بیروت پایتخت لبنان یکشنبه اول شهریور ماه برای دومین روز پیاپی، شاهد تظاهرات اعتراض آمیز علیه فساد، سوء مدیریت و کمبود خدمات اساسی بود.
تظاهراتی که در نهایت با ورود گروهی در میان تظاهر کنندگان و درگیر شدن آنها با نیروهای امنیتی، به خشونت انجامید. حاصل این خشونتها دستکم ۴۵ زخمی بود.
تظاهرات با بحران زباله در لبنان آغاز شده است. نزدیک به یک ماه است که در اکثر مناطق لبنان، زباله از خیابانها جمع نشده و این مساله باعث انتشار بوی بد در خیابانها و گسترش برخی بیماریها شده است.
همچنین وضعیت خدماتی در لبنان در زمینههای آب و برق رسانی، بسیار بد شده است. علاوه بر اینها، بحران اقتصادی و بیکاری که لبنان به دلیل تنشهای سیاسی با آن درگیر است، نیز وجود دارد.
از صبح یکشنبه شماری از معترضان در میدان ریاض الصلح روبروی ساختمان نخست وزیری گردهم آمده بودند. کمپین هماهنگی اعتراضها از راه رسانهها اعلام کرد که با توجه به عدم تمکین دولت در برابر خواستههایشان، برای برگزاری تظاهرات اعتراضآمیز با خواست «برکناری دولت و پارلمان» فراخوان میدهد.
در ساعتهای منتهی به زمان آغاز تظاهرات، شمار حاضران در میدان «ریاض الصلح» به شکل قابل ملاحظهای بیشتر شد. برآوردها از حضور بیش از ۱۰هزار نفر در این منطقه منتهی به ساختمانهای نخست وزیری و پارلمان حکایت دارد. البته نیروهای امنیتی تدابیر ویژهای برای جلوگیری از نزدیک شدن تظاهر کنندگان به ساختمانهای حکومتی اتخاذ کرده بودند.
با توجه به اینکه تظاهرات در روز شنبه به درگیری میان نیروهای امنیتی و معترضان انجامیده بود و برگزارکنندگان تظاهرات از شلیک گلوله به سمت معترضان سخن میگفتند، شعارها در روز یکشنبه بر «مسالمت آمیز» بودن اعتراضها، تاکید داشت.
تظاهرکنندگان در شعارهای خود با تاکید بر اینکه حرکتشان «فرقهای و حزبی» نیست، خواستار «کناره گیری دولت» و «انحلال پارلمان» شدند. آنها همچنین گفتند که تا زمان یافتن راه حلی برای مشکلات و دستیابی به خواستههایشان، به حضور خیابانی خود ادامه خواهند داد.
شماری از هنرمندان و شخصیتهای تلویزیونی لبنانی نیز در تظاهرات، حاضر شدهاند.
به خشونت کشیده شدن تظاهرات
درحالی که برگزار کنندگان تظاهرات قصد داشتند بیانیهای برای اعلام مواضع و تاکید بر ادامه حرکت اعتراضآمیز بخوانند، گروهی با سر دادن شعارهای تند فرقهای، وارد جمعیت شده و مانع از خواندن بیانیه شدند.
ورود این گروه باعث شد برگزارکنندگان تظاهرات از پشت تریبیون از مردم بخواهند از میدان «ریاض الصلح» به «میدان شهدا» بروند. آنها در گفتوگو با رسانهها تاکید کردند که حرکت گروه تازه وارد شده، هیچ ارتباطی با «اعتراضهای مسالمت آمیز» ندارد.
پس از آن بود که این گروه، با حمله و سنگپراکنی به سمت نیروهای امنیتی، حرکت به سمت ساختمان نخست وزیری را آغاز کردند. در اینجا جمعیت حاضر به دو بخش تقسیم شد؛ بخشی که شعارهای مسالمت آمیز میدادند و در «میدان شهدا» حضور داشتند و گروهی که در میدان «ریاض الصلح» باقی مانده بودند و با نیروهای امنیتی درگیر شده بودند.
این درگیریها با شلیک گاز اشکاور و تیرهوایی ادامه پیدا کرد و به خیابانها و کوچههای اطراف ساختمان نخست وزیری نیز کشیده شد.
در پی خشونتهای پیش آماده در پایان تظاهرات بیروت، دستکم ۴۵ نفر زخمی شدند. در ساعات پایانی شب نیروهای امنیتی خیابانهای اطراف نخست وزیری و پارلمان را از حضور معترضان خالی کردند. پیشتر گزارش شده بود که یک نفر هم کشته شده که رسانههای لبنان این خبر را اصلاح کردند.
با این شرایط تا کنون سرنوشت حرکت اعتراضآمیز مشخص نیست به ویژه اینکه نگرانیها از فرقهای شدن این حرکت بیشتر شده است. اگر چه برخی گزارشها از ادامه اعتراضها در روز دوشنبه حکایت دارند.
واکنشهای رسمی
تمام سلام، نخست وزیر لبنان، صبح یکشنبه در کنفرانسی خبری، متعهد به مجازات کسانی شد که در برخورد با معترضان روز یکشنبه «در استفاده از زور افراط کردند».
سلام کسی را متهم به خشونتها نکرد اما گفت: «این خشونتها بدون مجازات باقی نخواهد ماند».
او گفت که بزرگترین مشکل در لبنان «بحران زبالههای سیاسی است».
تمام سلام با اشاره به جلسه روز پنجشنبه دولت گفت اگر در این جلسه نتوان به تصمیمی قاطع برای حل معضلات دست یافت «ادامه تشکیل جلسات دولت بیمعنی خواهد بود.»
پس از صحبتهای تمام سلام، ژنرال میشل عون، رئیس فراکسیون «تغییر و اصلاح» در پارلمان لبنان، که هم پیمان حزبالله است، از خشونتهای درگرفته در در تظاهرات یکشنبه انتقاد کرد و خواستار شناسایی و مجازات عاملان شد.
میشل عون، تمام سلمان را نیز متهم به ناتوانی و گفتن صحبتهای پوچ و بینتیجه کرده است.
در مقابل سعد حریری، نخست وزیر اسبق لبنان، از مواضع تمام سلام حمایت کرد.