفت کرده است.
در مورد ایران نیز مجله تایم هفته گذشته گزارش داد که یک شرکت دولتی چینی خودروهای زرهی به ایران فروخته است که حکومت ایران از آنها برای مقابله با تظاهرات مخالفان استفاده می کند. یک شرکت چینی دیگر به نام «لیمت» به خاطر فروش قطعات موشک به ایران توسط دستگاه قضایی آمریکا مجرم شناخته شده است. یک چنین اقداماتی نشان می دهد که چین به عنوان یک ابرقدرت جهانی نه رفتار مسئولانه ای دارد و نه در پی گسترش صلح و ثبات است.
وال استریت جورنال در ادامه می نویسد دگر اندیشان و مخالفان در چین به خوبی با این سیاست های دولت آشنا هستند. در روزهای اخیر کارزاری روی شبکه توئیتر به راه افتاد با عنوان «چاینا فور ایران» که ابتکاری از سوی گروهی از مخالفان دولت چین در حمایت از تظاهرات مردم ایران است. در یکی از پیام هایی که روی این شبکه منتشراست گفته می شود: «امروز تهران را آزاد می کنیم، فردا نوبت پکن خواهد رسید.» یک چنین کارزارهایی درست همان اقداماتی است که حزب کمونیست چین آن را اقدامات عناصر وابسته به خارج برای سرنگون کردن حاکمیت این حزب تلقی می کند.
در خارج از چین یک چنین اقدامات ضد دولتی ممکن است چندان مهم به نظر نیاید. در عین حال به نظر می رسد که اقتصاد چین از دوره رکود اقتصاد جهانی لطمه چندانی نخورده است. اما حکومتی که مشروعیت دمکراتیک ندارد همواره نگران بقا خود است هر چند که از بیرون بسیار مقتدر و با ثبات به نظر برسد.
روزنامه وال استریت جورنال در پایان نتیجه می گیرد که این وضعیت نشان می دهد که دولت اوباما نباید منتظر بنشیند تا دولت چین با تحریم های بیشتر علیه ایران موافقت کند. گزینه بهتر تشکیل ائتلافی از دولت های موافق اعمال تحریم علیه ایران در خارج از چهارچوب های شورای امنیت است. از این طریق باید موسسات مالی و شرکت های اقتصادی را از معامله با ایران بازداشت. یک چنین روشی بیشتر از انتظار برای جلب موافقت چین بر سیاست های پکن تاثیر خواهد گذاشت.
