باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا در واکنشی شدید به خشونت‌های حکومتی در قبال تظاهرات مسالمت آمیز ایرانیان، سرکوبی‌ها را محکوم کرده است.
این در حالی است که آقای اوباما پیشتر و در سخنرانی‌های قبلی خود، خواستار حل مسائل میان ایران و آمریکا شده بود و ممکن است این اظهارنظر، نشانی از تغییرات سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران باشد.
باراک اوباما از ابتدای ریاست جمهوری خود، به گفت‌وگو با ایران و حل مشکلات میان واشینگتن و تهران سخن گفته بود و حتی چندین روز طول کشید تا او نهایتا با لحنی معتدل به انتخابات خرداد ماه در ایران واکنش نشان داد.
اما این بار، اوباما با واکنشی شدید، سرکوب مردم در ایران را محکوم کرده است. رئیس جمهوری آمریکا حتی نظام جمهوری اسلامی را به دلیل آنچه، «مقابله شدن با مشت آهنین و بی‌رحمی، حتی در روزهای مذهبی» خواند، مورد انتقاد قرار داد.
آیا ممکن است سیاست خارجی آقای اوباما هم پس از این موضعگیری و در قبال ایران تغییر کند؟
پیشتر، آمریکا تا پایان سال جاری میلادی که ساعاتی به پایان آن باقی است، به ایران مهلت داده بود تا پاسخ قطعی‌اش را به پیشنهادهای غرب در باره برنامه هسته‌ای خود بدهد. مهلتی که ایران آن را رد کرده است.
رسول نفیسی، استاد دانشگاه در آمریکا معتقد است آمریکا قصد داشت با ایران مماشات کند تا با گفت‌وگو مسئله هسته‌ای را حل کند و به همین دلیل حتی آقای اوباما پس از انتخابات، نسبت به وقایع ایران اظهار نظر نکرد، اما دو موضوع باعث شد لحن آمریکا عوض شود.
رسول نفیسی، استاد جامعه شناسی در دانشگاه استریر واشینگتن در باره این دو موضوع می‌گوید: «اول این که به هر حال ایران به توافق ژنو تن در نداد، ضمن این که جنبش مردمی در ایران قوت گرفت و دیگر کمتر دولتی می‌تواند رابطه دیپلماتیک با ایران داشته باشد، اما از این مسائل سخنی نگوید و از این رو اگر آقای اوباما به این مسائل اشاره نمی‌کرد، هم به لحاظ داخلی و هم به لحاظ خارجی با مشکل مواجه می‌شد.»
آیا زبان جدید، می‌تواند نشانه‌ای از سیاستی جدید هم باشد؟
پیش بینی آقای نفیسی این است که درآینده نزدیک، آمریکا کماکان خواهان حل مسائل با ایران از استفاده از دیپلماسی خواهد بود، اما تاکید بیشتری بر مسئله حقوق بشر خواهد داشت.
رسول نفیسی می‌گوید: « آمریکا مسئله مذاکره با ایران را هیچ‌گاه کنار نگذاشته اما با پایان سال جاری میلادی مسائل دیگری پیش می‌آید و با پایان مهلت یاد شده در مسئله هسته‌ای، شاهد لحن تندتری از طرف کاخ سفید واشینگتن، خواهیم بود.»
در این جا این مسئله پیش می‌آید که آیا واکنش باراک اوباما مسئله ای بر ایران یا وضعیت حاکم بر ایران خواهد گذاشت؟ آقای نفیسی می‌گوید نظام جمهوری اسلامی در وضعیتی است که با تحلیل خود، هرگونه مماشات را نشانه ضعف می‌داند و از این رو سیاست خود را تغییر نمی‌دهد.
وی می‌گوید: « به نظر نمی‌رسد نظام حاکم (در ایران) به این مسئله واکنشی نشان دهند و لذا توجهی به مسائل خارجی نخواهند کرد و حتی به لحاظ داخلی به هیچ مرزی خود را بسته نمی‌داند و از این رو دولت ایران را در حال حاضر، فقط به حفظ خودش در هر حالتی فکر می‌کند و با این تحلیل غلط که هرگونه مماشات نشانه ضعف خواهد بود، این مسیر را ادامه می‌دهد.»
واکنش تند باراک اوباما و دیگر دولت‌ها به سرکوبی و خشونت‌های حکومتی در ایران، با واکنش تند حکومت ایران نیز روبه‌رو شده است.
وزیر خارجه ایران، بریتانیا را تهدید به «خوردن تو دهنی» کرده است و رئیس مجلس ایران نیز خطاب به باراک اوباما گفته است: «ستایش‌های شما از این گروه هم آبروی شما را می‌برد و هم پس‌زمینه این عده ضددین را بهتر نشان می‌دهد.»
دروری دایک از سازمان عفو بین الملل در لندن، از حرکت آقای اوباما و موضعی که گرفته حمایت می‌کند، هرچند تاکید دارد فعالان حقوق بشر هم نیازمند این حمایت‌ها هستند اما نه به گونه‌ای که، به ضرر آن‌ها تمام شود.
عفو بین‌الملل می‌گوید، نظام جمهوری اسلامی به جای انجام به تعهدات بین المللی خود، گویی آن را فراموش کرده است. دروری دایک از سازمان عفو بین الملل در لندن، به رادیو فردا می‌گوید: «متاسفانه مثل این که (دولت ایران) حتی قول هایی که به مردم داده را فراموش کرده است.»
در همین زمان سازمان عفو بین‌الملل از رهبری جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای خواسته به نیروهای امنیتی و پلیس دستور دهد از خشونت استفاده نکنند و همچنین، از نیروهای بسیجی و سپاه پاسداران بخواهد در تظاهرات حضور نیابند، چرا که حضور آن ها، به وخیم‌تر شدن اوضاع و از دست رفتن جان مردم منتهی می‌شود.
تازه‌ترین واکنش عفو بین‌الملل در راستای واکنش آمریکا و کشورهای دیگر به موج تازه خشونت‌ها در ایران صورت می‌گیرد.
اما در میان "سیاستمداران" غرب، این تنها کشتار شهروندان ایرانی نیست که به واکنش‌ها دامن زده است؛ حقوق بشر و برنامه اتمی تهران، در کنار هم هر روز بیشتر و بیشتر در بیانیه‌ها و واکنش‌های کشورهای غربی مطرح می‌شود.
به هر حال، نوع سیاست غرب و آمریکا نسبت به ایران، با توجه به مهلتی که برای مسئله هسته ای مشخص شده بود، به زودی و با شروع سال جدید میلادی، روشن‌تر خواهد شد. آیا غرب، سیاستی تازه در پی می‌گیرد؟ این موضوع البته به واکنش ایران نیز بستگی دارد. هر چند تا همینک نشانی از عقب نشینی در رفتار مقام‌های ایرانی مشاهده نشده است. روز عاشورا خشونت‌های حکومتی بار دیگر تشدید شد و بار دیگر نیروهای امنیتی معترضان ایرانی را کشتند و در برنامه اتمی نیز، تهران موضوع «مهلت زمانی» را رد کرده است.
این در حالی است که آقای اوباما پیشتر و در سخنرانی‌های قبلی خود، خواستار حل مسائل میان ایران و آمریکا شده بود و ممکن است این اظهارنظر، نشانی از تغییرات سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران باشد.
باراک اوباما از ابتدای ریاست جمهوری خود، به گفت‌وگو با ایران و حل مشکلات میان واشینگتن و تهران سخن گفته بود و حتی چندین روز طول کشید تا او نهایتا با لحنی معتدل به انتخابات خرداد ماه در ایران واکنش نشان داد.
در همین زمینه:
- عباس میلانی به رادیو فردا می گوید: «ما در قرن بیست و یکم زندگی می‌کنیم. یعنی در قرنی که همه شهروند یک دنیا هستیم. هیچ دولتی در هیچ جای دنیا مالک مطلق سرنوشت مردمش نیست. همین رژيمی که الان به آمریکا می‌گوید که چرا ابراز نگرانی از وضعیت حقوق بشر در ایران می‌کنید، وقتی که مسلمان‌ها را در اروپای شرقی می‌کشتند، آمریکا را به عدم دخالت متهم می‌کرد.»
گفت و گو با میلانی را بخوانید
آیا ممکن است سیاست خارجی آقای اوباما هم پس از این موضعگیری و در قبال ایران تغییر کند؟
پیشتر، آمریکا تا پایان سال جاری میلادی که ساعاتی به پایان آن باقی است، به ایران مهلت داده بود تا پاسخ قطعی‌اش را به پیشنهادهای غرب در باره برنامه هسته‌ای خود بدهد. مهلتی که ایران آن را رد کرده است.
رسول نفیسی، استاد دانشگاه در آمریکا معتقد است آمریکا قصد داشت با ایران مماشات کند تا با گفت‌وگو مسئله هسته‌ای را حل کند و به همین دلیل حتی آقای اوباما پس از انتخابات، نسبت به وقایع ایران اظهار نظر نکرد، اما دو موضوع باعث شد لحن آمریکا عوض شود.
رسول نفیسی، استاد جامعه شناسی در دانشگاه استریر واشینگتن در باره این دو موضوع می‌گوید: «اول این که به هر حال ایران به توافق ژنو تن در نداد، ضمن این که جنبش مردمی در ایران قوت گرفت و دیگر کمتر دولتی می‌تواند رابطه دیپلماتیک با ایران داشته باشد، اما از این مسائل سخنی نگوید و از این رو اگر آقای اوباما به این مسائل اشاره نمی‌کرد، هم به لحاظ داخلی و هم به لحاظ خارجی با مشکل مواجه می‌شد.»
آیا زبان جدید، می‌تواند نشانه‌ای از سیاستی جدید هم باشد؟
پیش بینی آقای نفیسی این است که درآینده نزدیک، آمریکا کماکان خواهان حل مسائل با ایران از استفاده از دیپلماسی خواهد بود، اما تاکید بیشتری بر مسئله حقوق بشر خواهد داشت.
رسول نفیسی می‌گوید: « آمریکا مسئله مذاکره با ایران را هیچ‌گاه کنار نگذاشته اما با پایان سال جاری میلادی مسائل دیگری پیش می‌آید و با پایان مهلت یاد شده در مسئله هسته‌ای، شاهد لحن تندتری از طرف کاخ سفید واشینگتن، خواهیم بود.»
در این جا این مسئله پیش می‌آید که آیا واکنش باراک اوباما مسئله ای بر ایران یا وضعیت حاکم بر ایران خواهد گذاشت؟ آقای نفیسی می‌گوید نظام جمهوری اسلامی در وضعیتی است که با تحلیل خود، هرگونه مماشات را نشانه ضعف می‌داند و از این رو سیاست خود را تغییر نمی‌دهد.
وی می‌گوید: « به نظر نمی‌رسد نظام حاکم (در ایران) به این مسئله واکنشی نشان دهند و لذا توجهی به مسائل خارجی نخواهند کرد و حتی به لحاظ داخلی به هیچ مرزی خود را بسته نمی‌داند و از این رو دولت ایران را در حال حاضر، فقط به حفظ خودش در هر حالتی فکر می‌کند و با این تحلیل غلط که هرگونه مماشات نشانه ضعف خواهد بود، این مسیر را ادامه می‌دهد.»
واکنش تند باراک اوباما و دیگر دولت‌ها به سرکوبی و خشونت‌های حکومتی در ایران، با واکنش تند حکومت ایران نیز روبه‌رو شده است.
وزیر خارجه ایران، بریتانیا را تهدید به «خوردن تو دهنی» کرده است و رئیس مجلس ایران نیز خطاب به باراک اوباما گفته است: «ستایش‌های شما از این گروه هم آبروی شما را می‌برد و هم پس‌زمینه این عده ضددین را بهتر نشان می‌دهد.»
دروری دایک از سازمان عفو بین الملل در لندن، از حرکت آقای اوباما و موضعی که گرفته حمایت می‌کند، هرچند تاکید دارد فعالان حقوق بشر هم نیازمند این حمایت‌ها هستند اما نه به گونه‌ای که، به ضرر آن‌ها تمام شود.
عفو بین‌الملل می‌گوید، نظام جمهوری اسلامی به جای انجام به تعهدات بین المللی خود، گویی آن را فراموش کرده است. دروری دایک از سازمان عفو بین الملل در لندن، به رادیو فردا می‌گوید: «متاسفانه مثل این که (دولت ایران) حتی قول هایی که به مردم داده را فراموش کرده است.»
در همین زمان سازمان عفو بین‌الملل از رهبری جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای خواسته به نیروهای امنیتی و پلیس دستور دهد از خشونت استفاده نکنند و همچنین، از نیروهای بسیجی و سپاه پاسداران بخواهد در تظاهرات حضور نیابند، چرا که حضور آن ها، به وخیم‌تر شدن اوضاع و از دست رفتن جان مردم منتهی می‌شود.
تازه‌ترین واکنش عفو بین‌الملل در راستای واکنش آمریکا و کشورهای دیگر به موج تازه خشونت‌ها در ایران صورت می‌گیرد.
اما در میان "سیاستمداران" غرب، این تنها کشتار شهروندان ایرانی نیست که به واکنش‌ها دامن زده است؛ حقوق بشر و برنامه اتمی تهران، در کنار هم هر روز بیشتر و بیشتر در بیانیه‌ها و واکنش‌های کشورهای غربی مطرح می‌شود.
به هر حال، نوع سیاست غرب و آمریکا نسبت به ایران، با توجه به مهلتی که برای مسئله هسته ای مشخص شده بود، به زودی و با شروع سال جدید میلادی، روشن‌تر خواهد شد. آیا غرب، سیاستی تازه در پی می‌گیرد؟ این موضوع البته به واکنش ایران نیز بستگی دارد. هر چند تا همینک نشانی از عقب نشینی در رفتار مقام‌های ایرانی مشاهده نشده است. روز عاشورا خشونت‌های حکومتی بار دیگر تشدید شد و بار دیگر نیروهای امنیتی معترضان ایرانی را کشتند و در برنامه اتمی نیز، تهران موضوع «مهلت زمانی» را رد کرده است.
