لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۰۷:۲۷

عفو بين‌الملل: هنوز وضعيت دانشگاه‌ها در ایران «وخيم» است


دانشجویان معترض به «فضای امنیتی» در دانشگاه‌ها (در تصویر دانشگاه بهشتی) بارها اعتراضاتی را انجام داده‌اند. سازمان عفو بين‌الملل می‌گويد جمهوری اسلامی در سه دهه گذشته «کمپينی بی‌پايه» عليه دانشجويان و دانشگاهيان به‌راه انداخته است
دانشجویان معترض به «فضای امنیتی» در دانشگاه‌ها (در تصویر دانشگاه بهشتی) بارها اعتراضاتی را انجام داده‌اند. سازمان عفو بين‌الملل می‌گويد جمهوری اسلامی در سه دهه گذشته «کمپينی بی‌پايه» عليه دانشجويان و دانشگاهيان به‌راه انداخته است
سازمان عفو بين‌الملل در گزارش جديدی که روز دوشنبه منتشر کرده، می‌گويد جمهوری اسلامی ايران در سه دهه گذشته «کمپينی بی‌پايه» عليه دانشجويان و دانشگاهيان به‌راه انداخته و به خاطر عقيده و فعاليت‌های صلح‌آميز آنها به‌طور مدام مورد آزار و اذيت قرارشان داده، بازداشت يا را از تحصيل و تدريس منعشان می‌کند.

گزارش سازمان عفو بين‌الملل همچنين «تبعيض گسترده» عليه دانشجويان به‌ويژه عليه زنان و اقليت‌های مذهبی را در سيستم تحصيلات عالی ايران برجسته کرده است.

بهاره ديويس، مسئول ميز ايران در سازمان عفوبين‌الملل درباره مواردی که در اين گزارش به آن‌ها اشاره شده می‌گويد: «اين گزارش عفو بين‌الملل نگاهی کلی به وضعيت آزادی‌های دانشگاهی از زمان انقلاب ۵۷ می‌کند اما تمرکز گزارش بر روی وضعيت بعد از دوره رياست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد و خصوصا تحولات بعد از رياست‌جمهوری حسن روحانی است. در طول سه دهه گذشته اقدام‌های زيادی انجام شده که در راستای سرکوب آزادی‌های دانشگاهی بوده. در سال‌های بعد از انتخاب محمد خاتمی به رياست‌جمهوری فضا تاحدی بازتر شد اما در آن زمان هم عملا تحمل کمی برای صدای منتقدين در دانشگاه‌ها بود. وضعيت به‌طور کلی بعد از انتخاب محمود احمدی‌نژاد رو به وخامت رفت. در اين دوران فقط شاهد سرکوب افراد نبوديم، بلکه حتی عقايد، کتاب‌ها و رشته‌های تحصيلی هم سرکوب شدند. اين وضعيت بعد از انتخابات ۸۸ رو به وخامت رفت، وضعيت حقوق بشر به طور کلی وخيم‌تر شد، تعداد زيادی از دانشجويان و دانشگاهيان‌، استادان دانشگاه‌ها به‌خاطر فعاليت‌هايشان دستگير و زندانی شدند و تعداد زيادی از آنها حتی امروز هم در زندان‌ها هستند.»

دوران رياست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد

گزارش سازمان عفو بين‌الملل از چگونگی استفاده از تاکتيک‌های سرکوب توسط جمهوری اسلامی از زمان روی کار آمدن محمود احمدی‌نژاد در سال ۱۳۸۴ تصويری ارائه می‌کند. اين تاکتيک‌ها همچنين برای آنچه سازمان عفو بين‌الملل اسلاميزه کردن دانشگاه‌ها برای پالايش آنها از تاثيرات غربی و ضد دينی و کاهش دانشجويان دختر ناميده، بکار می‌رود.

سازمان عفو بين‌الملل در گزارش تازه خود نوشته که در زمان رياست جمهوری محمود احمدی‌نژاد تعداد زنانی که برای تحصيلات تکميلی به دانشگاه‌ها وارد می‌شوند افزايش پيدا کرد.

در همين زمان تدابيری برای ممنوعيت تحصيل زنان در بعضی از رشته‌ها که برای مردان مناسب‌تر تشخيص داده شده ازجمله مهندسی معدن، انجام شد.

بر اساس اين گزارش سيستم سهميه‌بندی جنسيتی هم در همين زمان برای محدود کردن تعداد زنانی که وارد دانشگاه‌ها می‌شوند، اجرا شد.
بهاره دیویس: «در ابتدای تشکيل دولت حسن روحانی در وزارت‌علوم کميته‌ای برای بررسی شکايت‌های دانشجويان و اساتيد اخراجی تشکيل شد. بر اساس گزارشی که وزارت‌علوم داد، ۱۲۶ دانشجو اجازه بازگشت به دانشگاه را پيدا کردند. اين قطعا اقدام مثبتی بوده اما برای اينکه اين شرايط بهبود پيدا کند، کافی نيست.»


وضعيت دانشگاه‌ها از زمان روی کار آمدن حسن روحانی

سازمان عفو بين‌الملل در گزارش خود می‌نويسد با وجود گام‌های ابتدايی مثبت ِدولت حسن روحانی برای بازگشت دانشجويان محروم از تحصيل و استادان ممنوع‌الکار به دانشگاه‌ها، وضعيت در دانشگاه‌ها به گفته اين نهاد حقوق بشری «وخيم» است.

عفو بين‌الملل می‌گويد صدها دانشجو از تحصيل محروم هستند و بسياری از آنها هنوز در زندان هستند. به گفته سازمان عفو بين‌الملل پس از رياست‌جمهوری حسن روحانی، تعدادی دانشجوی جديد هم بازداشت شده‌اند.

بهاره ديويس، مسئول ميز ايران در سازمان عفو بين‌الملل درباره وضعيت دانشجويان در دوران رياست‌جمهوری حسن روحانی می‌گويد « از زمان انتخاب آقای روحانی تحولات مثبتی در زمينه‌ آزادی‌های آکادميک اتفاق افتاده اما اين تغييرات کافی نبوده و هنوز موارد بسياری وجود دارد که مقام‌های ايران بايد به آنها بپردازند. در ابتدای تشکيل دولت حسن روحانی در وزارت‌ علوم کميته‌ای برای بررسی شکايت‌های دانشجويان و استادان اخراجی تشکيل شد. بر اساس گزارشی که وزارت‌علوم داد، ۱۲۶ دانشجو اجازه بازگشت به دانشگاه را پيدا کردند. اين قطعا اقدام مثبتی بوده اما برای اينکه اين شرايط بهبود پيدا کند، کافی نيست.»

عفو بين‌الملل می‌گويد درحالی‌که نخستين سال تحصيلی تحت رياست‌جمهوری حسن روحانی به پايان خود نزديک می‌شود، محدوديت‌های زيادی وجود دارد و مقام‌های ايران هنوز بايد اقداماتی انجام دهند تا اطمينان حاصل شود آزادی‌های آکادميک حفظ می‌شود و بعضی از سياست‌های نادرستی که در زمان محمود احمدی‌نژاد اتخاذ شده، از ميان می‌روند.

سازمان عفو بين‌الملل در تازه‌ترين گزارش خود آورده که تحصيلات زنان توسط مقام‌های جمهوری اسلامی و رهبران مذهبی از دلايل رشد نرخ بيکاری مردان، رشد نرخ طلاق و نرخ پايين رشد جمعيت شناخته می‌شود.
بهاره دیویس، مسوول میز ایران عفو بین‌الملل:«تعدادی از دانشجويان بهایی به عفو بين‌الملل گفته‌اند که به آنها صريحا گفته شده که اخراج آنها از دانشگاه بخاطر اعتقادات مذهبی‌شان است.»


محدوديت برای دانشجويان بهايی و اقليت‌ها

محدود کردن دسترسی به تحصيلات تکميلی تنها مختص زنان نيست.

سازمان عفو بين‌الملل می‌گويد هر سال تعداد جديدی از دانشجويان بهايی در آزمون ورودی دانشگاه‌ها پذيرفته نشده يا موفق به ادامه تحصيلات خود نمی‌شوند.

با اين‌حال مقام‌های ايرانی ازجمله صادق لاريجانی، رئیس قوه قضاييه، بارها تاکيد کرده‌اند که در جمهوری اسلامی هيچ تعرضی به بهاييان به صرف بهايی بودنشان نشده است.

بهاره ديويس درباره فشارها و محدوديت‌هايی که در ايران بر دانشجويان بهايی اعمال می‌شود، می‌گويد « دانش‌آموزان بهايی يا اساسا از ورود به دانشگاه حتی در صورت قبولی در کنکور به بهانه نقص مدارک محروم می‌شوند يا بعد از قبولی به بهانه‌های مختلف اخراج می‌شوند. اگرچه تعدادی از اين دانشجويان به عفو بين‌الملل گفته‌اند که به آنها صريحا گفته شده که اخراج آنها از دانشگاه بخاطر اعتقادات مذهبی‌شان است. بعد از انتخاب حسن روحانی به عنوان رييس‌جمهوری، اگرچه اقداماتی برای بازگشت دانشجويان ستاره‌دار انجام شده، به‌نظر نمی‌آيد هيچ اقدامی برای بهبود شرايط از جهت حق تحصيل اقليت‌های مذهبی انجام شده باشد.»

سازمان عفو بين‌الملل می‌نويسد بر اساس قوانين بين‌المللی هيچ‌کس نبايد بر اساس جنس، تمايل جنسی، هويت جنسی، قوميت، مليت، دين و ديگر اعتقاداتش از تحصيل محروم شود.

سازمان عفو بين‌الملل همچنين به اعتراض‌های پس از اعلام نتايج انتخابات رياست‌جمهوری در سال ۸۸ در ايران اشاره کرده که به سرکوب شديد دانشگاه‌ها و دانشجويان انجاميد و صدها دانشجو دستگير، شکنجه و زندانی شدند و ده‌ها تن از آنها هنوز در زندان هستند.
XS
SM
MD
LG